E
Çevrimdışı
Ebu Katade
Misafir
ABDESTSİZ KUR’AN OKUNACAĞININ DELİLLERİ
En muteber hadis kitabımız olan Sahih-i Buhari'nin konuyla alakalı bölü-münde zikredilen hadis ve eserler bu konunun en açık delillerindendir.
Buhari r.h bu bölüme “ Abdestsiz iken Kur’an okumak ve başka işler yap-
mak babı “ diye bir isim vermiş ve şu delili zikretmiştir :
{ .... Abdullah İbni Abbas r.a şöyle haber vermiştir : Kendisi bir gece Peygambe-
rin zevcesi Meymune’nin yanında kalmıştır.Bu Meymune,İbni Abbas’ın teyzesidir.
İbni Abbas dedi ki : Ben yastığın enine yattım. Resulullah ile ehli de yastığın
uzunluğuna başlarını koyarak uzandılar. Resulullah s.a.v uyudu.Nihayet gece ya-
rısı olduğunda yahut biraz evvelce yahut biraz sonraca uyandı. Oturup eliyle yü-
zünden uykuyu silmeye başladı. Ondan sonra Ali İmran suresinin son on
Ayet’lerini okudu. Sonra kalkıp asılı duran küçük bir kırbaya uzandı. Ondan
güzel bir abdest aldı. Sonra namaza durdu. İbni Abbas dedi ki : Ben de kalk-
tım ve onun yaptığı gibi yaptım.Sonra gittim ve yanıbaşına durdum ........ }
BUHARİ : 1.C.324. S
MÜSLİM : 1.C.256.N
Bu hadisten de anlaşıldığı gibi,Allah resulü s.a.v abdest almadan önce Kur’an
okumuştur….
{ ... İbn Abbas : cünübün kıraatte bulunmasında ( Yani Kur’an okumasında ) bir mahzur görmemiştir. } Çünkü :
{ Peygamber s.a.v her haliyle - Allah’ı - zikrederdi }
{ ... İbrahim en-Nehaî "Hayızlı kadının âyet (Kur'an) okumasında beis yok-tur." demiştir. }
BUHARİ : 1.C.403.S
Yunus b. Zeyd, Rebia'nın : " Cünübün Kur'an okumasında bir mahzur yoktur." dediğini nakletmiştir.
Hammâd'dan nakledilmiştir : Said b. Müseyyeb'e :" Cünüp Kur'an okur mu ? " diye sordum. " Nasıl okumaz . Kur'an zaten onun içindedir " diye cevap verdi.
Nasru'l Bahilî'den nakledilmiştir : “ İbn Abbas cünüpken Bakara sûresini okurdu."
Hammad b. Ebi Süleyman'dan nakledilmiştir : " Said b. Cübeyr'e Kur'an okuyan cünübün durumunu sordum. Bunda bir mahzur görmedi ve dedi ki : “ Kur'an onun içinde değil midir ? “
İBNİ HAZM . MUHALLA : K.TAHARE : 1.C.96.S
Zikredilen bu hadisi şerif ve rivayetler, abdesti olmayan,cünüp ve hayızlı olan bir kimsenin Kur'an okumalarının caiz olduğuna delildir. Zira Peygamberimiz s.a.v’in istisnasız her durumda Allah'ı zikrettiği haber verilmektedir. “ Zikr ” ise, Allah’ı razı etme adına Kur'an ve Sünnet’te zikredilen her şeyin adıdır.
Allah’u Azze ve Celle’nin : " Muhakkak ki Zikri biz indirdik ve onu muha-faza edecek olan da biziz “
HİCR : 9.AY.
Ayet’inde ifade buyurduğu gibi, indirmiş olduğu Kur'an'ı ve Hikmet’i " zikir " olarak isimlendirmiştir. Dolayısıyla,insan her halinde bu iki şeyle meşkul olabilir.
Ümmü Atiyye'nin şöyle dediği rivayet edilmiştir: Biz hayızlı kadınlara – bay-ram günleri – namaz kılınan yere çıkmamız ve mü'minlerle birlikte tekbir almamız ve dua etmemiz emrolunurdu.
BUHARİ : 2.C. 938.S
Diğer bir hadiste de zikredildiği gibi,Allah’ı zikretmekten daha büyük ne olabilir.
Durum böyle iken dinimizi öğrenmek için şart olan ilme, yani Kur'an'ı öğren-meye, onu ezberlemeye , ya da onu başkalarına öğretmeye engel nedir ?
Ve yine diyorum ki ; bir insanın cünüp olmasına rağmen cihadda bulunabildiği ve bu durumda ölmesine rağmen Rasulullah s.a.v tarafından müjdelendiği halde, İnsan Kur’an’ı eline alıp cihad yapamayacak mıdır ?..... Veya hayızlı bir kadın her ayın bir haftası, belki de daha da uzun bir süre Allah’ın kitabını okumayacak mıdır ?
