Çevrimdışı
AKHILER BIR YERDEN OKUDUM PAYLASMAK ISTEDIM
Rızkı Artıran Etkenler
1. Tevbe ve İstiğfar Etmek:
a) ﴾ (Kavmi hakkında Nuh) Onlara dedim ki: “Rabbinize istiğfar edin, çünkü O çok mağfiret edicidir. (Bağışlanma dileyin ki O) üzerinize semayı (yağmuru) bol bol indirsin, mallarla ve oğullarla size yardım etsin, size bahçeler versin ve sizin için nehirler akıtsın.) [1]
b) Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“ Her kim çokça istiğfar ederse Allah onun her kederine bir kurtuluş, her sıkıntısına bir çıkış yapar ve onu ummadığı yerden rızıklandırır.”[2]
İstiğfar, söz ve davranışlarla bağışlanma dilemektir.
Tevbe ise, günahı terk etmek, yaptıklarından pişmanlık duymak, tekrar yapmamaya karar vermek ve varsa kul hakkını ödemektir.
2. Takvalı Olmak:
﴾ …Her kim Allah’a karşı takvalı olur (sakınırsa) O ona bir çıkış yolu yaratır ve onu hiç ummadığı yerden rızıklandırır…) [3]
Takva, Allah’ın emirlerine uyup ve yasaklarından sakınarak günahlardan korunmaktır.
3. Allah’a Tevekkül Etmek:
Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Şayet siz Allah’a hakkıyla tevekkül etseydiniz, sabahleyin aç gidip akşamleyin tok olarak dönen kuşları rızıklandırdığı gibi sizi de rızıklandırırdı.”[4]
Tevekkül; alemdeki tek failin Allah olduğuna, var olan her şeyin, yaratılmanın, rızkın, ihsan ve mahrumiyetin, zarar ve faydanın, hastalık ve sıhhatin, hayat ve ölümün ve adına varlık denen her şeyin Yüce Allah’tan olduğuna yakînen inanmak, kesin bir kanıyla bilmektir. Tevekkül çalışıp gayret etmeyi terk etmek değildir. Bilakis rızık aranırken çalışılmalı, ancak bu çalışmaya güvenip dayanılmamalı, her şeyin Allah’ın elinde olduğuna inanılmalıdır. Nitekim kuşların yuvalarından çıkıp rızıklarını araması, ancak bunu yaparken yalnızca Allah’a güvenerek bunu yapmaları bu nevidendir.
4. Kendini Allah’a İbadete Vermek:
a) Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Muhakkak ki Allah şöyle buyurdu:
-Ey Adem oğlu! Kendini bana ibadete ver ki, göğsünü (kalbini) zenginlikle doldurayım ve fakirliğine engel olayım. Şayet bunu yapmazsan iki elini meşgaleyle doldurur ve fakirliğine engel olmam.”[5]
b) Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Rabbiniz şöyle buyurdu:
- Ey Adem oğlu! Kendini bana ibadete ver ki, göğsünü (kalbini) zenginlikle ve ellerini rızıkla doldurayım. Ey Adem oğlu! Benden uzaklaşma! Sonra kalbini fakirlikle ve ellerini meşgalelerle doldururum.”[6]
Kendini ibadete vermekten kasıt, sebeplere sarılmayı terk ederek gece gündüz ibadet etmek değildir. Bilakis, kulun ibadetlerini yerine getirirken kalbi ve bedeniyle hazır, Rabbinin karşısında huşulu, O’nun azametini kalbinde hisseder halde olması ve tüm gücüyle kalbini Rabbine ibadete vermesidir.
