Müminler Kardeştir
"Müminler ancak kardeştirler." (Hucurat: 10)
Yani nesebte değil de dinde ve haklarının saygınlığında (hürmet hususunda) birbirlerinin kardeşleridirler. Bundan dolayı, din kardeşliği, neseb kardeşliğinden daha sağlamdır, denilmiştir. Çünkü neseb kardeşliği din ayrılığı halinde kesintiye uğrar, din kardeşliği ise neseblerin farklılığı dolayısıyla kesintiye uğramaz.
Buharı ile Müslim'de Ebu Hureyre'den şöyle dediği rivayet edilmektedir; Rasulullah (sav) buyurdu ki.
"Birbirinizi kıskanmayınız, birbirinize buğzetmeyiniz, birbirinizin iyi okun kötü olsun gizliliklerini araştırmayınız, birbirinizin aleyhine alışverişi kızıştırmayınız. Ey Allah'ın kulları, kardeş olunuz." (Müslim, IV, 1985; Buharı, V, 2253, VI, 2474;. Müsned, II, 287, 288, 342, 393, 394.)
Bir başka rivayette de:
"Birbirinizi kıskanmayınız, birbirinizin aleyhine alışverişi kızıştırmayınız, birbirinize buğzetrneyiniz, birbirinize sırt çevirmeyiniz, birinizin alışverişi üzerine alışveriş yapmayınız. Müslüman müslümanıtı kardeşidir, ona zulmetmez, onu yardımsız bırakmaz, onu küçük görmez.Üç defa göğsüne işaret ederek- takva buradadır. Kişiye kötülük olarak müslüman kardeşini küçük görmesi yeter. Müslümanın herşeyi müslümana haramdır. Kanı, malı ve ırz ve namusu."Müslim'in lafzı bu şekildedir. (Müslim, IV, 1986; Müsned ,II, 227,360.)
Âyet-i kerimede, mümilerin ancak kardeş oldukları bildirilmektedir. Peygamber efendimiz bu kardeşliğin nasıl olduğunu ve neler icabettirdiğini çeşitli hadis-i şeriflerinde beyan etmiştir. Bunlardan bazıları şunlardır.
Abdullah bin Ömer, Rasulullah (sav)in şöyle buyurduğunu rivayete diyor:
"Müslümna müslümanın kardeşidir. O, kardeşine zulmetmez onu sahipsiz bırakmaz. Kim kardeşinin ihtiyacına koşacak olursa Allah da onun ihtiyacını giderir. Kim müslüman kardeşinin bir sıkıntısını giderecek olursa Allah da onun kıyamet gününün sıkıntılarından bir sıkıntısını gidermiş olur. Kim bir müslümanın kusurunu örterse Allah da kıyamet gününde onun ayıbını örter." (Müslim Hadis no: 2580.)
Ebu Hureyre, Rasulullah (sav)in şöyle buyurduğunu rivayet ediyor:
"Kim bir müminden, dünya sıkıntılarından bir sıkıntı giderecek olursa Allah ta onun kıyamet günün sıkıntılarından birini giderir. Kim, darda kalana kolaylık gösterecek olursa Allah da ona dünya ve âhirette kolaylık gösterir. Kim bir müslümanın ayıbını örtecek olursa Allah da onun ayıplarını dünya ve âhirette örter. Kul, mümin kardeşinin yardımında bulunduğu müddetçe Allah da ona yardım eder. Kim ilim talebi için bir yol tutacak olursa Allah onun bu yolunu cennete doğru kolaylaştırır. Herhangi bir kavim, Allah'ın evlerinden (mescitlerden) birinde toplanıp Allah'ın kitabını okur ve birbirlerine öğretirlerse onların üzerine mutlaka huzur iner, onları rahmet kaplar. Onların çevresini melekler kuşatır. Allah onlan katında bulunanlara bildirir. Herkimi işlediği amal yavaşlatacak olursa onun soyu onu hızlandıramaz. (Kim eksik amel işlerse onun soyu onun amelini tamamlayamaz)" (Müslim Hadis no: 2699.)
Ebu Musa (r.a.) Rasulullah (sav)ın şöyle buyurduğunu rivayet ediyor:
"Bir mümin diğer bir mümin için birbirine kaynamış binaya benzerler." Resulullah bunu söylerken parmaklarını birbirine geçirdi ve müminlerin birbir-leine nasıl kenetlendiklerini gösterdi. (Buhari bab: 5.)
Numan b. Beşir, Rasulullah (sav)ın şöyle buyurduğunu rivayet ediyor:
"Müminler. birbirlerini sevmede, birbirlerine merhamet etmede ve birbirlerine karşı şefkatli davranmada bir vücut gibidirler. Vücudun organlarından biri rahatsız olduğunda diğer organlar, uykuyu kaybetmede ve acıyı paylaşmada ona ortak olurlar." (Müslim Hadis no: 2586 / Ahmed Bin Hanbel Müsned. C.4, S.26S.)
Sehl b. Sa'd es-Sâidî, Rasulullah (sav)ın şöyle buyurduğunu rivayet ediyor:
"Müminlerin içinde bir mümin, bir vücut ile ondaki başa benzer. Vücut, baş ağrısından acı duyduğu gibi mümin de iman ehlinin ızdırabından acı duyar."(Taberi Tefsiri 7/509.)