Eğer meseleler sonuçları itibariyle değerlendirilirse,bu şekilde sağlıklı bir delili olmayan fetva ile 50 - 60 yaşındaki bir kadına 10 – 15 sene Kur’an okuma yasağı koymuş olmayacakmıyız ? …. Bu da - Allah korusun - helalı haram yapma gibi ciddi bir problem değil midir ?........
Değerli kardeşlerim ! unutmayalım ki böyle bir yasağın yanlışlığını ortaya koyan delillerden bir tanesi de ; Allah Resulü s.a.v’in, Hacc’da iken hayız gören Aişe annemize ; “ Bu halinle Tavaf hariç hacıların yaptığı her şeyi yapa-bilirsin “ buyruğudur.
BUHARİ : 12.C.5618. S
Ata b. Ebi Rebah Cabir r.a'ın şöyle dediğini rivayet etmiştir. Ayşe hayız oldu-ğunda Kâbeyi tavaf hariç bütün hac fiillerini yapmıştı. Sadece namaz kılmı-yordu.
Çünkü Resulullah s.a.v’in bir hadisi şeriflerinde buyurduğu gibi : “ Tavaf namaz sayılır “ NESEİ : 5.C.2909.N
Dolayısıyla,hayızlı olan bir kadın namaz ve tavaf hariç Allah’ı razı etme adına her şeyi yapabilir.
Asrımız muhaddislerinden Nasuruddin El-Albani – Allah kendisine rahmet eylesin – Haccetü’n Nebi adlı risalesinde Aişe validemizle alakalı biraz önce ki bahsi edilen hadisi zikrettikten sonra şöyle der :
“ Bu delil, hayızlının Kur’an okumasının caiz olduğunu göstermektedir. Çünkü Allah Resulü s.a.v burada ,” Bu halinle Kur’an’da okuma “ diye bir şey zikret-memiştir. Yani sükut etmiştir. Dolayısiyle ;
تأخير البيان عن وقت الحاجة لا يجوز
“ İhtiyaç anında beyanın tehiri caiz değildir “
kaidesi gereğince,eğer hayızlı iken Kur’an okumanın sakıncası olmuş olsaydı bu-
nu Allah Resulü s.a.v mutlaka hanımına söylerdi.
HACCETÜ’N NEBİ : 68.69.S
ABDESTSİZ KUR’AN OKUMA HUSUSUNDA SAHABE UYGULAMALARI
Kur’an’ın abdestsiz okunabileceğinin delillerden bir tanesi de sahabe uygula-malarıdır.
حدثني يحيى عن مالك عن أيوب بن أبي تميمة السختياني عن محمد بن سيرين أن عمر بن الخطاب كان في قوم وهم يقرؤون القرآن فذهب لحاجته ثم رجع وهو يقرأ القرآن فقال له رجل يا أمير المؤمنين أتقرأ القرآن ولست على ضوء فقال له عمر من أفتاك بهذا أمسيلمة
{ … Muhammed bin Sirin r.h dan. Şöyle dedi :Ömer İbnu’l Hattab Kur’an okuyan
bir toplulukla beraber oturuyordu ve haceti için gitti, sonra gelip Kur’an okumaya
devam etti. Topluluktan birisi :Ey mü’mimlerin emiri ! abdestsiz olduğun halde Kur-
an’mı okuyorsun ? dedi. Ömer r.a da cevaben : Okunmayacağı hakkında sana
kim fetva verdi, yoksa Müseyleme mi ? –Yani,yalancı peygamber mi ? - }
İMAM MALİK . MUVATTA : 1.C.437.S
NESEİ . SÜNENİ KÜBRA : 1.C.423.N
ABDURREZZAK . MUS. : 1318. N
Sahih bir senedle rivayet eymişlerdir. İBNİ EBİ ŞEYBE . MUS. : 1.C.103.N
{ ... İbn Abbas : cünübün kıraatte bulunmasında ( Yani Kur’an okuma-sında ) bir mahzur görmemiştir. } Çünkü :
{ Peygamber s.a.v her haliyle - Allah’ı - zikrederdi }
BUHARİ : 1.C.403.S
{ …. Ebu İyas Muaviye bin Kurre r.h dan. – şöyle dedi – : Ebu Musa el-Eş’ari r.a
abdestsiz olduğu halde Kur’an okurdu. }
Abdurrezzak sahih bir senedle. MUSANNAF : 1320.N
{ …. Said bin Cübeyr r.h dan. İbni Ömer ve İbni Abbas r.a’yu şöyle derken işittiğini
söyledi : “ Biz Kur’an’dan cüzlerimizi abdest bozduktan sonra hiç suya değ –
meden okurduk “ }
ABDURREZZAK MUSANNAF : 1316.N
BEYHAKİ SÜNENİ KÜBRA : 424.N
SAHİH BİR SENEDLE RİVAYET ETMİŞLERDİR İBN EBİ ŞEYBE MUSANNAF : 1 / 103
{ ….Alkame bin Kays’tan,şöyle dedi : Selman’i Farisi’nin yanına girdik bize ,ab-
destsiz olduğu halde Kur’an’dan Ayet’ler okudu. }
ABDURREZZAK MUSANNAF : 1324.N
BEYHAKİ SÜNENİ KÜBRA : 422.N
İBN EBİ ŞEYBE MUSANNAF : 1 / 103
{ …. Said bin Müseyyeb r.a dan.Şöyle dedi : Ebu Hureyre heladan çıkar – abdest almadan bize – hızlı bir şekilde sure okurdu. }
ABDURREZZAK MUSANNAF : 1317.N
İBN EBİ ŞEYBE MUSANNAF : 1 / 103
Bu kadar delillerin karşısında hala meseleyi sağa sola çekerek : “ Efendim
Kur’an abdestsiz olarak okunabilir ama,ele alarak okunamaz “ diyenlere şu so-
ruları sormak gerekir :
1 . Bu husustaki öne sürdüğünüz hadis sahih mi ?
