H
Çevrimdışı
ŞEHİT KİME DENİLİR? ŞEHİT NİÇİN“ŞEHİT” DİYE İSİMLENDİRİLMİŞTİR?
Bismillahirrahmanırrahim…
Yüce Rabbimiz bu konuda şöyle buyurmuştur :
"Allah yolunda öldürülenleri, ölüler sanma. Hayır, (onlar) diridirler. Rabb'leri katında rızıklanmaktadırlar. Allah'ın keremiyle kendilerine verdiklerinden sevinçli olarak, arkalarında henüz (şehid olup) kendilerine yetişemeyenlere de korku olmadığı, onların da üzüntüye uğramayacakları müjdesiyle sevinmektedirler. Allah'ın nimeti, keremiyle ve Allah'ın mu'minlerin ecrini zayi etmeyeceği müjdesiyle sevinirler"(Âl-i İmran, 169, 170, 171)
Bir arâbî, Muhammed (s.a.v)'in huzuruna gelerek: "Ya Rasûlullah! Bir adam ganimet (savaştan sonra elde edilen mallar) için, diğeri şöhret için, öbürü riya ve gösteriş için savaşır. Hangisi Allah yolundadır?" diye sorunca,
Peygamber (s.a.v) şu cevabı vermiştir:
"Kim Allah'ın adını, hükmünü (kanunlarını) yüceltmek, her şeyin üstüne çıkarmak için savaşırsa, o Allah yolundadır."(Buhârî, İlim, 45, Cihâd,15; Muslim, İmre,150,151; İbn Mâce, Cihad,13; Ahmed b. Hanbel, 4, 392, 397, 402, 405, 417)
ŞEHİT KİME DENİLİR?
Şehit lügat yönüyle şu anlamlara gelir: Bir kimsenin sadece kendisinin şahitlik etmesi yahut başkalarıyla şahitlik etmesi ya da kendisi için şahitlik edilmesini başkalarından istemesidir. O halde “Şehit” şahitlik eden ve kendisine şahitlik edilen” anlamlarına gelir.
İstilah olarak ise: Allah yolunda öldürülen kimseye verilen isimdir.
NİÇİN KENDİSİNE “ŞEHİT” DENİLMİŞTİR?
1-Şehit kelimesinin lügat anlamıyla ve sebep arasında mutlaka bir ilişki olması gerekir.
2- Allah yolunda canını veren kimsenin şehide has bir şekilde fazileti ve hususiyetine dair bir sebep ilişkisi olması gerekir.
Şehit Niçin“Şehit” Diye İsimlendirilmiştir:
1- Allah taala ve melekler şehidin cennete gireceğine dair şahitlik yapacakları için bu isimle isimlendirilmiştir. Bazı kimseler bunu şehit için şahitlik edilecektir” diye de tabir ederler. Her halükarda her ikisi de aynı anlamdadır.
2- Kıyamet günü peygamberler, şehitlerle geçmiş ümmetler aleyhine şahitlik ettiği için bu isimle isimlendirilmiştir. O halde bu manada “Şehit” “Şahit” anlamında kullanılmış olur. Delillerde de geldiği üzere sadece“Şehit” geçmiş ümmetler aleyhine şahitlik etmez –elbette ümmetin içinde istisna edilenler dışında- Muhammed ümmetinin hepsi geçmiş ümmetler aleyhine şahitlik edeceğinden dolayı buna karşı çıkılabilir.
3- “Şehit” gerçekten ölmediği için farklı bir canlılığa sahip olduğu için “Şehit” kimseye “Şahit Olan” denmiştir. Zira canlıdır ve her şeye şahitlik etmektedir.
4- “Şehit” ruhu alınırken melekler kendisinin yanında olduğu ve şahitlik yaptıkları için “melekler tarafından şahitlik edinilmiş bundan dolayı “şehit” denilmiştir. Bera bin Azib (r.a) hadisinde geldiği üzere bu manaya da; melekler bütün Müslümanların vefatına şahitlik ediyorlar” denilerek karşı çıkılabilir.
5-“Şehit” ruhunu, Allah yolunda verene ve Allahın dininin hak olduğu hususunda hakkın şahidi olduğu için bu isimle isimlendirilmiştir. Yani bu sebeple ölmüştür. O halde bu anlamda da “Şehit” “Şahit” anlamında kullanılmış olur.
6- “Şehit” Şahitlik etmiştir ki, kanı Allahın dininden daha değerli değildir. Kanını Allahın uğruna feda ederek buna şahitlik etmiştir.
