İlmi Konu Müslümanların İsviçrede Kurduğu Devlet Fraxinetum (889-975)

9.yüzyılda, Endülüs taraflarından 20 kadar Müslüman denizci yola çıktı.

Kıyıya vardıklarında bir kasabayı aldılar ve eski Roma döneminden kalma Fraxinetum kalesine el koydular. Odun dağı denen bir dağı mesken tuttular. Bu kale alınması çok zor olan her yanı türlü engellerle kaplı ve içerisine ancak dağdan dar patika ile çıkılabilen zorlu bir kaleydi.

Müslümanlar, etrafa haber salıp kardeşlerini bu devlete yardıma ve gazaya davet ettiler. Kısa sürede yüz kadar savaşçı topladılar. Daha sonradan Kuzey Afrika ve Sicilyadan katılmaya devam eden Mucahidler oldu.

20 senede Provence bölgesini ele geçiren, kısa zaman zarfında İsviçre Alpler bölgesine de yayılan bu mikro devlet, Alplerin geçitlerini kontrol etmeye kadar ilerledi. Dağcılıktan ise muazzam derecede iyi anlıyorlardı.

Etrafları gavur devletlerle ve kontlarla, yerel lordlar ile dolu olduğu için kendilerine bir siyaset usulü belirlediler. Bu devlet aldığı topraklarda gayrimüslimlerin cizye vermesi şartı ile onları kendi hallerinde bırakıyor, özerk yaşamalarına izin veriyordu.

Bu devlet, bölgedeki karışıklıktan yararlanıp civar ülkelerdeki taht kavgalarının fitilini ateşleyip taç taliplerini kaleye alıp koruyacak kadar ileri gitmiştir.

Aldıkları bölgelere bir sürü kale dikerek kalelerden müteşekkil savunma hattı kuruyorlardı. 90 seneye yakın ayakta kaldılar ve hiçbir ülke onlarla baş edemedi.

İtalyan kral Hugh, onların nasıl bir tehdit olmaya başladığını fark edip Doğu Roma'dan da filo yardımı alarak Fraxinetum üzerine yürüdü. Hem karadan hem denizden saldırıya geçtiler. Lakin bundan istifade eden taht rakibi Berengar, Saksonyadan yardım alarak İtalya üzerine yürüyünce kuşatmayı mecburen kaldırdı, bu kuşatmayı kaldırmasında Endülüs ile geliştirdiği ticaretin de biraz etkili olduğu söylenir.

Fraxinetum, korsan bir ülke olarak itham edilip aşağılansa da yapılan araştırmalar ve ortaya çıkan belgeler, iddia edildiği gibi kaçakçı bir korsan devlet olmadığını, etraftaki ecnebi teşkilat ağlarıyla yerel lordlarla ve devletlerle nasıl muazzam bir mücadele verdiklerini hatta birçok alanda iz bırakmış bir ülke olduğunu ortaya çıkardı. Lakin haklarında halen çok fazla yazı yok, herkes etkisinin güçlü olduğunu bilse de gizemli ve gölge bir devlet olarak tarihe geçti.

90 seneye yakın süre sonunda devlet yıkıldı ve geriye kalanların başına köleleşme asimile olma gibi hadiseler geldi.

Bu devlet civar ülkelerde birçok bölgeye seferler düzenlemiştir, yazıyı uzatmamak için hepsine değinmedim

öğrenmenin yaşı yoktur bu da neymiş derkene

** Bari Emirliği (Emirate of Bari) – Tarihçesi**
(İtalya’nın güneyinde, 9. yüzyılda kurulan Müslüman yönetim)

---

### **Genel Bakış**

**Bari Emirliği**, 847 – 871 yılları arasında İtalya’nın güney kıyısında, bugünkü Puglia bölgesinde bulunan **Bari şehri merkezli** kısa ömürlü fakat stratejik açıdan önemli bir Müslüman emirliktir. Emirlik, hem Bizans hem Frank dünyası hem de Papalık ile doğrudan temasta bulunmuş, İtalya’daki en kalıcı Müslüman siyasi oluşumlardan biri olmuştur.