5. Hac ve Umreyi Ardı Ardına Yapmak:
Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Hac ile umreyi ardı ardına (beraber) yapın. Çünkü körüğün demirin, altının ve gümüşün kirini (pasını) giderdiği gibi, bu ikisi fakirliği ve günahları giderir (yok eder). Mebrur (günahtan sakınılarak ve sünnete uygun yapılan) haccın karşılığı ancak cennettir.”[7]
Hac ile umreyi beraber yapmak, aynı mevsimde birini diğerinin ardından yapmaktır. Bunun en faziletli yolu da _sahih hadislerde bildirildiği gibi_ bir hac sezonunda temettü haccı yaparak önce umre, hemen arkasından da haccetmektir.
6. Sıla-i Rahim Yapmak:
a) Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Her kim rızkının genişletilmesini ve ecelinin geciktirilmesini (ömrünün uzamasını) isterse sıla-i rahim yapsın.”[8]
b) Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Her kim ömrünün uzatılmasını, rızkının genişletilmesini ve kötü ölümün kendisinden uzak tutulmasını arzularsa Allah’tan korksun ve sıla-i rahim yapsın.”[9]
Sıla-i rahim, akrabalık bağlarını korumak demektir. Sıla-i rahim; hısım ve akrabalara güç nisbetinde maddi ve manevi iyilik etmek, onlara nasihat etmek, şefkat ve merhamet göstermek, iyi muamele etmek, hayırları için dua etmek ve onları koruyup kollamakla yapılır.
7. Allah Yolunda İnfak Etmek:
a) ﴾ Şeytan sizi fakirlikle korkutur ve size cimriliği emreder. Allah ise size katından bir mağfiret ve fazlalık (bolluk) vaad eder. Allah her şeyi kuşatan ve bilendir.) [10]
b) ﴾ …Siz (hayra) ne harcarsanız (infak ederseniz) Allah onun yerine başkasını verir. O rızık verenlerin en hayırlısıdır.) [11]
c) Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Allah (Tebâreke ve Teâlâ) buyurdu ki:
-Ey Adem oğlu! Sen infak et (hayra harca) ki, Ben de sana infak edeyim.”[12]
İnfak etmek, Allah (Azze ve Celle) ın harcama yapılmasını sevdiği yer ve kişilere yapılan maddî yardımdır.
8. İslamî İlim Talebelerine İnfak Etmek:
a) Enes b.Malik (Radıyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ın döneminde iki kardeş vardı. Bunlardan birisi (ilim öğrenmek için) Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ye gelir, diğeri de (her ikisinin geçimini temin etmek için) çalışırdı. Bu iş sahibi olan, (ilim öğrenen) kardeşini Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ye şikayet etti. Bunun üzerine Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
-Belki de senin rızıklandırılman kardeşin sebebiyledir.”[13]
Bu hadisteki ‘belki’ lafzı zan değil, kesin kanı ifade eder. Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bunu muhatabını ayıpsamak maksadıyla kullanmıştır.
b) Abdullah b.Mübarek (Rahmetullahi Aleyh) ihsanlarını yalnızca ilim ehline yapar, bunun sebebi sorulduğunda ise;
-Ben peygamberlik makamından sonra alimlerin makamından büyük bir makam bilmiyorum. Onlar kendi ihtiyaçlarıyla uğraşacak olurlarsa kendilerini ilme veremezler. Onun için onların kendilerini ilme vermelerini sağlamak en iyisidir, derdi.[14]
9. Güçsüzlere İyilik Etmek:
Mus’ab b. Sa’d şöyle dedi:
“Babam Sa’d b.Ebi Vakkas (Radıyallahu Anh) kendinin, diğerleri üzerinde bir üstünlüğü olduğunu düşünürdü. Bunun üzerine Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
-Sizler ancak zayıflarınız sebebiyle yardım ediliyor ve rızıklandırılıyorsunuz.”[15]
Öyleyse; Allah’ın kendisine yardım etmesini ve rızıklandırmasını isteyen kimse, güçsüzlere ve fakirlere ikramda bulunsun.
