KÖPEĞİN YEMEK YEDİĞİ, SU İÇTİĞİ KABIN YIKANMA SAYISININ DELİLLERİ
Köpeğin yediği kab , sahibine lazım olduğunda köpeğin dili kaba değdiğinden dolayı yıkanması gerekmektedir . Kabın yıkanma sayısı hakkında cumhur alimlerin (mezheb) görüşü mezkur olan 7 defa yıkanması ile ilgili olan hadislerdir.
Ebu Hureyre (r.a.)den rivayet edildiğine göre, Rasulûllah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"Sizden birinin kabını köpek yaladığı zaman onun temizlenmesi, (birincisi toprakla olmak şartıyla) 7 kere yıkanmasıdır”.
Ebû Dâvûd dedi ki: "Bu hadisi "birincisi toprakla olmak" ilâvesiyle Eyyûb ve Habtb b. Şehid, Muhammenden rivayet etmişlerdir."
(Sunen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 1/ 136.)
Rasulûllah (s.a.v.) : “ Köpeğin yalamış olduğu çanağınızın temizliği, ilki toprakla olmak üzere yedi kere yıkanmasıdır.”
(Muslim; Ebu Davud; Ahmed; Beyhaki)
Ebu Hurayra (r.anh) anlatıyor: " Rasulûllah (s.a.v.) buyurdular ki:
"Bir kaba, köpek banmışsa, onun temizlenmesi, 7 kere su ile yıkanmasına bağlıdır, hatta bunların ilki toprakla olmalıdır."
(Buhari, Vudu 33; Muslim, taharet 97, (279); Muvatta, Taharet 35, (1, 34); Ebu Davud, Taharet 37, (71, 72, 73); Tirmizi, Taharet 68, (91); Nesai, Miyah 7, (1, 176, 177). Kutub-i sitte : 3496)
Köpeğin yediği kab , sahibine lazım olduğunda köpeğin dili kaba değdiğinden dolayı yıkanması gerekmektedir . Kabın yıkanma sayısı hakkında cumhur alimlerin (mezheb) görüşü mezkur olan 7 defa yıkanmasını yukarıda gördük .
Buna muhalif olarak Hanefi mezhebi müctehidlerince cumhurun delil aldığı hadisleri sahih kabul etmekle birlikte, bu hadislerin ahad hadis olması ve hadisi rivayet eden ebu Hureyre’nin daha sonra kendisinin 3 kere yıkaması üzerine o görüşünü delil saymaktadır.
Aşağıya konuyla ilgili hadisi ve sebebini açıklayacağız.
Cumhura göre köpek pistir. Çünkü salyası ve salyasının çıkmış olduğu bedeni pistir. Maide: 4 ayetinde köpeğin yaladığı hayvanın helal kılınması, köpeğin av üzerine akan salyasının da temiz olmasını ve yıkanmamasını gerektirmez.
Salyanın pisliği ve yıkanması gerektiği, temizlikle ilgili umumi hükümler içerisinde ifade edilmiştir. Avı yıkamamanın gerekmediği kabul edilse bile, bu, avlara ait özel bir durumdur. Malikilere göre köpek temizdir. Çünkü onların tuttukları av temizdir. Öyleyse avlar üzerine akıttıkları salyaları ve dolayısıyla kendileri de temizdir.
Allah (c.c.) şöyle buyuruyor: “Avcı hayvanların size tutuverdiklerinden de yeyin.” (Maide:4)
Buhari’de bildirildiğine göre Rasulûllah (s.a.v.)zamanında köpekler mescide serbestçe girip çıkıyorlardı.
İbnu Ömer (r.anhuma) anlatıyor: "Köpekler, Rasulûllah (s.a.v.) devrinde mescidin içinde gidip gelirlerdi. Bu sebeple mescidi yıkamak için içine su serpmezlerdi."
(Buhari, Vudû 33; Ebu Davud, Taharet 139, (382). Kutub-i sitte : 3497)
İbni Hacer bunun İslam’ın ilk zamanlarına ait olduğunu, sonra köpeklere kapıların kapatıldığını söylüyor.