2 . Sahih diye öne sürdüğünüz hadisin metninde abdest diye bir ifade var mı ?
3 . Acaba bizim saygımız Kur’ana mı yoksa kağıda mı ? . Çünkü el değmeden
Kur’an okuyorsunuz, ama kağıdı tutarak okuyamıyorsunuz. ?
4 . Abdest Ayet’i Kur’an da olduğuna göre, insan abdesti öğrenmek için önce
neyi eline alması gerekir ki ? .
5 . Bilindiği gibi hadis kitaplarının her cildinde yüzlerce Ayet yazılıdır. Acaba
bu hadis kitaplarını elimize alıp okumamız için abdest almamız gerekir mi ?
Yani,kağıt üzerine yazılı olan Ayet’leri abdestsiz okuyamaz isek,bu hadis ki-
taplarındaki Ayetleri okumak için abdest mi almamız gerekir ?
6 . Yok eğer “ Kur’an’ın tümünü ele almak için abdest gerekir “ diyorsanız, bu
sefer şu tezat ortaya çıkmaz mı ? ; Çünkü Allah resulü s.a.v’in hayatta oldu-
ğu dönemde Kur’an toplu olarak bir arada değildi. Dolayısıyla, kendi zama-
nında tümünün bir arada olmadığı bir kitaba ; “ sakın abdestsiz dokunma -
yın “ nasıl diyebilir Allah resulü s.a.v ?
Hulasa, ben inanan kardeşlerimden hasetsen bu soruların cevabı ve şu sahih
Hadisin üzerinde ciddi bir şekilde kafa yormalarını istirham ediyorum.
عن ابنِ عَبَّاسٍ :
أنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُعَلَيهِ وسَلَّم خرجَ من الخلاءِ فقرِّبَ إليهِ طعامٌ فقالوا: ألا نأتيكَ بوضوءِ؟ قال : إنَّما أمرتُ بالوضوءِ إذ قمتُ إلى الصَّلاةِ
{ …. İbni Abbas r.a’dan.Dedi ki : Resulullah s.a.v hela’dan çıkınca kendisine yemek sunuldu ve : sana abdest suyu getirelim mi ? dediler. Resulullah s.a.v :
- Bana ancak namaza kalktığım zaman abdest almam emredildi , buyurdu. }
TİRMİZİ : 3.C.1908. N - MÜSLİM : 1.C. 374. N - E.DAVUD : 4.C.3760. N
Hadisi şerifin açık ifadesinden anlaşıldığı gibi, abdest sadece namaz için emre-
dilmiştir. Ehlince malum olduğu üzere hasr siğası olan إنَّما “ innema “ buna de-
lalet eder. Yani,abdest sadece namaza hastır.
Hulasa,konuyla alakalı söylenmesi gereken son söz ; Hakkında kat’i bir delil ol-
madığı halde abdestsiz veya hayızlı ve cünübün Kur’an okumasını yasaklamak,
Allah’ın helal kıldığı bir şeyi haram kılmaya yeltenmek demektir. Allah korusun bu da tehlikeli bir şeydir.
Bunun içindir ki, basiretli ve şuurlu Müslümanların bu gibi hususlarda çok uyanık
olmaları ve sağlıklı bir delile dayanmadan “ şunu yapmak haramdır,böyle deme-
niz yasaktır “ şeklinde ifadeler kullanmamaları gerekir.
