Yani çeşitli etkenlerden insanlık bazı dönemlerde ilerleyip bazen gerileyebiliyor
Bunun sebebi "Cografya"
Yani mesela horasan tarafinda kalay varken daha anadolu tarafinda bakir var, herkes kendi cografi konumlarindaki metaryelleri işliyor, en basiri ticari ayagin işlemesi ile de bunlar birleşip bronza tunça kadar evriliyor, ilk donem amerika tarafi mesela hic gelişmemiş
Ya da misir matematik konusunu pratik hayatlarinda cok kullanirken, yunanlilar bunu alip daha da geliştiriyor.
Mesela kültepede bulunan yazitlarda miras kavgalari var. 5 nesil ayni evde kalmis hukuki sureclerini donemin yazitlarina kazimislar ona cok verdi mal bana vermedi diye.
Su anki donemi tekno olarak farkimiz var, o donemin teknolojisi daha ilkel
ve mimari olarak onlar gelişmemişler çogu yer ama sonraki donemler yine cografi konum uzerinden gelismis.
BIzim bu donem modern mimari mesela çok kaba. Çağa ve malzemeye gore sekil degistiriyor.
bugun afrikanin guney ucu gelişmisken, daha ic bolgelerde kabileler orijinal kalsin diye korunuyorlar ve oldukca ilkel durumdalar.
Mesela mimar sinanin cok fazla eseri var aslinda kopruler gibi, amatör çalişmalar, cok deneme yapmis ustalasmak icin. Gelistire geliştire işin piri olmuş sonuçta.
Ilimsel gelişmeler din uzerine kurulu o baska alan
Bilimsel daha farkli alanlar.