Köpeğin yaladığı şey pistir. Köpeğin yaladığı şeyi yedi kere veya üç kere yıkamak vaciptir. Kuduz mikrobunu öldürmekte en tesirli ilacın, onun bulunduğu yeri toprak ve su karışımıyla sürtmek olduğundan hadisin emrine uymak tıbbi yönden en ihtiyatlıdır.
Pisliğin içine düştüğü kabın içindeki sıvı ise, pislik olduğu yerde kalmaz, hepsini kirletir. Köpeğin yaladığı kabı önce toprakla yıkamak en iyisidir. 7.'yi toprakla yıkamak da caizdir. Geriye kalan yıkayışların herhangi birini toprakla yapmak da yeterlidir.
Malikilere göre 7 kere yıkamak mendubtur. Malikilerden bazılarına göre, çoban ve av köpeklerinin yaladığı kabı yıkamak gerekmez. Ancak beslenmesine izin verilmeyen köpeklerin yaladığı kabı yıkamak mendubtur. Malikilerden bazılarına göre kuduz köpeğin yaladığı kap yıkanır, diğerleri yıkanmaz.
Hanefiler, Ebu Hurayra’nin rivayet ettiği şu hadisle amel etmişlerdir:
“Köpek ağzını kabın içine sokarsa o kabı hemen dök, sonra 3 kere yıka.”
(Zafer Ahmed el-Osmânîet-Tahânevîi ; İ’lau’s-sunen: 1/197, ez-Zeylâî ; Nasbu’r-raye: 1/131.)
Hanefilere göre kabı 7 kere yıkamak ve toprakla ovmak gerekmez.
Meşhur alim Ebu Cafer Tahavî, Hanefilerin bu görüşü hakkında özetle şöyle der:
"Köpek bir kabı yaladığı zaman o kabı hemen dök. Sonrada 3 kere yıka"
(Tehânevî, İ'lau's-Sunen, 1/197, Zeylaî, Nasbu'r-R'aye, 1/131) hadisini Ebu Hurayra rivayet etmiştir. 7 defa yıkamanın vacipliği bu hadisle kaldırılmıştır. Çünkü 7 defa lafzını da Ebu Hurayra rivayet etmiştir.
Hiçbir sahabenin, Peygamber (s.a.v)'den işittiğinin tersine amel etmesi veya fetva vermesi helal olmaz. Demek ki, ikinci hadis, birincinin hükmünü kaldırdığından Ebu Hurayra, ikinci hadisle amel etmiştir.
Ebu Hurayra'den rivayet eden raviler için bu hadis, haberi ahad olması bakımından zayıf sayılabilirse de haberi bizzat Rasulûllah (s.a.v.)'den işiten Ebu Hurayra için zayıflık söz konusu değildir. Çünkü Ebu Hurayra, bu hadisle amel etmiştir."
(Sunen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 1/ 136-137.)
Yine hanefilerin delil aldığı hadisin farklı varyantı şöyledir:
Bize İsmail b. İshak tahdis ederek dedi ki : Bize Ebu Nuaym tahdis ederek dedi ki :
Bize Abdusselam b. harb , Abdulmelik'ten tahsis etti. O Ata'dan , o Ebu Hurayra'den , onun, köpeğin yahut kedinin içini yaladığı hakkında : "3 defa yıkanır" , dediğini rivayet etmiştir .
Peygamber (s.a.v.)'den bu hususta daha önce zikrettiğimiz rivayet edilmiş olmakla birlikte , Ebu Hurayra köpeğin kabı yalamasından ötürü 3 defa yıkanması ile temiz olacağı görüşünde olduğuna göre, bu yolla 7 defa yıkamak hükmünün neshedildiği sabit olmaktadır. Çünkü bizler onun hakkında güzel zan besleriz ve onun, Peygamber (s.a.v.)'den işittiğini ancak onun benzeri bir söz dolayısıyla terk etmiş olabileceğinden başka bir kanaate sahib olamayız. Aksi taktirde onun adaleti ortadan kalkar ve bunun sonucunda da sözü de , rivayeti de kabul edilemez olur.