Rabbimiz bu hususlarda bizleri açık bir ifadeyle uyarmaktadır :
وَلاَ تَقُولُواْ لِمَا تَصِفُ أَلْسِنَتُكُمُ الْكَذِبَ هَـذَا حَلاَلٌ وَهَـذَا حَرَامٌ لِّتَفْتَرُواْ
عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ لاَ يُفْلِحُونَ
“ Dillerinizin yalan yere nitelendirmesinden ötürü “ şu helaldır,şu haramdır “
demeyin.Sonra Allah’a karşı yalan uydurmuş olursunuz.Allah’a karşı yalan
uyduranlar ise iflah olmazlar. “
NAHL : 116.AY.
BU KONUDA SAHİH OLMAYAN RİVAYETLER
{ ..... Rasulûllah s.a.v Yemen’de bulunan Amr b.Hazm’a yazdığı mektup’da şöyle
buyurmuştur : “ Kur’ an’a temiz olandan başkası dokunamaz “
Mürsel ........ .DARE KUTNİ : 1.C.428.N
Amr b. Hazm'ın hadisi , hadis alimlerinin üzerinde ihtilâf ettikleri bir hadistir. Yani bir çok hadis ehli, hadisi tenkid edip onun sahih olmadığını söylemişlerdir.
Bunun izahı yukarıda geçmişti.
{ ….. Abdullah b. Seleme'den rivayet edilmiştir: "Biri bizden biri de zanne-diyorum Beni Esed'tendi, iki kişi ile birlikte Hz. Ali'nin yanına girdim. Onları bir göreve gönderdi ve "Siz kuvvetli kimselersiniz, dininiz uğrunda mücadele edin." dedi. Sonra helâya girdi. Çıktığı vakit su istedi. (Getirdiler). Bir avuç su alıp onunla (elini) temizledi. Sonra Kur'an okumaya başladı. Ali 'nin (r.a) abdestsiz Kur'an okumasını uygun görmediler.
Bunun üzerine Hz. Ali : " Rasulullah s.a.v helâdan çıkar, bize Kur'an okutur, bizimle et yerdi. O'nu cünüplükten başka hiçbir şey Kur'an okumaktan alıkoymazdı." dedi. }
HADİS ZAYIF….. EBU DAVUD : 1.C.229.N - İBNİ MACE : 2.C.594.N
{ ….. Ali’den r.a rivayet edilmiştir. " Rasulullah s.a.v cünüplük dışında her durumda bize Kur'an okuturdu “ }
HADİS ZAYIF …… TİRMİZİ : 1.C.146.N
NESEİ : 1.C.268.N
{ ….. Abdullah b. Seleme'den rivayet edilmiştir : " Ben iki kişiyle birlikte Ali r.a nun yanına girdim. Bize şöyle dedi : “ Rasûlüllah s.a.v helâdan çıkar, Kur'an okur, bizimle et yerdi. O'nu cünüplükten başka bir şey Kur'an'dan alıkoy-mazdı. }
HADİS ZAYIF …….. NESEİ : 1.C.267.N
{ …. İbn Ömer'den (r.a) rivayet edilmiştir. Rasulüllah s.a.v buyurdu ki : " Hayızlı ve cünüp Kur'an'dan bir şey okumasın.” }
HADİS ZAYIF ……… TİRMİZİ : 1.C.131.N
İBNİ MACE : 2.C.595.N
{ …. İbn Ömer r.a Rasûlüllah s.a.v’in şöyle dediğini rivayet etmiştir : "Cünüp ve hayızlı Kur'an'dan bir şey okumaz." }
İBNİ MACE : 2.C.596.N - TİRMİZİ : 1. C. 131. N
Bu hadisi Tirmizi, İbn Mace, Darekutni ve Beyhaki rivayet etmiştir. Zehebi "Mizan", İbn Hacer de "Tezhib" adlı eserlerinde hadisin "batıl" olduğunu zikret-mişlerdir.
Tirmizi'nin hadis ile alakalı açıklaması şöyle :
İbn Ömer r.a nun hadisini yalnız İsmail b. Ayyaş'ın, Mus'ab b. Ukbe'den, Nafi'den, İbn Ömer'den, Rasulullah s.a.v den olan rivayeti ile bilmekteyiz. Muhammed b. İsmail el-Buharî'nin, İsmail b. Ayyaş hakkında şöyle dediğini işittim : İsmail b. Ayyaş Hicaz ve Irak ehlinden münker hadisler rivayet ediyor. İsmail b. Ayyaş'ın ancak Şamlılardan yapacağı rivayetler kabul edilebilir."
TİRMİZİ : 1.C.131.N
Ayrıyeten asrımız muhaddislerinden Şeyh el-Albani bu hadislerin sahih olmadı-
ğını ve bu konu da – yani Kur’an abdestsiz okunmaz – konusunda sahih bir ha-
disin olmadığını zikretmektedir.
HACCETÜ’N NEBİ : 68.69.SAY.