"Müminler ancak kardeştirler." (Hucurat: 10)
Yani nesebte değil de dinde ve haklarının saygınlığında (hürmet hususunda) birbirlerinin kardeşleridirler. Bundan dolayı, din kardeşliği, neseb kardeşliğinden daha sağlamdır, denilmiştir. Çünkü neseb kardeşliği din ayrılığı halinde kesintiye uğrar, din kardeşliği ise neseblerin farklılığı dolayısıyla kesintiye uğramaz.
Buharı ile Müslim'de Ebu Hureyre'den şöyle dediği rivayet edilmektedir; Rasulullah (sav) buyurdu ki.
"Birbirinizi kıskanmayınız, birbirinize buğzetmeyiniz, birbirinizin iyi okun kötü olsun gizliliklerini araştırmayınız, birbirinizin aleyhine alışverişi kızıştırmayınız. Ey Allah'ın kulları, kardeş olunuz." (Müslim, IV, 1985; Buharı, V, 2253, VI, 2474;. Müsned, II, 287, 288, 342, 393, 394.)
Bir başka rivayette de:
"Birbirinizi kıskanmayınız, birbirinizin aleyhine alışverişi kızıştırmayınız, birbirinize buğzetrneyiniz, birbirinize sırt çevirmeyiniz, birinizin alışverişi üzerine alışveriş yapmayınız. Müslüman müslümanıtı kardeşidir, ona zulmetmez, onu yardımsız bırakmaz, onu küçük görmez.Üç defa göğsüne işaret ederek- takva buradadır. Kişiye kötülük olarak müslüman kardeşini küçük görmesi yeter. Müslümanın herşeyi müslümana haramdır. Kanı, malı ve ırz ve namusu."Müslim'in lafzı bu şekildedir. (Müslim, IV, 1986; Müsned ,II, 227,360.)
Âyet-i kerimede, mümilerin ancak kardeş oldukları bildirilmektedir. Peygamber efendimiz bu kardeşliğin nasıl olduğunu ve neler icabettirdiğini çeşitli hadis-i şeriflerinde beyan etmiştir. Bunlardan bazıları şunlardır.
Abdullah bin Ömer, Rasulullah (sav)in şöyle buyurduğunu rivayete diyor:
"Müslümna müslümanın kardeşidir. O, kardeşine zulmetmez onu sahipsiz bırakmaz. Kim kardeşinin ihtiyacına koşacak olursa Allah da onun ihtiyacını giderir. Kim müslüman kardeşinin bir sıkıntısını giderecek olursa Allah da onun kıyamet gününün sıkıntılarından bir sıkıntısını gidermiş olur. Kim bir müslümanın kusurunu örterse Allah da kıyamet gününde onun ayıbını örter." (Müslim Hadis no: 2580.)
Ebu Hureyre, Rasulullah (sav)in şöyle buyurduğunu rivayet ediyor:
"Kim bir müminden, dünya sıkıntılarından bir sıkıntı giderecek olursa Allah ta onun kıyamet günün sıkıntılarından birini giderir. Kim, darda kalana kolaylık gösterecek olursa Allah da ona dünya ve âhirette kolaylık gösterir. Kim bir müslümanın ayıbını örtecek olursa Allah da onun ayıplarını dünya ve âhirette örter. Kul, mümin kardeşinin yardımında bulunduğu müddetçe Allah da ona yardım eder. Kim ilim talebi için bir yol tutacak olursa Allah onun bu yolunu cennete doğru kolaylaştırır. Herhangi bir kavim, Allah'ın evlerinden (mescitlerden) birinde toplanıp Allah'ın kitabını okur ve birbirlerine öğretirlerse onların üzerine mutlaka huzur iner, onları rahmet kaplar. Onların çevresini melekler kuşatır. Allah onlan katında bulunanlara bildirir. Herkimi işlediği amal yavaşlatacak olursa onun soyu onu hızlandıramaz. (Kim eksik amel işlerse onun soyu onun amelini tamamlayamaz)" (Müslim Hadis no: 2699.)
Ebu Musa (r.a.) Rasulullah (sav)ın şöyle buyurduğunu rivayet ediyor:
"Bir mümin diğer bir mümin için birbirine kaynamış binaya benzerler." Resulullah bunu söylerken parmaklarını birbirine geçirdi ve müminlerin birbir-leine nasıl kenetlendiklerini gösterdi. (Buhari bab: 5.)
Numan b. Beşir, Rasulullah (sav)ın şöyle buyurduğunu rivayet ediyor:
"Müminler. birbirlerini sevmede, birbirlerine merhamet etmede ve birbirlerine karşı şefkatli davranmada bir vücut gibidirler. Vücudun organlarından biri rahatsız olduğunda diğer organlar, uykuyu kaybetmede ve acıyı paylaşmada ona ortak olurlar." (Müslim Hadis no: 2586 / Ahmed Bin Hanbel Müsned. C.4, S.26S.)
Sehl b. Sa'd es-Sâidî, Rasulullah (sav)ın şöyle buyurduğunu rivayet ediyor:
"Müminlerin içinde bir mümin, bir vücut ile ondaki başa benzer. Vücut, baş ağrısından acı duyduğu gibi mümin de iman ehlinin ızdırabından acı duyar."(Taberi Tefsiri 7/509.)