Eğer 7 defa yıkamaya dair naklettiğimiz rivayetler ile amel etmek vacib olur , bu rivayetler mensuh olarak değerlendirilmeyecek olursa , o taktirde bu hususta Abdullah b. el-Mugaffel'in , Peygamber (s.a.v.)'den naklettiği (şu) rivayet, Ebu Hurayra'nin rivayetinden daha öncelikli olur. Çünkü onun rivayetindekilere göre bunda fazla bilgi vardır.
66- .. Mutarrif b. Abdullah'tan , onun da Abdullah b. el-Mugaffel'den rivayet ettiğine göre, Peygamber (s.a.v.) köpeklerin öldürülmesini emretti.
Sonra da: "Köpekler ile neden ilgileniyorum ki ? dedi. Daha sonra şöyle buyurdu : "Köpek sizden birinize ait bir kabı yalayacak olursa , o kimse o kabı 7 defa yıkasın. 8.'sini ise toprağa bulayarak yıkayın "
(Muslim , Taharet, 93 ; Ebu Davud , Tahret , 37; Nesai , Taharet,52 , Miyah, 7 ; İbn Mace , Taharet ,31)
67- Bize İbn Merzuk tahdis edip dedi ki : Bize Vehb , Şu'be'den tahdis etti diyerek hadisi aynen zikretmiştir.
*********
İşte Abdullah b. el-Mugaffel , Peygamber s.a.v.'den kabın 7 defa yıkanıp 8.'sinin ise toprak ile ovularak yıkanmasını rivayet etmiş ve Ebu Hurayra'nin rivayetine göre bir fazlalık zikretmiştir. Fazla olan ise eksik olandan önceliklidir.
Bundan dolayı bizim görüşümüze muhalif olan bu kimsenin şöyle demesi gerekirdi :
"Kab 7 defa yıkanmadıkça temiz olmaz. Bu yıkamaların 7.'si de toprak ile olacaktır , 8.'si de toprak ile olacaktır."
Böylelikle her iki hadis ile birlikte amel etmiş olurdu.
Eğer Abdullah b. el-Mugaffel'in hadisi gereğince ameli terk etmiş ise , karşı görüşü savunup sözünü ettiğimiz 7 defa yıkamayan muhalifi için kabul etmesini öngördüğü aynı hükmü, kendisinin de kabul etmesi gerekir. Aksi taktirde bizler en ağır necasetlerden dolayı kabın 3 defa yıkanmak sureti ile temiz olacağını açıklamış bulunuyoruz. Necaseti bundan daha hafif olanları ise , aynı sayıda yıkamanın temizlemesi öncelikli söz konusudur.
أَخْبَرَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ الزُّهْرِيِّ عَنْ أَبِي سَلَمَةَ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ إِذَا اسْتَيْقَظَ أَحَدُكُمْ مِنْ نَوْمِهِ فَلَا يَغْمِسْ يَدَهُ فِي وَضُوئِهِ حَتَّى يَغْسِلَهَا ثَلَاثًا فَإِنَّ أَحَدَكُمْ لَا يَدْرِي أَيْنَ بَاتَتْ يَدُهُ
1- Ebu Hurayra’dan (r.anh) Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: “Herhangi biriniz uykusundan uyandığı zaman elini hemen abdest suyunun bulunduğu kaba sokmasın. Önce dışarıda 3 defa yıkasın. Çünkü insan, geceleyin elinin nerelere dokunduğunu bilemez.”
(Nesai , Taharet ,1.)