7- “Şehit” Canını Allah yolunda vermekle Allah’ın şehitler için hazırlamış olduğu nimet ve mükâfatlara şahit olmuştur ve gözleriyle bunu görmüştür. O halde bu anlamda da “Şehit” “Şahit” anlamında kullanılmış olur. Bu anlama da delalet eden naslar vardır.
8- “Şehit” kimseye cehenneme girmeyeceği hususunda güvence, eman verilerek şahitlik edilir. O halde bu anlamda “Kendisine şahitlik edilen” kimse anlamında kullanılmış demektir. Bu anlamda muhtemeldir çünkü bu anlama delalet eden bir takım deliller gelmiştir.
9-“Şehit” kimse şehit olmakla- kanı ve yaraları- kendisine şahitlik edeceklerdir. O halde bu manada “Kendisine şahitlik edilen” manasında kullanılmıştır. Fakat bu görüş tartışılabilir bir görüştür. Şöyle denilebilir: Bu kimse canını Allah için feda ettiği için “Şehidin” şahitliği bu hususta çok değerli ve yücedir” denilmesi daha doğru olur.
10-“Şehit” kimseye melekler; “hüsnü-l hatime” ye, yani güzel sonuna şahitlik ederler. Bundan dolayı “Şehit” kimseye melekler şahitlik etmiş olur. O halde bu manada “Kendisine şahitlik edilen” kimse anlamında kullanılmış demektir. Kelimenin bu anlamda kullanılmasına karşı çıkılarak diğer başka kimseler hakkında da Melekler “hüsnü-l hatime” konusunda şahitlik edebilirler” bu görüşe de karşı çıkılarak bu husus şehide has bir husus değildir, denilebilir.
11- “Şehit” kimseye, peygamberler kendilerini en güzel şekilde örnek aldıkları ve en güzel şekilde tabii oldukları için şahitlik ederler. O halde bu anlamda “Kendisine şahitlik edilen” kimse anlamında kullanılmış demektir. Bu husus şehit kimseye has bir husus değildir denilebilir. Çünkü başka kimselere de peygamberler kendilerini en güzel şekilde örnek aldıkları ve en güzel şekilde tabii oldukları için şahitlik ederler. Nitekim şehit kelimesinin bu anlamda kullanıldığına dair de bir delil yoktur.
12-Allah teala “Şehit” kimsenin niyeti ve ihlâsına şahitlik ettiği için bu isimle isimlendirilmiştir. O halde bu anlamda “Kendisine şahitlik edilen” kimse anlamında kullanılmış demektir. Bu husus şehide has bir husus değildir denilebilir ve buna delalet eden bir delil de yoktur.
13- “Şehit” kimse, canını Allah yolunda verirken melekleri gördüğü için bu isimle isimlendirilmiştir. O halde bu anlamda “Kendisine şahitlik edilen” kimse anlamında kullanılmış demektir. Bu husus şehide has bir husus değildir, denilebilir ve buna delalet eden bir delil de yoktur. Çünkü bütün müminler, canlarını verirken melekleri görürler hatta facir ve fasıklar da görür ama müminler rahmet meleklerini görürken, bu kimseler azap meleklerini görürler.
14-“Şehit” kimse, Allah tealanın melikliğini dünya ve ahiretin sahibi olduğuna şahitlik eder. Her şeyin Allah tealanın olduğuna şahit olur. O halde bu anlamda da “Şehit” “Şahit” anlamında kullanılmış olur. Kelimenin bu anlamda kullanılması da muhtemeldir.
15- “Şehit” kimsenin üzerinde cehennemden kurtulduğuna dair bir alamet vardır. Nitekim şehidin üzerindeki bu alamet “kan ve yaralar” dır. O halde bu anlamda da “Şehit” “Şahit” anlamında kullanılmış olur.
16- “Şehit” kimse “Allah müminlerden, mallarını ve canlarını, kendilerine (verilecek) cennet karşılığında satın almıştır. Çünkü onlar Allah yolunda savaşırlar, öldürürler, ölürler.” (Tevbe, 111) Bu ayette yapılan alış verişi yerine getirerek, söz verdiği gibi canını Allah yolunda vermiş olduğu sözünü yerine getirmiştir. O halde bu anlamda “Şehidin şahitliği ile Allahın ayette beyan etmiş olduğu şahitliği bir araya gelmiş bundan dolayı “Şehit” diye isimlendiriliştir. O halde bu anlamda da “Şehit” “Şahit” anlamında kullanılmış olur.
Sonuç olarak diyebiliriz ki: Şu son anlamda kullanılan anlam üzerinden değerlendirildiği takdir de: 1-3-5-6-7-8-9-14-15-16 sıradaki anlamlar şehidin “şehit” olarak isimlendirilmesi için bir delildir. Diğer anlamların ise somut bir delili yoktur hepsi ictihad ve ihtimal dâhilindedir.