10. Allah Yolunda Hicret Etmek:
Allah (Azze ve Celle) şöyle buyuruyor:
﴾ Her kim Allah yolunda hicret ederse gidecek çok yer ve genişlik (bolluk) bulur...) [16]
Gidilecek yurtlar geniş ve çok olunca rızkın genişliği, gönüllerin dert ve düşüncelerden rahatlaması ve daha birçok güzellikler gerçekleşir. Buna en açık ve bilinen örnek Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) nin ve ashabının Mekke’den Medine’ye hicretleridir. Allah yolunda sahip oldukları her şeylerini terk etmelerine karşılık Allah (Azze ve Celle) onlara yeryüzünün en ihtişamlı (Kayser ve Kisra) hazinelerini bağışlamış, doğusu ve batısı ile yeryüzünü onların hakimiyeti altına girdirmiştir.
Bu yazı Polen Yayınları’ndan çıkan Fazıl İlahi’nin yazdığı ‘Rızkı Artıran Sebepler’ isimli kitaptan özetlenerek ve ilaveler yapılarak hazırlanmıştır.
[1] Nuh 10-12. Benzeri için bak: Hud 3, 52
[2] Ahmed 4/55, Hakim 4/292
[3] Talak 2-3. Benzeri için bak: A’raf 96
[4] Tirmizi 2447, İbni Mace 4164, Ahmed 1/30, 52, Hakim 4/318
[5] Tirmizi 2584, İbni Mace 4107, Ahmed 16/284, Hakim 2/443
[6] Hakim 4/326
[7] Tirmizî 807, Nesâî 2621, Ahmed 5/244-245
[8] Buhârî 5986, Müslim 2557/20-21
[9] Ahmed 2/290, Bezzar, Taberânî
[10] Bakara 268
[11] Sebe 39
[12] Müslim 993/36
[13] Tirmizî 2448, Hakim 1/93-94
[14] Tefsiru’l-Kâsımî 3/250
[15] Buhârî 2719, Nesâî 3164. Benzeri için bak: Ebu Davud 2594, Tirmizî 1754, Nesâî 3165
[16] Nisa 100
Rızkı Artıran Etkenler
1. Tevbe ve İstiğfar Etmek:
a) ﴾ (Kavmi hakkında Nuh) Onlara dedim ki: “Rabbinize istiğfar edin, çünkü O çok mağfiret edicidir. (Bağışlanma dileyin ki O) üzerinize semayı (yağmuru) bol bol indirsin, mallarla ve oğullarla size yardım etsin, size bahçeler versin ve sizin için nehirler akıtsın.) [1]
b) Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“ Her kim çokça istiğfar ederse Allah onun her kederine bir kurtuluş, her sıkıntısına bir çıkış yapar ve onu ummadığı yerden rızıklandırır.”[2]
İstiğfar, söz ve davranışlarla bağışlanma dilemektir.
Tevbe ise, günahı terk etmek, yaptıklarından pişmanlık duymak, tekrar yapmamaya karar vermek ve varsa kul hakkını ödemektir.
2. Takvalı Olmak:
﴾ …Her kim Allah’a karşı takvalı olur (sakınırsa) O ona bir çıkış yolu yaratır ve onu hiç ummadığı yerden rızıklandırır…) [3]
Takva, Allah’ın emirlerine uyup ve yasaklarından sakınarak günahlardan korunmaktır.
3. Allah’a Tevekkül Etmek:
Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Şayet siz Allah’a hakkıyla tevekkül etseydiniz, sabahleyin aç gidip akşamleyin tok olarak dönen kuşları rızıklandırdığı gibi sizi de rızıklandırırdı.”[4]
Tevekkül; alemdeki tek failin Allah olduğuna, var olan her şeyin, yaratılmanın, rızkın, ihsan ve mahrumiyetin, zarar ve faydanın, hastalık ve sıhhatin, hayat ve ölümün ve adına varlık denen her şeyin Yüce Allah’tan olduğuna yakînen inanmak, kesin bir kanıyla bilmektir. Tevekkül çalışıp gayret etmeyi terk etmek değildir. Bilakis rızık aranırken çalışılmalı, ancak bu çalışmaya güvenip dayanılmamalı, her şeyin Allah’ın elinde olduğuna inanılmalıdır. Nitekim kuşların yuvalarından çıkıp rızıklarını araması, ancak bunu yaparken yalnızca Allah’a güvenerek bunu yapmaları bu nevidendir.