Bu husustaki rivayetlerden birisi de : Bize Suleyman b. Şuayb tahdis ederek dedi ki : Bize Bişr b. Bekr tahdis ederek dedi ki : bize el-Evzai tahdis etti... şeklindeki rivayettir :
60- Aynı şekilde bize Huseyn b. Nasr tahdis ederek dedi ki : Bize el Firyabi tahdis edeek dedi ki : Bize el Evzai tahdis edip dedi ki : Bize Said b. el-Museyyeb'in naklettiğine göre , Ebu Hurayra şöyle derdi : Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu :
"Sizden biriniz geceleyin uyanıp kalktığı taktirde , eline 2 ya da 3 defa su dökmedikçe elini su kabına sokmasın. Çünkü hiçbiriniz elinin geceyi nerede geçirdiğini bilmez"
(Hadis çeşitli yollarla ve değişik senedlerle rivayet edilmiştir: Buhari , Vudu, 26 ; Muslim , tahret ,87,88; Ebu Davud, taharet , 49; Tirmizi , Taharet, 19; Nesai ,Gusul ,29 )
İlim adamları dedi ki : İdrar yapmaktan dolayı taharetlenmek hususunda Rasulullah (s.a.v.)'den bu rivayetin geliş sebebi , onların büyük ve küçük abdestlerini bozduktan sonra su ile istinca yapmamaları idi. Bu bakımdan uykudan kalktıklarında bu şekilde ellerini yıkamalarını emretti . Çünkü onlar geceleyin ellerinin bedenlerinin neresinde geceyi geçirdiklerini bilmezler. Diğer taraftan ellerini küçük yahut büyük abdestten sonra sildikleri bir yerde, ellerini (geceleyin) bulunmuş olması da mümkün idi. Bu esnada terledikleri taktirde , böylece elleri de necis olurdu. Bundan dolayı Peygamber (s.a.v.) onlara ellerini 3 defa yıkamalarını emretti .
Bu da , eğer büyük ya da küçük abdest ellerine değimiş ise , ellerinin temiz olmasını sağlardı.
Necaset çeşitlerinin en ağırları olan küçük ve büyük abdestten bu şekilde temizlenmek söz konusu olduğuna göre, bundan daha alt derecedeki necasetlerden (bu yolla) temiz olunması daha uygundur.
(İmam Tahavi ; Şerhu Meani'l Asar -Hadislerle İslam Fıkhı , Taharet , Köpeğin Artığı S. 78 -84 ; Kitabi Yayınevi )
Köpeğin yediği kab , sahibine lazım olduğunda köpeğin dili kaba değdiğinden dolayı yıkanması gerekmektedir . Kabın yıkanma sayısı hakkında cumhur alimlerin (mezheb) görüşü mezkur olan 7 defa yıkanması ile ilgili olan hadislerdir.
Ebu Hureyre (r.a.)den rivayet edildiğine göre, Rasulûllah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"Sizden birinin kabını köpek yaladığı zaman onun temizlenmesi, (birincisi toprakla olmak şartıyla) 7 kere yıkanmasıdır”.
Ebû Dâvûd dedi ki: "Bu hadisi "birincisi toprakla olmak" ilâvesiyle Eyyûb ve Habtb b. Şehid, Muhammenden rivayet etmişlerdir."
(Sunen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 1/ 136.)
Rasulûllah (s.a.v.) : “ Köpeğin yalamış olduğu çanağınızın temizliği, ilki toprakla olmak üzere yedi kere yıkanmasıdır.”
(Muslim; Ebu Davud; Ahmed; Beyhaki)
Ebu Hurayra (r.anh) anlatıyor: " Rasulûllah (s.a.v.) buyurdular ki:
"Bir kaba, köpek banmışsa, onun temizlenmesi, 7 kere su ile yıkanmasına bağlıdır, hatta bunların ilki toprakla olmalıdır."
(Buhari, Vudu 33; Muslim, taharet 97, (279); Muvatta, Taharet 35, (1, 34); Ebu Davud, Taharet 37, (71, 72, 73); Tirmizi, Taharet 68, (91); Nesai, Miyah 7, (1, 176, 177). Kutub-i sitte : 3496)
Köpeğin yediği kab , sahibine lazım olduğunda köpeğin dili kaba değdiğinden dolayı yıkanması gerekmektedir . Kabın yıkanma sayısı hakkında cumhur alimlerin (mezheb) görüşü mezkur olan 7 defa yıkanmasını yukarıda gördük .