Bismillahirrahmanırrahim…
Yüce Rabbimiz bu konuda şöyle buyurmuştur :
"Allah yolunda öldürülenleri, ölüler sanma. Hayır, (onlar) diridirler. Rabb'leri katında rızıklanmaktadırlar. Allah'ın keremiyle kendilerine verdiklerinden sevinçli olarak, arkalarında henüz (şehid olup) kendilerine yetişemeyenlere de korku olmadığı, onların da üzüntüye uğramayacakları müjdesiyle sevinmektedirler. Allah'ın nimeti, keremiyle ve Allah'ın mu'minlerin ecrini zayi etmeyeceği müjdesiyle sevinirler"(Âl-i İmran, 169, 170, 171)
Bir arâbî, Muhammed (s.a.v)'in huzuruna gelerek: "Ya Rasûlullah! Bir adam ganimet (savaştan sonra elde edilen mallar) için, diğeri şöhret için, öbürü riya ve gösteriş için savaşır. Hangisi Allah yolundadır?" diye sorunca,
Peygamber (s.a.v) şu cevabı vermiştir:
"Kim Allah'ın adını, hükmünü (kanunlarını) yüceltmek, her şeyin üstüne çıkarmak için savaşırsa, o Allah yolundadır."(Buhârî, İlim, 45, Cihâd,15; Muslim, İmre,150,151; İbn Mâce, Cihad,13; Ahmed b. Hanbel, 4, 392, 397, 402, 405, 417)
ŞEHİT KİME DENİLİR?
Şehit lügat yönüyle şu anlamlara gelir: Bir kimsenin sadece kendisinin şahitlik etmesi yahut başkalarıyla şahitlik etmesi ya da kendisi için şahitlik edilmesini başkalarından istemesidir. O halde “Şehit” şahitlik eden ve kendisine şahitlik edilen” anlamlarına gelir.
İstilah olarak ise: Allah yolunda öldürülen kimseye verilen isimdir.
NİÇİN KENDİSİNE “ŞEHİT” DENİLMİŞTİR?
1-Şehit kelimesinin lügat anlamıyla ve sebep arasında mutlaka bir ilişki olması gerekir.
2- Allah yolunda canını veren kimsenin şehide has bir şekilde fazileti ve hususiyetine dair bir sebep ilişkisi olması gerekir.
Şehit Niçin“Şehit” Diye İsimlendirilmiştir:
1- Allah taala ve melekler şehidin cennete gireceğine dair şahitlik yapacakları için bu isimle isimlendirilmiştir. Bazı kimseler bunu şehit için şahitlik edilecektir” diye de tabir ederler. Her halükarda her ikisi de aynı anlamdadır.
2- Kıyamet günü peygamberler, şehitlerle geçmiş ümmetler aleyhine şahitlik ettiği için bu isimle isimlendirilmiştir. O halde bu manada “Şehit” “Şahit” anlamında kullanılmış olur. Delillerde de geldiği üzere sadece“Şehit” geçmiş ümmetler aleyhine şahitlik etmez –elbette ümmetin içinde istisna edilenler dışında- Muhammed ümmetinin hepsi geçmiş ümmetler aleyhine şahitlik edeceğinden dolayı buna karşı çıkılabilir.
3- “Şehit” gerçekten ölmediği için farklı bir canlılığa sahip olduğu için “Şehit” kimseye “Şahit Olan” denmiştir. Zira canlıdır ve her şeye şahitlik etmektedir.
4- “Şehit” ruhu alınırken melekler kendisinin yanında olduğu ve şahitlik yaptıkları için “melekler tarafından şahitlik edinilmiş bundan dolayı “şehit” denilmiştir. Bera bin Azib (r.a) hadisinde geldiği üzere bu manaya da; melekler bütün Müslümanların vefatına şahitlik ediyorlar” denilerek karşı çıkılabilir.
5-“Şehit” ruhunu, Allah yolunda verene ve Allahın dininin hak olduğu hususunda hakkın şahidi olduğu için bu isimle isimlendirilmiştir. Yani bu sebeple ölmüştür. O halde bu anlamda da “Şehit” “Şahit” anlamında kullanılmış olur.
6- “Şehit” Şahitlik etmiştir ki, kanı Allahın dininden daha değerli değildir. Kanını Allahın uğruna feda ederek buna şahitlik etmiştir.
7- “Şehit” Canını Allah yolunda vermekle Allah’ın şehitler için hazırlamış olduğu nimet ve mükâfatlara şahit olmuştur ve gözleriyle bunu görmüştür. O halde bu anlamda da “Şehit” “Şahit” anlamında kullanılmış olur. Bu anlama da delalet eden naslar vardır.
