M.EMİN SARAC
Muhammed Emin Saraç, Tokat´ın Erbaa kazasının Tanoba köyünde doğdu.Babası Hafız Mustafa Efendi’dir. Dedesi Nakşibendiye´den Müderris Üzeyir Efendi Niksar´ın Keşfi Camii Medresesi´nde müderrisdi. Müderris Üzeyir Efendi, dönemin sayılı uleması arasında gösteriliyordu. Dedesinin yanında 6 yaşında Kur’ân-ı Kerîm’i hatmederek hafızlığa başladı. M. Emin Saraç, 1940–43 yıllarında Niksar-Merzifon’da mukabeleler okudu. 1943’te ailesi tarafından tahsil için İstanbul’a Ali Haydar Efendi’nin tekkesine gönderildi. Ali Haydar Efendi, tekkesi sürekli gözlem altında tutulduğu için M. Emin Saraç’ı Fatih Camii Baş İmamı Ömer Efendi’ye emanet etti. Ömer Efendi’nin yanında Kur’ân talimi yapmaya ve Telhîs okumaya başladı. M. Emin Saraç Fatih Camii’nde üç ay misafir kaldıktan sonra Kargümrük’teki Üçbaş Medresesi’ne gitti. Burada ikamet eden ve 65 sene başkayyımlık yapan Süleyman Efendi’den Buhâri-i Şerif’in birinci ve ikinci ciltlerini okudu. M. Emin Saraç, ilk hadis icazetini muhaddis Hacı Ferhad-ı Rizevî silsilesinden gelen icazetname ile Süleyman Efendi’den aldı.M. Emin Saraç, Üçbaş Medresesi’nde 1950’ye kadar kaldı. Bu süreçte Ali Haydar Efendi ile Fatih Camii baş imamı Ömer Efendi’den başka Gümülcineli Mustafa Efendi, Muhaddis İbrahim Efendi, Arnavut Hüsrev Efendi, Ali Haydar Efendi, Silistreli Süleyman Hilmi (Tunahan) Efendi gibi zatlardan da tefsir, hadis, fıkıh, usul dersleri okumaya devam etti. İstanbul’da kaldığı yıllarda M. Emin Saraç; Tirmizî, Buhârî-i Şerif, Merâkı’l-Felâh, Kudûrî-i Şerîf, Şerhu’l-Akâid, Şifâ-i Şerif, Mir’ât, Müslim-i Şerîf, Mişkâtü’l-Mesâbih, Tefsir-i Kâdı Beyzavî gibi kitapları okudu.
1950’den sonra Mısır’a, kendi deyimiyle “İlim hicreti” için gitti. Burada, M. Zahidü’l Kevserî’nin yanına giden Emin Saraç, Ezher Üniversitesi’nin lise bölümüne kaydoldu Muhammed Zahidü’l Kevserî vefatından 20 gün evvel de M. Emin Saraç Hoca’ya kendi teklifiyle icazet verdi.
Ebu’l-Hasen en-Nedvi ile Tanışması
ı Ebu’l Hasen en-Nedvi Mısır’a ziyarete geldiğinde M. Emin Saraç ile tanıştı. Ezher Üniversitesi’ne geldiğinde Türk talebelerin yerini soran en-Nedvi tevafuk eseri ilk önce M. Emin Saraç’ın odasına yöneldi ve kapısını çaldı. Böylelikle Nedvi’nin tabiriyle “kadim bir dostluk” başladı. Ebu’l Hasen en-Nedvi, Müzekkirâtu Sâih fi’ş-Şarki’l-Arabî adlı kitabında M. Emin Saraç’tan “es-sadîku’l-kadîm (kadim dost)” diye bahsetmektedir. O vakit 37 yaşında olan Nedvi ile Saraç’ın yakınlığı Nedvi’nin vefatına kadar devam etti. M. Emin Saraç da vefatından bir müddet önce Nedvi’yi Hindistan Leknev’de ziyaret etti, ondan icazet de aldı. M. Emin Saraç, Fi-Zılalil-Kur’ân mütercimleri arasında yer aldı. Ama o eser telifi yerine daha çok ders vermeyi tercih etti. 2000’den fazla talebe yetiştirdi. Aralarında davet ve irşad erbabı, müftü, vaiz, imam hatip, akademisyen ve öğretmenlerin çoğunlukta olduğu mümtaz talebeleri arasında Osman Topbaş, Prof. Dr. Cevat Akşit, Prof. Dr. Osman Öztürk, Prof. Dr. Kemal Sandıkçı, Prof. Dr. Ahmet Turan Arslan, Prof. Dr. Mehmet Bulut, Prof. Dr. Mustafa Avcı, Prof. Dr. İbrahim Hatiboğlu, Doç. Dr. Seyyid Bahçıvan, Yrd. Doç. Dr. Halil İbrahim Kutlay, Yrd. Doç. Dr. Abdullah Özcan, Dr. Ahmet Efe, Dr. Salim Sancaklı, Mustafa Demirkan, Hamdi Arslan, İsmail İpek, Hafız Osman Şahin, Nurettin Yıldız, Ahmet Yüksek, M. Salih Köse, Dr. Muhammed Beyler, Ahmet Hamdi Yıldırım, M. Fatih Kaya gibi isimler yer alıyor.