Buna muhalif olarak Hanefi mezhebi müctehidlerince cumhurun delil aldığı hadisleri sahih kabul etmekle birlikte, bu hadislerin ahad hadis olması ve hadisi rivayet eden ebu Hureyre’nin daha sonra kendisinin 3 kere yıkaması üzerine o görüşünü delil saymaktadır.
Aşağıya konuyla ilgili hadisi ve sebebini açıklayacağız.
Cumhura göre köpek pistir. Çünkü salyası ve salyasının çıkmış olduğu bedeni pistir. Maide: 4 ayetinde köpeğin yaladığı hayvanın helal kılınması, köpeğin av üzerine akan salyasının da temiz olmasını ve yıkanmamasını gerektirmez.
Salyanın pisliği ve yıkanması gerektiği, temizlikle ilgili umumi hükümler içerisinde ifade edilmiştir. Avı yıkamamanın gerekmediği kabul edilse bile, bu, avlara ait özel bir durumdur. Malikilere göre köpek temizdir. Çünkü onların tuttukları av temizdir. Öyleyse avlar üzerine akıttıkları salyaları ve dolayısıyla kendileri de temizdir.
Allah (c.c.) şöyle buyuruyor: “Avcı hayvanların size tutuverdiklerinden de yeyin.” (Maide:4)
Buhari’de bildirildiğine göre Rasulûllah (s.a.v.)zamanında köpekler mescide serbestçe girip çıkıyorlardı.
İbnu Ömer (r.anhuma) anlatıyor: "Köpekler, Rasulûllah (s.a.v.) devrinde mescidin içinde gidip gelirlerdi. Bu sebeple mescidi yıkamak için içine su serpmezlerdi."
(Buhari, Vudû 33; Ebu Davud, Taharet 139, (382). Kutub-i sitte : 3497)
İbni Hacer bunun İslam’ın ilk zamanlarına ait olduğunu, sonra köpeklere kapıların kapatıldığını söylüyor.
Köpeğin yaladığı şey pistir. Köpeğin yaladığı şeyi yedi kere veya üç kere yıkamak vaciptir. Kuduz mikrobunu öldürmekte en tesirli ilacın, onun bulunduğu yeri toprak ve su karışımıyla sürtmek olduğundan hadisin emrine uymak tıbbi yönden en ihtiyatlıdır.
Pisliğin içine düştüğü kabın içindeki sıvı ise, pislik olduğu yerde kalmaz, hepsini kirletir. Köpeğin yaladığı kabı önce toprakla yıkamak en iyisidir. 7.'yi toprakla yıkamak da caizdir. Geriye kalan yıkayışların herhangi birini toprakla yapmak da yeterlidir.
Malikilere göre 7 kere yıkamak mendubtur. Malikilerden bazılarına göre, çoban ve av köpeklerinin yaladığı kabı yıkamak gerekmez. Ancak beslenmesine izin verilmeyen köpeklerin yaladığı kabı yıkamak mendubtur. Malikilerden bazılarına göre kuduz köpeğin yaladığı kap yıkanır, diğerleri yıkanmaz.
Hanefiler, Ebu Hurayra’nin rivayet ettiği şu hadisle amel etmişlerdir:
“Köpek ağzını kabın içine sokarsa o kabı hemen dök, sonra 3 kere yıka.”
(Zafer Ahmed el-Osmânîet-Tahânevîi ; İ’lau’s-sunen: 1/197, ez-Zeylâî ; Nasbu’r-raye: 1/131.)
Hanefilere göre kabı 7 kere yıkamak ve toprakla ovmak gerekmez.
Meşhur alim Ebu Cafer Tahavî, Hanefilerin bu görüşü hakkında özetle şöyle der:
"Köpek bir kabı yaladığı zaman o kabı hemen dök. Sonrada 3 kere yıka"
(Tehânevî, İ'lau's-Sunen, 1/197, Zeylaî, Nasbu'r-R'aye, 1/131) hadisini Ebu Hurayra rivayet etmiştir. 7 defa yıkamanın vacipliği bu hadisle kaldırılmıştır. Çünkü 7 defa lafzını da Ebu Hurayra rivayet etmiştir.