VELHAMDULİLLAHİ RABBİL ALEMİN
En muteber hadis kitabımız olan Sahih-i Buhari'nin konuyla alakalı bölü-münde zikredilen hadis ve eserler bu konunun en açık delillerindendir.
Buhari r.h bu bölüme “ Abdestsiz iken Kur’an okumak ve başka işler yap-
mak babı “ diye bir isim vermiş ve şu delili zikretmiştir :
{ .... Abdullah İbni Abbas r.a şöyle haber vermiştir : Kendisi bir gece Peygambe-
rin zevcesi Meymune’nin yanında kalmıştır.Bu Meymune,İbni Abbas’ın teyzesidir.
İbni Abbas dedi ki : Ben yastığın enine yattım. Resulullah ile ehli de yastığın
uzunluğuna başlarını koyarak uzandılar. Resulullah s.a.v uyudu.Nihayet gece ya-
rısı olduğunda yahut biraz evvelce yahut biraz sonraca uyandı. Oturup eliyle yü-
zünden uykuyu silmeye başladı. Ondan sonra Ali İmran suresinin son on
Ayet’lerini okudu. Sonra kalkıp asılı duran küçük bir kırbaya uzandı. Ondan
güzel bir abdest aldı. Sonra namaza durdu. İbni Abbas dedi ki : Ben de kalk-
tım ve onun yaptığı gibi yaptım.Sonra gittim ve yanıbaşına durdum ........ }
BUHARİ : 1.C.324. S
MÜSLİM : 1.C.256.N
Bu hadisten de anlaşıldığı gibi,Allah resulü s.a.v abdest almadan önce Kur’an
okumuştur….
{ ... İbn Abbas : cünübün kıraatte bulunmasında ( Yani Kur’an okumasında ) bir mahzur görmemiştir. } Çünkü :
{ Peygamber s.a.v her haliyle - Allah’ı - zikrederdi }
{ ... İbrahim en-Nehaî "Hayızlı kadının âyet (Kur'an) okumasında beis yok-tur." demiştir. }
BUHARİ : 1.C.403.S
Yunus b. Zeyd, Rebia'nın : " Cünübün Kur'an okumasında bir mahzur yoktur." dediğini nakletmiştir.
Hammâd'dan nakledilmiştir : Said b. Müseyyeb'e :" Cünüp Kur'an okur mu ? " diye sordum. " Nasıl okumaz . Kur'an zaten onun içindedir " diye cevap verdi.
Nasru'l Bahilî'den nakledilmiştir : “ İbn Abbas cünüpken Bakara sûresini okurdu."
Hammad b. Ebi Süleyman'dan nakledilmiştir : " Said b. Cübeyr'e Kur'an okuyan cünübün durumunu sordum. Bunda bir mahzur görmedi ve dedi ki : “ Kur'an onun içinde değil midir ? “
İBNİ HAZM . MUHALLA : K.TAHARE : 1.C.96.S
Zikredilen bu hadisi şerif ve rivayetler, abdesti olmayan,cünüp ve hayızlı olan bir kimsenin Kur'an okumalarının caiz olduğuna delildir. Zira Peygamberimiz s.a.v’in istisnasız her durumda Allah'ı zikrettiği haber verilmektedir. “ Zikr ” ise, Allah’ı razı etme adına Kur'an ve Sünnet’te zikredilen her şeyin adıdır.
Allah’u Azze ve Celle’nin : " Muhakkak ki Zikri biz indirdik ve onu muha-faza edecek olan da biziz “
HİCR : 9.AY.
Ayet’inde ifade buyurduğu gibi, indirmiş olduğu Kur'an'ı ve Hikmet’i " zikir " olarak isimlendirmiştir. Dolayısıyla,insan her halinde bu iki şeyle meşkul olabilir.
Ümmü Atiyye'nin şöyle dediği rivayet edilmiştir: Biz hayızlı kadınlara – bay-ram günleri – namaz kılınan yere çıkmamız ve mü'minlerle birlikte tekbir almamız ve dua etmemiz emrolunurdu.
BUHARİ : 2.C. 938.S
Diğer bir hadiste de zikredildiği gibi,Allah’ı zikretmekten daha büyük ne olabilir.
Durum böyle iken dinimizi öğrenmek için şart olan ilme, yani Kur'an'ı öğren-meye, onu ezberlemeye , ya da onu başkalarına öğretmeye engel nedir ?
Ve yine diyorum ki ; bir insanın cünüp olmasına rağmen cihadda bulunabildiği ve bu durumda ölmesine rağmen Rasulullah s.a.v tarafından müjdelendiği halde, İnsan Kur’an’ı eline alıp cihad yapamayacak mıdır ?..... Veya hayızlı bir kadın her ayın bir haftası, belki de daha da uzun bir süre Allah’ın kitabını okumayacak mıdır ?
