Kaynak:
Prof.Dr.Yususf El Kardavi Fetava Muasıre (Çağdaş Fetvalar)
İSLAMDA ŞARKI DİNLEMENİN HÜKMÜ!
Soru:
Bazı İnsanlar, Şarkının herçeşidini şu Ayete dayanarak, haram kılıyorlar “İnsanların bazıları bilgisizce Allahın yolundan sapırmak veya alay etmek için boş haberleri saitın alıyorlar.“
Bu ayette geçen ´´Lehvel Hadis´´kelimesini bazı Sahabelerin ,,Şarkı,,olarak tefsir ettiklerini söylüyorlar.Ayrıca onlar,“Boş sözler işittiklerinde ondan yüz çevirirler“Ayetinide delil olarak ileri sürüyorlar.Onlara göre Şarıi da bir çesit boş sözdür. Şarıi konusunda sizin görüşünüz nedir?Ayetleri bu konuda delil göstermek doğrumudur?
Cevab:
Şarkı meselesi (Müzikli veya müziksiz)ilk dönemlerden itibaren İslam Fukahasının tartıştığı meselelerden olmuştur.Konunun bazı yönlerinde ittifak bazı yönlerindede ihtilaf edilmiştir.
Fakihler:Fuhşu,kötülüğü,günah işlemeyi teşvik eden şarkıların haram olduğu görüşünde ittifak etmiştir.Eğer sözler çirkinse şarkıda çirkin kabul edilir.İslami itikad ve edebe aykırı her söz Haramdır.
Tabii bunun dışında meşru olan sevinç,eğlence günlerinde,şarkı dinlemenin sakıncası olmadığında da görüş birliği vardır.Bu meşru günler örneğin;Düğün töreni, Bayram günleri, kaybolan birinin gelmesi vb...Bu konuda Hadisler vardır.
Fakat tercih edilen ve akla yatkın olan görüş odurki; Şarkı haddi zatında Helaldir. Çünki aksine kesin Hadis ve Ayet bulunmadıkça eşyada asıl olan Helalliktir. Şarkının haramlığı hakkında varid olan deliller açıktır ama,sahih değildirler, yada sahihtir açık değildirler.Soruda zikrettiginiz iki ayet bu kabildendir.(Sahihtir,açık ve net değildir.)
Birinci ayete gelince,Sahabe ve tabiinden bir kısmı şarkının haramiyyetine bununla delil getirmişlerdir,ancak bize bu konuda yani,onlarin tefsirine karşılık, yarayacak en güzel cevab,imam ibni Hazm,ın Mahallası`ndan yaptığımız nakildir.O derki,birkaç sebebden dolayı bu ayetle kimse (şarkının haramlığına)delil getiremez.
1).Rasulullahdan başka kimse bu ayetle delil getiremez.
2).Delil getirenlere,getirmeyen Sahabi ve Tabiin ihtilaf etmiştir.
3).Ayetin kesin ifadesi onların delillerini ibtal etmektedir. Zira Ayette, Allahın yolundan saptırma ve Ayetleri hafife almak amaci ile bilgisizce boş şeyler satın alanlar anlatılıyor. Gercekte bu işi yapanların küfrüne ayet açıkca delalet etmektedir ve bunları Kafir olacağında ihtilaf yoktur.
Bir insan Allah (c.c.)nun Ayetleriyle dalga geçmek ve onun yolundan saptırmak amacı ile bir Kuran satın alsa bile yine kafirdir. Allahın kötülediği kimseler bu amacı güdenlerdir.Yoksa Allah bu ayetle bos şeyleri satın alıpta gayesi ve amacı onun yolundan saptırmak olmayan, sadece nefsini eğlendirmek için yapanları kesinlikle yermemiştir.Yine ayni şekilde adam kasıtlı olarak Namazı geçirmek için her ne yaparsa yapsın ister Kuran ister Hadis okusun ister sohbet etsin ister Müzik dinlesin fasıktır, Allaha asi olmuştur. Ama yukarıdakilerini yapmak suretiyle Farzlari kaçırmamamışsa bilakis iyilik yapmış olur.
14
İkinci Ayete gelince
Onlar boş şeyler duyunca onlardan yüz çevirirler,biz ayetin şarkıya delil getirilmesinide kabul etmiyoruz, çünki Ayetin zahirine baktığımız zaman ,,Lağv,, dan maksadın sövmek Küfür etmek oldugunu görüyorsunuz, zaten Ayetin devamıda bunu kanıtlıyor.
Bu Ayet Furkan Suresinde gecen Rahman´ın kulları ile ilgilidir. Ayette geçen ,,Lağv,, dan maksadın Şarkı olduğunu kabul etsek bile Ayetin şarkıdan yüz çevirmeye müstehab gördüğünü ve yüz çevirenleri övdüğünü görüyoruz. Ayette yüz çevirmenin illaki gerekliliğine delalet yoktur.,,Lağv,,kelimesi batıl kelimesi gibi faidesiz şeyler demektir.Faidesiz şeyler dinlemek bir hakkı zayi etmediğini veya farzdan geri birakmadığı müddetçe Haram değildir.
Rivayet olunurki şarkı dinlemeye izin veren İbni Ceriha ya sormuşlar;Kıyamet gününde Amel defterinde iyilik tarafınamı konulacak kötülük tarafınamı? İbni Ceriha ne iyilik tarafına nede kötülük tarafına,çünki o boşa yemin gibidir Allahu taela buyuruyorki,,Allaha sizlere boş yere yeminlerinizden yargılamayacaktır,,.Bakara 225.