Hiçbir sahabenin, Peygamber (s.a.v)'den işittiğinin tersine amel etmesi veya fetva vermesi helal olmaz. Demek ki, ikinci hadis, birincinin hükmünü kaldırdığından Ebu Hurayra, ikinci hadisle amel etmiştir.
Ebu Hurayra'den rivayet eden raviler için bu hadis, haberi ahad olması bakımından zayıf sayılabilirse de haberi bizzat Rasulûllah (s.a.v.)'den işiten Ebu Hurayra için zayıflık söz konusu değildir. Çünkü Ebu Hurayra, bu hadisle amel etmiştir."
(Sunen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 1/ 136-137.)
Yine hanefilerin delil aldığı hadisin farklı varyantı şöyledir:
Bize İsmail b. İshak tahdis ederek dedi ki : Bize Ebu Nuaym tahdis ederek dedi ki :
Bize Abdusselam b. harb , Abdulmelik'ten tahsis etti. O Ata'dan , o Ebu Hurayra'den , onun, köpeğin yahut kedinin içini yaladığı hakkında : "3 defa yıkanır" , dediğini rivayet etmiştir .
Peygamber (s.a.v.)'den bu hususta daha önce zikrettiğimiz rivayet edilmiş olmakla birlikte , Ebu Hurayra köpeğin kabı yalamasından ötürü 3 defa yıkanması ile temiz olacağı görüşünde olduğuna göre, bu yolla 7 defa yıkamak hükmünün neshedildiği sabit olmaktadır. Çünkü bizler onun hakkında güzel zan besleriz ve onun, Peygamber (s.a.v.)'den işittiğini ancak onun benzeri bir söz dolayısıyla terk etmiş olabileceğinden başka bir kanaate sahib olamayız. Aksi taktirde onun adaleti ortadan kalkar ve bunun sonucunda da sözü de , rivayeti de kabul edilemez olur.
Eğer 7 defa yıkamaya dair naklettiğimiz rivayetler ile amel etmek vacib olur , bu rivayetler mensuh olarak değerlendirilmeyecek olursa , o taktirde bu hususta Abdullah b. el-Mugaffel'in , Peygamber (s.a.v.)'den naklettiği (şu) rivayet, Ebu Hurayra'nin rivayetinden daha öncelikli olur. Çünkü onun rivayetindekilere göre bunda fazla bilgi vardır.
66- .. Mutarrif b. Abdullah'tan , onun da Abdullah b. el-Mugaffel'den rivayet ettiğine göre, Peygamber (s.a.v.) köpeklerin öldürülmesini emretti.
Sonra da: "Köpekler ile neden ilgileniyorum ki ? dedi. Daha sonra şöyle buyurdu : "Köpek sizden birinize ait bir kabı yalayacak olursa , o kimse o kabı 7 defa yıkasın. 8.'sini ise toprağa bulayarak yıkayın "
(Muslim , Taharet, 93 ; Ebu Davud , Tahret , 37; Nesai , Taharet,52 , Miyah, 7 ; İbn Mace , Taharet ,31)
67- Bize İbn Merzuk tahdis edip dedi ki : Bize Vehb , Şu'be'den tahdis etti diyerek hadisi aynen zikretmiştir.
*********
İşte Abdullah b. el-Mugaffel , Peygamber s.a.v.'den kabın 7 defa yıkanıp 8.'sinin ise toprak ile ovularak yıkanmasını rivayet etmiş ve Ebu Hurayra'nin rivayetine göre bir fazlalık zikretmiştir. Fazla olan ise eksik olandan önceliklidir.
Bundan dolayı bizim görüşümüze muhalif olan bu kimsenin şöyle demesi gerekirdi :
"Kab 7 defa yıkanmadıkça temiz olmaz. Bu yıkamaların 7.'si de toprak ile olacaktır , 8.'si de toprak ile olacaktır."