Eğer meseleler sonuçları itibariyle değerlendirilirse,bu şekilde sağlıklı bir delili olmayan fetva ile 50 - 60 yaşındaki bir kadına 10 – 15 sene Kur’an okuma yasağı koymuş olmayacakmıyız ? …. Bu da - Allah korusun - helalı haram yapma gibi ciddi bir problem değil midir ?........
Değerli kardeşlerim ! unutmayalım ki böyle bir yasağın yanlışlığını ortaya koyan delillerden bir tanesi de ; Allah Resulü s.a.v’in, Hacc’da iken hayız gören Aişe annemize ; “ Bu halinle Tavaf hariç hacıların yaptığı her şeyi yapa-bilirsin “ buyruğudur.
BUHARİ : 12.C.5618. S
Ata b. Ebi Rebah Cabir r.a'ın şöyle dediğini rivayet etmiştir. Ayşe hayız oldu-ğunda Kâbeyi tavaf hariç bütün hac fiillerini yapmıştı. Sadece namaz kılmı-yordu.
Çünkü Resulullah s.a.v’in bir hadisi şeriflerinde buyurduğu gibi : “ Tavaf namaz sayılır “ NESEİ : 5.C.2909.N
Dolayısıyla,hayızlı olan bir kadın namaz ve tavaf hariç Allah’ı razı etme adına her şeyi yapabilir.
Asrımız muhaddislerinden Nasuruddin El-Albani – Allah kendisine rahmet eylesin – Haccetü’n Nebi adlı risalesinde Aişe validemizle alakalı biraz önce ki bahsi edilen hadisi zikrettikten sonra şöyle der :
“ Bu delil, hayızlının Kur’an okumasının caiz olduğunu göstermektedir. Çünkü Allah Resulü s.a.v burada ,” Bu halinle Kur’an’da okuma “ diye bir şey zikret-memiştir. Yani sükut etmiştir. Dolayısiyle ;
تأخير البيان عن وقت الحاجة لا يجوز
“ İhtiyaç anında beyanın tehiri caiz değildir “
kaidesi gereğince,eğer hayızlı iken Kur’an okumanın sakıncası olmuş olsaydı bu-
nu Allah Resulü s.a.v mutlaka hanımına söylerdi.
HACCETÜ’N NEBİ : 68.69.S
ABDESTSİZ KUR’AN OKUMA HUSUSUNDA SAHABE UYGULAMALARI
Kur’an’ın abdestsiz okunabileceğinin delillerden bir tanesi de sahabe uygula-malarıdır.
حدثني يحيى عن مالك عن أيوب بن أبي تميمة السختياني عن محمد بن سيرين أن عمر بن الخطاب كان في قوم وهم يقرؤون القرآن فذهب لحاجته ثم رجع وهو يقرأ القرآن فقال له رجل يا أمير المؤمنين أتقرأ القرآن ولست على ضوء فقال له عمر من أفتاك بهذا أمسيلمة
{ … Muhammed bin Sirin r.h dan. Şöyle dedi :Ömer İbnu’l Hattab Kur’an okuyan
bir toplulukla beraber oturuyordu ve haceti için gitti, sonra gelip Kur’an okumaya
devam etti. Topluluktan birisi :Ey mü’mimlerin emiri ! abdestsiz olduğun halde Kur-
an’mı okuyorsun ? dedi. Ömer r.a da cevaben : Okunmayacağı hakkında sana
kim fetva verdi, yoksa Müseyleme mi ? –Yani,yalancı peygamber mi ? - }
İMAM MALİK . MUVATTA : 1.C.437.S
NESEİ . SÜNENİ KÜBRA : 1.C.423.N
ABDURREZZAK . MUS. : 1318. N
Sahih bir senedle rivayet eymişlerdir. İBNİ EBİ ŞEYBE . MUS. : 1.C.103.N
{ ... İbn Abbas : cünübün kıraatte bulunmasında ( Yani Kur’an okuma-sında ) bir mahzur görmemiştir. } Çünkü :
{ Peygamber s.a.v her haliyle - Allah’ı - zikrederdi }
BUHARİ : 1.C.403.S
{ …. Ebu İyas Muaviye bin Kurre r.h dan. – şöyle dedi – : Ebu Musa el-Eş’ari r.a
abdestsiz olduğu halde Kur’an okurdu. }
Abdurrezzak sahih bir senedle. MUSANNAF : 1320.N
{ …. Said bin Cübeyr r.h dan. İbni Ömer ve İbni Abbas r.a’yu şöyle derken işittiğini
söyledi : “ Biz Kur’an’dan cüzlerimizi abdest bozduktan sonra hiç suya değ –
meden okurduk “ }
ABDURREZZAK MUSANNAF : 1316.N
BEYHAKİ SÜNENİ KÜBRA : 424.N
SAHİH BİR SENEDLE RİVAYET ETMİŞLERDİR İBN EBİ ŞEYBE MUSANNAF : 1 / 103
{ ….Alkame bin Kays’tan,şöyle dedi : Selman’i Farisi’nin yanına girdik bize ,ab-
destsiz olduğu halde Kur’an’dan Ayet’ler okudu. }
ABDURREZZAK MUSANNAF : 1324.N
BEYHAKİ SÜNENİ KÜBRA : 422.N
İBN EBİ ŞEYBE MUSANNAF : 1 / 103
{ …. Said bin Müseyyeb r.a dan.Şöyle dedi : Ebu Hureyre heladan çıkar – abdest almadan bize – hızlı bir şekilde sure okurdu. }
ABDURREZZAK MUSANNAF : 1317.N
İBN EBİ ŞEYBE MUSANNAF : 1 / 103
Bu kadar delillerin karşısında hala meseleyi sağa sola çekerek : “ Efendim
Kur’an abdestsiz olarak okunabilir ama,ele alarak okunamaz “ diyenlere şu so-
ruları sormak gerekir :
1 . Bu husustaki öne sürdüğünüz hadis sahih mi ?