İmam gazali derki;Yemin ederek Allahın ismini boş yere yani yemininde samimi olmaksızın faidesiz ve şeriata muhalif olarak zikreden kişi yargılanmayacaktır,kaldıki her müzik boşda değildir.
Müziğin boş yani,,lağv,,hükmünü alması sahibinin maksadına baglıdır çünki iyi niyet eğlenceyi ibadet Türküyü yakınlık yapar, kötü niyyet ibadeti bile isyan yapar.Örnegin riya amaci ile yapılan ibadetlerde olduğu gibi bunlarin içi gösteriş dışı ise ibadetten ibarettir.
Burada İbni Hazm´ın şarkıyı reddedenlere Muhalla´sında verdiği güzel bir reddiyyeyi nakl etmek istiyorum.O derki;Bir Adam ne isyan nede ibadete hazırlık için şarkı dinlemiyorsa bu lağv olurki, bunuda Allah affetmiştir. Örneğin;Adamın keyf yapmak için bahçesine çıkması, hava almak için dısarıya,ormana,Parka gezmeye çıkması,çeşitli renklerde elbise giymesi vs.....işleri gibi.
Müziği Haram görenlerin delil olarak öne sürdükleri Hadislere gelince, bunların içinde sahihlik bakımından itiraz edilmeyen veya manası daha değişik yorumlanmayan bir Hadis yoktur. Kadi İbni Ebu bekir arabi derki,’’Bu konuda varid olan Hadislerden hiçbiri sahih değildir.’’Gazali ve ibni Nahvide Umde´sinde böyle demiştir.İbni Hazm bu konudaki Hadislerin tamamı uydurmadır,diyor.
Haliyle Haram olması için ileri sürülen delilleri çürütünce geride asli helallik kalıyor.Nasıl olmasınki geride, çalgının helal olduğuna dair bir sürü hadis var.Biz bunların arasından Buhari ve Müslimin rivayet ettiği bir hadisle yetinecegiz.
Hz Ebu bekir bir gün,Peygamberimiz (S.A.V.)Hz.Aişe Annemizin odasındayken yanında iki Cariye sarkı söylüyorlardı,olaya öfkelenen hz Ebu Bekir;Peygamberin evinde neden Şeytanın mızmızını çalıyorsunuz?diye çıkışınca,bunun üzerine Rasulullah,’’bırak ey Ebu bekir, bu günler Bayram günleridir’’diye karşılık verdi.
Tabi bu Bayram günlerinin haricinde Haramdır anlamına gelmez. Böyle bir şey zaten bize ulaşmamıştır.Ancak burada söylenmek istenen,bayram günleri sevinç,eğlence günleridir.Tabi buda müzik,vs.eğlence araçlarıyla mümkündür.
Fakat bu Fetvayı bitirirken dikkat edilmesi gereken birkaç hususu hatırlatmak gerekir. Söylenen Şarkıların kunusu İslamın adabı ve terbiyesi ile bağdaşması şarttır.
15
A-Mesela;İslamın içkiyi şeytanın pisliği ettiği,kadeh tutanı,içkiyi yapanı,yaptıranı,satanı,taşıyanı ve her türlü katkıda bulunanı lanetlediği ortadayken böyle şeyleri şarkılarda övmek İslama aykırı ve haramdır.Yine mahrem tanımayan,kadının gözlerini,yüzünü,dudaklarını vs.öven şarkılarda islamın adabına muhalif ve terstir.
B-Sonra şarkıyı söyleme tarzı çok önemlidir.Bazen öyle oluyorki,şarkının sözlerinde herhangi bir tehlike olmuyor ama şarkıcının kıvrak ve kırıtarak sesinin dinleyenleri heyecanlanlandırması ve kalplerini hastalığa itmesi şarkıyi helallik dairesinden haramlık dairesine sokuyor.Burada Allahın şu emrini hatırlatalım’’konuşurken sesinizi inceltmeyin, çünki kalbinde hastalik bulunan tema edebilir’’(eğilim gösterebilir).
C-Dikkat edilmesi gereken bir başka noktada İslam dini ibadet dahil herşeyin aşırısını ve israfını haram kılmıştır,peki mübah olsa bile bütün vakitlerini eğlence ile geçirmeye ne diyeceksin!şüphesiz vakitleri boş şeylere harcamak kalbin büyük hedeflerden ve önemli görevlerden yoksun olduğunun delilleridir.
14
Yine kişinin sınırlı vaktinde yapması gereken başka görevleri ihmal ettiğininde delilidir.İbnül Mukafi’nin şu sözü ne kadar doğru ve yerindedir.’’nerede bir israf gördüysem mutlaka bir görev ve hakkı zayi etmiştir.
D-Birde dinleyen insanın bu şartlarla beraber nefsine sahib olabilmesi gerekir, çünki şarkı veya buna benzer şeyler insanı fitneye teşvik ediyor ve insanı nefsin bataklıklarında yüzdürüyorsa tabiiki bundan kacınılması gerekir.Ve bu tarafa esen rüzgarların önünü kesib nefsi istirahat ettirmek gerekir.
Tabii şüphesiz bu kurallar sayı ve şekilleriyle şarkının konusu söyleniş tarzı ile islamdan ve ahlak kuralarından uzak olanların ellerinde olması sebebiyle zamanımızda çok az tamamlanabilir.
O halde onların reklamlarına katkıda bulunmak seslerini duyurmalarına yardımcı olmak mü’mine asla yakışmaz,unutulmamalıdırki onlar seslerini böyle duyuruyorlar.
Çevrimdışı