Böylelikle her iki hadis ile birlikte amel etmiş olurdu.
Eğer Abdullah b. el-Mugaffel'in hadisi gereğince ameli terk etmiş ise , karşı görüşü savunup sözünü ettiğimiz 7 defa yıkamayan muhalifi için kabul etmesini öngördüğü aynı hükmü, kendisinin de kabul etmesi gerekir. Aksi taktirde bizler en ağır necasetlerden dolayı kabın 3 defa yıkanmak sureti ile temiz olacağını açıklamış bulunuyoruz. Necaseti bundan daha hafif olanları ise , aynı sayıda yıkamanın temizlemesi öncelikli söz konusudur.
أَخْبَرَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ الزُّهْرِيِّ عَنْ أَبِي سَلَمَةَ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ إِذَا اسْتَيْقَظَ أَحَدُكُمْ مِنْ نَوْمِهِ فَلَا يَغْمِسْ يَدَهُ فِي وَضُوئِهِ حَتَّى يَغْسِلَهَا ثَلَاثًا فَإِنَّ أَحَدَكُمْ لَا يَدْرِي أَيْنَ بَاتَتْ يَدُهُ
1- Ebu Hurayra’dan (r.anh) Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: “Herhangi biriniz uykusundan uyandığı zaman elini hemen abdest suyunun bulunduğu kaba sokmasın. Önce dışarıda 3 defa yıkasın. Çünkü insan, geceleyin elinin nerelere dokunduğunu bilemez.”
(Nesai , Taharet ,1.)
Bu husustaki rivayetlerden birisi de : Bize Suleyman b. Şuayb tahdis ederek dedi ki : Bize Bişr b. Bekr tahdis ederek dedi ki : bize el-Evzai tahdis etti... şeklindeki rivayettir :
60- Aynı şekilde bize Huseyn b. Nasr tahdis ederek dedi ki : Bize el Firyabi tahdis edeek dedi ki : Bize el Evzai tahdis edip dedi ki : Bize Said b. el-Museyyeb'in naklettiğine göre , Ebu Hurayra şöyle derdi : Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu :
"Sizden biriniz geceleyin uyanıp kalktığı taktirde , eline 2 ya da 3 defa su dökmedikçe elini su kabına sokmasın. Çünkü hiçbiriniz elinin geceyi nerede geçirdiğini bilmez"
(Hadis çeşitli yollarla ve değişik senedlerle rivayet edilmiştir: Buhari , Vudu, 26 ; Muslim , tahret ,87,88; Ebu Davud, taharet , 49; Tirmizi , Taharet, 19; Nesai ,Gusul ,29 )
İlim adamları dedi ki : İdrar yapmaktan dolayı taharetlenmek hususunda Rasulullah (s.a.v.)'den bu rivayetin geliş sebebi , onların büyük ve küçük abdestlerini bozduktan sonra su ile istinca yapmamaları idi. Bu bakımdan uykudan kalktıklarında bu şekilde ellerini yıkamalarını emretti . Çünkü onlar geceleyin ellerinin bedenlerinin neresinde geceyi geçirdiklerini bilmezler. Diğer taraftan ellerini küçük yahut büyük abdestten sonra sildikleri bir yerde, ellerini (geceleyin) bulunmuş olması da mümkün idi. Bu esnada terledikleri taktirde , böylece elleri de necis olurdu. Bundan dolayı Peygamber (s.a.v.) onlara ellerini 3 defa yıkamalarını emretti .
Bu da , eğer büyük ya da küçük abdest ellerine değimiş ise , ellerinin temiz olmasını sağlardı.
Necaset çeşitlerinin en ağırları olan küçük ve büyük abdestten bu şekilde temizlenmek söz konusu olduğuna göre, bundan daha alt derecedeki necasetlerden (bu yolla) temiz olunması daha uygundur.
(İmam Tahavi ; Şerhu Meani'l Asar -Hadislerle İslam Fıkhı , Taharet , Köpeğin Artığı S. 78 -84 ; Kitabi Yayınevi )