---

### **Kuruluş Süreci (c. 847)**

9. yüzyılda **Kuzey Afrika ve Sicilya’dan gelen Müslüman denizciler**, Bizans egemenliğinde bulunan İtalya kıyılarına yönelik sistematik akınlar gerçekleştirmiştir. Bu süreçte **847 yılında** Berberi asıllı bir Müslüman komutan olan **Kalfun (Khalfun)**, Bizans idaresindeki Bari şehrini ele geçirmiştir. Böylece şehir, **bağımsız bir Müslüman emirliğin başkenti** olmuştur.

---

### **Siyasi ve Askerî Genişleme**

Emirlik, kısa sürede gücünü artırarak aşağıdaki faaliyetlerde bulunmuştur:

* **Apulia ve Calabria bölgelerine** saldırılar,
* **Franklar ve Papalık Devleti ile diplomatik gerilim**,
* Adriyatik Denizi üzerinden **Dalmaçya kıyılarına korsanlık faaliyetleri**,
* **Bizans ile zaman zaman çatışma, zaman zaman diplomatik temaslar.**

Bari, hem bir **askerî üs** hem de **deniz ticaret merkezi** olarak fonksiyon görmüştür.

---

### **Emir Mufarrağ bin Sallam Dönemi (852–857)**

Kalfun’un ölümünden sonra yönetimi, **Mısır kökenli bir Arap olan Mufarrağ bin Sallam** devralmıştır. Mufarrağ, emirliği daha sistemli hale getirmiş ve Bizans ile diplomatik temas kurarak bir çeşit "yarı bağımsızlık" statüsü sağlamıştır.

---

### **Emir Sawdan Dönemi ve Zirve (857–871)**

Bari Emirliği'nin son ve en etkili emiri **Sawdan** (veya Soudan), Emirliğin gücünü zirveye çıkarmıştır. Sawdan:

* Yerel halkla iyi ilişkiler kurmuş,
* Müslüman yönetimi kalıcı hale getirmeye çalışmıştır,
* Aynı zamanda Latin kaynaklarda “aydın” ve “cesur” olarak tanımlanmıştır.

Ancak bu başarılar, **Franklar (Karolenjler)** için büyük tehdit oluşturmuştur.

---

### **Yıkılış (871)**

Doğu Frank İmparatoru **Louis II**, Papa’nın da desteğini alarak **871 yılında Bari üzerine büyük bir askerî sefer düzenlemiştir**. Şehir:

* Kuşatıldı ve ele geçirildi,
* Sawdan esir alındı, Aachen’e götürülüp zincire vurularak halka teşhir edildi,
* Emirlik son buldu.

---

### **Tarihî Önemi**

Bari Emirliği;

* **İtalya’da kurulmuş tek bağımsız Müslüman emirlik** olması bakımından özeldir,
* **Hristiyan–Müslüman etkileşimi**nin ve ticaret–savaş dengelerinin bir yansımasıdır,
* Aynı dönemdeki **Ağlebîler**, **Fraxinetum**, **Sicilya Emirliği** gibi yapılarla koordineli ya da paralel gelişmeler göstermiştir.

---

### Kaynakça ve Literatür

* **Annales Bertiniani (Frank kronikleri)**
* **Chronicon Salernitanum**
* **Michele Amari – “Storia dei Musulmani di Sicilia”**
* Modern akademik analizler: *Alexander Metcalfe*, *Jeremy Johns*, *Eduardo Manzano*

---

### Sonuç

Bari Emirliği, Akdeniz dünyasında 9. yüzyıl Müslüman yayılmasının Batı Avrupa’daki en uç noktalarından biridir. Kısa süreli olmasına rağmen **doğrudan hilafete bağlı olmadan**, yerel liderler tarafından kurulan bu emirlik, dönemin siyasal çeşitliliğini ve deniz gücünün belirleyiciliğini çarpıcı biçimde yansıtır.

---