2 . Sahih diye öne sürdüğünüz hadisin metninde abdest diye bir ifade var mı ?
3 . Acaba bizim saygımız Kur’ana mı yoksa kağıda mı ? . Çünkü el değmeden
Kur’an okuyorsunuz, ama kağıdı tutarak okuyamıyorsunuz. ?
4 . Abdest Ayet’i Kur’an da olduğuna göre, insan abdesti öğrenmek için önce
neyi eline alması gerekir ki ? .
5 . Bilindiği gibi hadis kitaplarının her cildinde yüzlerce Ayet yazılıdır. Acaba
bu hadis kitaplarını elimize alıp okumamız için abdest almamız gerekir mi ?
Yani,kağıt üzerine yazılı olan Ayet’leri abdestsiz okuyamaz isek,bu hadis ki-
taplarındaki Ayetleri okumak için abdest mi almamız gerekir ?
6 . Yok eğer “ Kur’an’ın tümünü ele almak için abdest gerekir “ diyorsanız, bu
sefer şu tezat ortaya çıkmaz mı ? ; Çünkü Allah resulü s.a.v’in hayatta oldu-
ğu dönemde Kur’an toplu olarak bir arada değildi. Dolayısıyla, kendi zama-
nında tümünün bir arada olmadığı bir kitaba ; “ sakın abdestsiz dokunma -
yın “ nasıl diyebilir Allah resulü s.a.v ?
Hulasa, ben inanan kardeşlerimden hasetsen bu soruların cevabı ve şu sahih
Hadisin üzerinde ciddi bir şekilde kafa yormalarını istirham ediyorum.
عن ابنِ عَبَّاسٍ :
أنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُعَلَيهِ وسَلَّم خرجَ من الخلاءِ فقرِّبَ إليهِ طعامٌ فقالوا: ألا نأتيكَ بوضوءِ؟ قال : إنَّما أمرتُ بالوضوءِ إذ قمتُ إلى الصَّلاةِ
{ …. İbni Abbas r.a’dan.Dedi ki : Resulullah s.a.v hela’dan çıkınca kendisine yemek sunuldu ve : sana abdest suyu getirelim mi ? dediler. Resulullah s.a.v :
- Bana ancak namaza kalktığım zaman abdest almam emredildi , buyurdu. }
TİRMİZİ : 3.C.1908. N - MÜSLİM : 1.C. 374. N - E.DAVUD : 4.C.3760. N
Hadisi şerifin açık ifadesinden anlaşıldığı gibi, abdest sadece namaz için emre-
dilmiştir. Ehlince malum olduğu üzere hasr siğası olan إنَّما “ innema “ buna de-
lalet eder. Yani,abdest sadece namaza hastır.
Hulasa,konuyla alakalı söylenmesi gereken son söz ; Hakkında kat’i bir delil ol-
madığı halde abdestsiz veya hayızlı ve cünübün Kur’an okumasını yasaklamak,
Allah’ın helal kıldığı bir şeyi haram kılmaya yeltenmek demektir. Allah korusun bu da tehlikeli bir şeydir.
Bunun içindir ki, basiretli ve şuurlu Müslümanların bu gibi hususlarda çok uyanık
olmaları ve sağlıklı bir delile dayanmadan “ şunu yapmak haramdır,böyle deme-
niz yasaktır “ şeklinde ifadeler kullanmamaları gerekir.