8- “Şehit” kimseye cehenneme girmeyeceği hususunda güvence, eman verilerek şahitlik edilir. O halde bu anlamda “Kendisine şahitlik edilen” kimse anlamında kullanılmış demektir. Bu anlamda muhtemeldir çünkü bu anlama delalet eden bir takım deliller gelmiştir.
9-“Şehit” kimse şehit olmakla- kanı ve yaraları- kendisine şahitlik edeceklerdir. O halde bu manada “Kendisine şahitlik edilen” manasında kullanılmıştır. Fakat bu görüş tartışılabilir bir görüştür. Şöyle denilebilir: Bu kimse canını Allah için feda ettiği için “Şehidin” şahitliği bu hususta çok değerli ve yücedir” denilmesi daha doğru olur.
10-“Şehit” kimseye melekler; “hüsnü-l hatime” ye, yani güzel sonuna şahitlik ederler. Bundan dolayı “Şehit” kimseye melekler şahitlik etmiş olur. O halde bu manada “Kendisine şahitlik edilen” kimse anlamında kullanılmış demektir. Kelimenin bu anlamda kullanılmasına karşı çıkılarak diğer başka kimseler hakkında da Melekler “hüsnü-l hatime” konusunda şahitlik edebilirler” bu görüşe de karşı çıkılarak bu husus şehide has bir husus değildir, denilebilir.
11- “Şehit” kimseye, peygamberler kendilerini en güzel şekilde örnek aldıkları ve en güzel şekilde tabii oldukları için şahitlik ederler. O halde bu anlamda “Kendisine şahitlik edilen” kimse anlamında kullanılmış demektir. Bu husus şehit kimseye has bir husus değildir denilebilir. Çünkü başka kimselere de peygamberler kendilerini en güzel şekilde örnek aldıkları ve en güzel şekilde tabii oldukları için şahitlik ederler. Nitekim şehit kelimesinin bu anlamda kullanıldığına dair de bir delil yoktur.
12-Allah teala “Şehit” kimsenin niyeti ve ihlâsına şahitlik ettiği için bu isimle isimlendirilmiştir. O halde bu anlamda “Kendisine şahitlik edilen” kimse anlamında kullanılmış demektir. Bu husus şehide has bir husus değildir denilebilir ve buna delalet eden bir delil de yoktur.
13- “Şehit” kimse, canını Allah yolunda verirken melekleri gördüğü için bu isimle isimlendirilmiştir. O halde bu anlamda “Kendisine şahitlik edilen” kimse anlamında kullanılmış demektir. Bu husus şehide has bir husus değildir, denilebilir ve buna delalet eden bir delil de yoktur. Çünkü bütün müminler, canlarını verirken melekleri görürler hatta facir ve fasıklar da görür ama müminler rahmet meleklerini görürken, bu kimseler azap meleklerini görürler.
14-“Şehit” kimse, Allah tealanın melikliğini dünya ve ahiretin sahibi olduğuna şahitlik eder. Her şeyin Allah tealanın olduğuna şahit olur. O halde bu anlamda da “Şehit” “Şahit” anlamında kullanılmış olur. Kelimenin bu anlamda kullanılması da muhtemeldir.
15- “Şehit” kimsenin üzerinde cehennemden kurtulduğuna dair bir alamet vardır. Nitekim şehidin üzerindeki bu alamet “kan ve yaralar” dır. O halde bu anlamda da “Şehit” “Şahit” anlamında kullanılmış olur.
16- “Şehit” kimse “Allah müminlerden, mallarını ve canlarını, kendilerine (verilecek) cennet karşılığında satın almıştır. Çünkü onlar Allah yolunda savaşırlar, öldürürler, ölürler.” (Tevbe, 111) Bu ayette yapılan alış verişi yerine getirerek, söz verdiği gibi canını Allah yolunda vermiş olduğu sözünü yerine getirmiştir. O halde bu anlamda “Şehidin şahitliği ile Allahın ayette beyan etmiş olduğu şahitliği bir araya gelmiş bundan dolayı “Şehit” diye isimlendiriliştir. O halde bu anlamda da “Şehit” “Şahit” anlamında kullanılmış olur.
Sonuç olarak diyebiliriz ki: Şu son anlamda kullanılan anlam üzerinden değerlendirildiği takdir de: 1-3-5-6-7-8-9-14-15-16 sıradaki anlamlar şehidin “şehit” olarak isimlendirilmesi için bir delildir. Diğer anlamların ise somut bir delili yoktur hepsi ictihad ve ihtimal dâhilindedir.
