SORU : "Sizin En Hayırlılarınız O Kimselerdir ki, Görüldükleri Zaman Allah'ı Hatırlatır" Rivayeti Sahih mi?
حدّثنا سُوَيدُ بْنُ سَعِيدٍ. حدّثنا يَحْيَى بْنُ سُبَيْمٍ عَنِ ابْنِ خَثَيْمٍ، عَنْ شَهْرِ بْنِ حَوْشَبٍ، عَنْ أَسْمَاءَ بِنْتَ يَزِيدَ؛ أَنَّهَا سَمِعَتْ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: ((أُنَبِّئُكُمْ بِخِيَاركُمْ؟)) قَالُوا: بَلَى. يَا رَسُولَ اللهِ! قَالَ ((خِيَارُكُمُ الَّذِينَ إِذَا رُؤُا، ذُكِر اللهُ عَزَّ وَجَلَّ))
في الزوائد: هذا إسناده حسن. وشهر بن حوشب وسويد بن سعيد مختلف فيهما. وباقي رجال الإسناد ثقات
Esma bint-i Yezîd (r.anha)'dan rivayet edildiğine göre; Kendisi Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in (sahabîlerine): «Dikkat ediniz! Ben Size en hayırlı olanlarınızı bildirmiyeyim mi?» buyurduğuna, في الزوائد: هذا إسناده حسن. وشهر بن حوشب وسويد بن سعيد مختلف فيهما. وباقي رجال الإسناد ثقات
sahabîlerin: Bela (evet tabi) Ya Rasulallah, diye karşılık verdiklerine ve
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in (bunun üzerine): Siz'in en hayırlılarınız O (mûmin) kimselerdir ki görüldükleri zaman Allah (Azze ve Celle) hatırlanır», buyurduğuna şahid olmuştur."
(İbn Mâce, Zuhd, Bab 4, Hadis no: 4119)
Not: Zevaid'de şöyle denilmiştir: Bunun senedi hasendir. Ravilerden Şehr bin Havşeb ile Suveyd bin Sâ'd hakkında ihtilaf vardır. Senedin kalan ravileri güvenilir zatlardır.
Zevâid nevinden olan bu hadîsi Ahmed de rivayet etmiştir. Bu hadis, bâzı mûminlerin görülmesinin Allah'ın hatırlanmasına vesile olduğunu bildirir. Allah'ı hatırlamaya vesile olmalarının sebebine gelince o mûminler, ya Allah'ı çok andıkları veya O'ndan çok korktukları, üstün takva sahibi oldukları için görüldükleri, yanlarına varıldığı zaman Allah hatırlanır.
Hadis, görülmeleri Allah'ı anmaya vesile olan mûminlerin Allah katında en değerli mûminlerden olduğuna delâlet eder.
İbn-i Ömer (Radiyallahu anhuma)’dan Rasûlullah (Sallallahu aleyhi vesellem) buyurdu ki:
خِيَارُكُمْ مِنْ ذَكَّرَكُمْ بِاللهِ رُؤْيَتُهُ وَزَادَ عِلْمِكُمْ مَنْطِقُهُ وَرَغَّبَكُمْ فِى الْاَخِرَةِ عَمَلُهُ الحكيم
عن ابن عمر
“Meclisinde bulunacağınız en hayırlı kimseler, görüldüğünde size Allah'ı hatırlatan, konuşması ilminize bereket katan ve ameli âhirate rağbetinizi artıran sâlihlerdir.” عن ابن عمر
(Ebu Yalâ, Musned, 4, 326 (No:2437); Suyuti, Câmiu's sağir,1, 617 (No: 3995); Munavi, Feyzul Kadir, 3, 467-468)
İbn Abbas’tan rivayet edilen hadis-i şerifte:
“Birlikte oturduğunuz dostlarınızın en hayırlısı, görünüşüyle size Allah’ı hatırlatan, sohbetiyle sizin güzel amellerinizi arttıran, salih ameliyle/güzel fiil ve davranışlarıyla size ahirati hatırlatan kimsedir”
(Suyutî, Camiu’s-sağir, 2/14)
Suyûtî, İbn Abbas’dan rivayet edilen bu hadisin sahih olduğunu belirtmiştir.
Sahabe-i Kirâm, Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem)’e : “Yâ RasulAllâh! Acaba hangi arkadaşımız daha hayırlıdır” diye soru sormuşlardı.
Bu soruya Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) şu üç özelliği zikrederek cevab verdi:
مَنْ ذَكَّرَكُمْ بِاللهِ رُؤْيَتُهُ، وَزَادَ فِي علمكُمْ مَنْطِقُهُ وَذَكَّرَكُمْ بِالآخِرَةِ عَمَلُهُ
"Görüldüğünde size Allah’ı hatırlatan, Konuştuğunda ilminizi artıran, Yaptığı işlerle ahirati hatırınıza getiren kimsedir."(Da‘îfu’t-Terğîb ve’t-Terhîb, 1/20. Zayıf bir senetle rivayet edilmiştir.)
Bir başka hadiste de şöyle buyrulur:
“Bu ummet içerisinde Allah’ın en hayırlı kulları, görüldüklerinde Allah’ı hatırlatan kimselerdir.”
(Elbâni, Silsiletu’l-Ehâdîsi’s-Sahîha, 2849)
"Dostun hayırlısı; Allah'ı zikrettiğinde sana yardım eden, O'nu unuttuğunda sana hatırlatandır”
(Suyutî, Camiu’s-sağir, 2/11)
İbn Ebî’d-Dunya’nın Hasan-ı Basrî’den rivayet ettiği bu hadis murseldir.
“Bazı insanlar Zikrullahın anahtarlarıdır. Bunlar görülünce, Allah zikredilir / hatırlanır / anılır.”
(Heysemi, Mecmau’z-Zevaid, 10/78)
“Allah’ın kullarından en hayırlı olanları görüldükleri zaman Allah hatıra gelir. Allah’ın kullarından en kötüleri ise, fitnecilik için söz gezdiren, birbirini seven kimselerin arasını açan ve mâsum insanları günaha ve sıkıntıya sokmak isteyen kimselerdir."
(Heysemi, Mecmau’z-Zevaid, h. no: 13140)
"Hangi kimselerle beraber olmak daha hayırlıdır?" diye sordular.
Peygamberimiz buyurdular ki: "Görülmesi Allah'ı hatırlatan kimselerle."
(Mecmâu'z Zavaid, 1/226)
"Ummetimin en hayırlıları, görüldüklerinde Allah hatırlanan kimselerdir. En şerlileri ise, söz götürüp getiren, birbirini seven insanların arasını açan, suçsuz ve mâsumlara sıkıntı vermeyi meslek edinen kimselerdir."
(Musned, IV/277)
"Allah’ın veli kulları kimlerdir?" diye sorulduğunda,
Peygamberimiz (s.a.v.) şu cevabı vermişlerdir: "Onlar öyle kimselerdir ki, görüldükleri zaman Allah Celle Celaluhu hatıra gelir."
(Taberi, 4/2731)
"Kendileriyle oturduklarımızın hangisi daha hayırlıdır, ya RasulAllah?" diye soruldu.
Rasulullah da buyurdu ki "Görüldüklerinde size Allah'ı hatırlatan, konuştuğunda ilminizi arttıran ve ameli size ahirati hatırlatan kimselerdir." dedi.
(Abd b. Humeyd, İbn-i Hacer el-Askalani, Metalibu Aliye, Tevhid Yayınları: 3/123)