Rabbimiz bu hususlarda bizleri açık bir ifadeyle uyarmaktadır :
وَلاَ تَقُولُواْ لِمَا تَصِفُ أَلْسِنَتُكُمُ الْكَذِبَ هَـذَا حَلاَلٌ وَهَـذَا حَرَامٌ لِّتَفْتَرُواْ
عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ لاَ يُفْلِحُونَ
“ Dillerinizin yalan yere nitelendirmesinden ötürü “ şu helaldır,şu haramdır “
demeyin.Sonra Allah’a karşı yalan uydurmuş olursunuz.Allah’a karşı yalan
uyduranlar ise iflah olmazlar. “
NAHL : 116.AY.
BU KONUDA SAHİH OLMAYAN RİVAYETLER
{ ..... Rasulûllah s.a.v Yemen’de bulunan Amr b.Hazm’a yazdığı mektup’da şöyle
buyurmuştur : “ Kur’ an’a temiz olandan başkası dokunamaz “
Mürsel ........ .DARE KUTNİ : 1.C.428.N
Amr b. Hazm'ın hadisi , hadis alimlerinin üzerinde ihtilâf ettikleri bir hadistir. Yani bir çok hadis ehli, hadisi tenkid edip onun sahih olmadığını söylemişlerdir.
Bunun izahı yukarıda geçmişti.
{ ….. Abdullah b. Seleme'den rivayet edilmiştir: "Biri bizden biri de zanne-diyorum Beni Esed'tendi, iki kişi ile birlikte Hz. Ali'nin yanına girdim. Onları bir göreve gönderdi ve "Siz kuvvetli kimselersiniz, dininiz uğrunda mücadele edin." dedi. Sonra helâya girdi. Çıktığı vakit su istedi. (Getirdiler). Bir avuç su alıp onunla (elini) temizledi. Sonra Kur'an okumaya başladı. Ali 'nin (r.a) abdestsiz Kur'an okumasını uygun görmediler.
Bunun üzerine Hz. Ali : " Rasulullah s.a.v helâdan çıkar, bize Kur'an okutur, bizimle et yerdi. O'nu cünüplükten başka hiçbir şey Kur'an okumaktan alıkoymazdı." dedi. }
HADİS ZAYIF….. EBU DAVUD : 1.C.229.N - İBNİ MACE : 2.C.594.N
{ ….. Ali’den r.a rivayet edilmiştir. " Rasulullah s.a.v cünüplük dışında her durumda bize Kur'an okuturdu “ }
HADİS ZAYIF …… TİRMİZİ : 1.C.146.N
NESEİ : 1.C.268.N
{ ….. Abdullah b. Seleme'den rivayet edilmiştir : " Ben iki kişiyle birlikte Ali r.a nun yanına girdim. Bize şöyle dedi : “ Rasûlüllah s.a.v helâdan çıkar, Kur'an okur, bizimle et yerdi. O'nu cünüplükten başka bir şey Kur'an'dan alıkoy-mazdı. }
HADİS ZAYIF …….. NESEİ : 1.C.267.N
{ …. İbn Ömer'den (r.a) rivayet edilmiştir. Rasulüllah s.a.v buyurdu ki : " Hayızlı ve cünüp Kur'an'dan bir şey okumasın.” }
HADİS ZAYIF ……… TİRMİZİ : 1.C.131.N
İBNİ MACE : 2.C.595.N
{ …. İbn Ömer r.a Rasûlüllah s.a.v’in şöyle dediğini rivayet etmiştir : "Cünüp ve hayızlı Kur'an'dan bir şey okumaz." }
İBNİ MACE : 2.C.596.N - TİRMİZİ : 1. C. 131. N
Bu hadisi Tirmizi, İbn Mace, Darekutni ve Beyhaki rivayet etmiştir. Zehebi "Mizan", İbn Hacer de "Tezhib" adlı eserlerinde hadisin "batıl" olduğunu zikret-mişlerdir.
Tirmizi'nin hadis ile alakalı açıklaması şöyle :
İbn Ömer r.a nun hadisini yalnız İsmail b. Ayyaş'ın, Mus'ab b. Ukbe'den, Nafi'den, İbn Ömer'den, Rasulullah s.a.v den olan rivayeti ile bilmekteyiz. Muhammed b. İsmail el-Buharî'nin, İsmail b. Ayyaş hakkında şöyle dediğini işittim : İsmail b. Ayyaş Hicaz ve Irak ehlinden münker hadisler rivayet ediyor. İsmail b. Ayyaş'ın ancak Şamlılardan yapacağı rivayetler kabul edilebilir."
TİRMİZİ : 1.C.131.N
Ayrıyeten asrımız muhaddislerinden Şeyh el-Albani bu hadislerin sahih olmadı-
ğını ve bu konu da – yani Kur’an abdestsiz okunmaz – konusunda sahih bir ha-
disin olmadığını zikretmektedir.
HACCETÜ’N NEBİ : 68.69.SAY.
VELHAMDULİLLAHİ RABBİL ALEMİN