4. Kendini Allah’a İbadete Vermek:
a) Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Muhakkak ki Allah şöyle buyurdu:
-Ey Adem oğlu! Kendini bana ibadete ver ki, göğsünü (kalbini) zenginlikle doldurayım ve fakirliğine engel olayım. Şayet bunu yapmazsan iki elini meşgaleyle doldurur ve fakirliğine engel olmam.”[5]
b) Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Rabbiniz şöyle buyurdu:
- Ey Adem oğlu! Kendini bana ibadete ver ki, göğsünü (kalbini) zenginlikle ve ellerini rızıkla doldurayım. Ey Adem oğlu! Benden uzaklaşma! Sonra kalbini fakirlikle ve ellerini meşgalelerle doldururum.”[6]
Kendini ibadete vermekten kasıt, sebeplere sarılmayı terk ederek gece gündüz ibadet etmek değildir. Bilakis, kulun ibadetlerini yerine getirirken kalbi ve bedeniyle hazır, Rabbinin karşısında huşulu, O’nun azametini kalbinde hisseder halde olması ve tüm gücüyle kalbini Rabbine ibadete vermesidir.
5. Hac ve Umreyi Ardı Ardına Yapmak:
Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Hac ile umreyi ardı ardına (beraber) yapın. Çünkü körüğün demirin, altının ve gümüşün kirini (pasını) giderdiği gibi, bu ikisi fakirliği ve günahları giderir (yok eder). Mebrur (günahtan sakınılarak ve sünnete uygun yapılan) haccın karşılığı ancak cennettir.”[7]
Hac ile umreyi beraber yapmak, aynı mevsimde birini diğerinin ardından yapmaktır. Bunun en faziletli yolu da _sahih hadislerde bildirildiği gibi_ bir hac sezonunda temettü haccı yaparak önce umre, hemen arkasından da haccetmektir.
6. Sıla-i Rahim Yapmak:
a) Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Her kim rızkının genişletilmesini ve ecelinin geciktirilmesini (ömrünün uzamasını) isterse sıla-i rahim yapsın.”[8]
b) Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Her kim ömrünün uzatılmasını, rızkının genişletilmesini ve kötü ölümün kendisinden uzak tutulmasını arzularsa Allah’tan korksun ve sıla-i rahim yapsın.”[9]
Sıla-i rahim, akrabalık bağlarını korumak demektir. Sıla-i rahim; hısım ve akrabalara güç nisbetinde maddi ve manevi iyilik etmek, onlara nasihat etmek, şefkat ve merhamet göstermek, iyi muamele etmek, hayırları için dua etmek ve onları koruyup kollamakla yapılır.
7. Allah Yolunda İnfak Etmek:
a) ﴾ Şeytan sizi fakirlikle korkutur ve size cimriliği emreder. Allah ise size katından bir mağfiret ve fazlalık (bolluk) vaad eder. Allah her şeyi kuşatan ve bilendir.) [10]
b) ﴾ …Siz (hayra) ne harcarsanız (infak ederseniz) Allah onun yerine başkasını verir. O rızık verenlerin en hayırlısıdır.) [11]
c) Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Allah (Tebâreke ve Teâlâ) buyurdu ki:
-Ey Adem oğlu! Sen infak et (hayra harca) ki, Ben de sana infak edeyim.”[12]
İnfak etmek, Allah (Azze ve Celle) ın harcama yapılmasını sevdiği yer ve kişilere yapılan maddî yardımdır.
8. İslamî İlim Talebelerine İnfak Etmek:
a) Enes b.Malik (Radıyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ın döneminde iki kardeş vardı. Bunlardan birisi (ilim öğrenmek için) Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ye gelir, diğeri de (her ikisinin geçimini temin etmek için) çalışırdı. Bu iş sahibi olan, (ilim öğrenen) kardeşini Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ye şikayet etti. Bunun üzerine Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
-Belki de senin rızıklandırılman kardeşin sebebiyledir.”[13]
Bu hadisteki ‘belki’ lafzı zan değil, kesin kanı ifade eder. Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bunu muhatabını ayıpsamak maksadıyla kullanmıştır.
b) Abdullah b.Mübarek (Rahmetullahi Aleyh) ihsanlarını yalnızca ilim ehline yapar, bunun sebebi sorulduğunda ise;
-Ben peygamberlik makamından sonra alimlerin makamından büyük bir makam bilmiyorum. Onlar kendi ihtiyaçlarıyla uğraşacak olurlarsa kendilerini ilme veremezler. Onun için onların kendilerini ilme vermelerini sağlamak en iyisidir, derdi.[14]
9. Güçsüzlere İyilik Etmek:
Mus’ab b. Sa’d şöyle dedi:
“Babam Sa’d b.Ebi Vakkas (Radıyallahu Anh) kendinin, diğerleri üzerinde bir üstünlüğü olduğunu düşünürdü. Bunun üzerine Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
-Sizler ancak zayıflarınız sebebiyle yardım ediliyor ve rızıklandırılıyorsunuz.”[15]
Öyleyse; Allah’ın kendisine yardım etmesini ve rızıklandırmasını isteyen kimse, güçsüzlere ve fakirlere ikramda bulunsun.
10. Allah Yolunda Hicret Etmek:
Allah (Azze ve Celle) şöyle buyuruyor:
﴾ Her kim Allah yolunda hicret ederse gidecek çok yer ve genişlik (bolluk) bulur...) [16]
Gidilecek yurtlar geniş ve çok olunca rızkın genişliği, gönüllerin dert ve düşüncelerden rahatlaması ve daha birçok güzellikler gerçekleşir. Buna en açık ve bilinen örnek Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) nin ve ashabının Mekke’den Medine’ye hicretleridir. Allah yolunda sahip oldukları her şeylerini terk etmelerine karşılık Allah (Azze ve Celle) onlara yeryüzünün en ihtişamlı (Kayser ve Kisra) hazinelerini bağışlamış, doğusu ve batısı ile yeryüzünü onların hakimiyeti altına girdirmiştir.
Bu yazı Polen Yayınları’ndan çıkan Fazıl İlahi’nin yazdığı ‘Rızkı Artıran Sebepler’ isimli kitaptan özetlenerek ve ilaveler yapılarak hazırlanmıştır.
[1] Nuh 10-12. Benzeri için bak: Hud 3, 52
[2] Ahmed 4/55, Hakim 4/292
[3] Talak 2-3. Benzeri için bak: A’raf 96
[4] Tirmizi 2447, İbni Mace 4164, Ahmed 1/30, 52, Hakim 4/318
[5] Tirmizi 2584, İbni Mace 4107, Ahmed 16/284, Hakim 2/443
[6] Hakim 4/326
[7] Tirmizî 807, Nesâî 2621, Ahmed 5/244-245
[8] Buhârî 5986, Müslim 2557/20-21
[9] Ahmed 2/290, Bezzar, Taberânî
[10] Bakara 268
[11] Sebe 39
[12] Müslim 993/36
[13] Tirmizî 2448, Hakim 1/93-94
[14] Tefsiru’l-Kâsımî 3/250
[15] Buhârî 2719, Nesâî 3164. Benzeri için bak: Ebu Davud 2594, Tirmizî 1754, Nesâî 3165
[16] Nisa 100
