Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallah u aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Hiçbir evlâd babasının hakkını ödeyemez. Şayet onu köle olarak bulur ve satın alıp âzâd ederse, babalık hakkını ödemiş olur.”
Müslim, İtk 25. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Edeb 120; Tirmizî, Birr 8; İbni Mâce, Edeb 1
Açıklamalar
Hadîs-i şerîf baba hakının büyüklüğünü ve bu hakkı ödemenin hemen hemen mümkün olmadığını ifade etmektedi r. Peygamber Efendimiz bu hakkın önemini, hayatta kolay meydana gelmeyece k bir olaya bağlayarak anlatmakt adır. Nasılki bir insanın köle edilen babasını arayıp bulması ve onu sahibinde n satın alıp hürriyetine kavuşturması pek duyulmadık bir olay ise, babasının yaptığı iyilik ve fedakârlıkları bir evlâdın ödemesi de aynı derecede zordur.
Evlat babasına ihsanda bulunamaz . Babasını el üstünde tutması, bir dediğini iki etmemesi, ona saygıda kusur etmemesi evlatlık görevidir. Bu görevini en iyi şekilde yapması, ona elbette hem sevap hem de Allah’ın rızasını kazandıracaktır. Fakat kazandığı bu sevap, bir başkasına yaptığı iyilikten ve fedakârlıktan dolayı elde ettiği sevap gibi değildir. Zira başkasına yaptığı iyiliği, mecbur olduğu için değil, sevap kazanmak için yapmıştır. Bu iyiliği yapmasaydı, kendisine niye yapmadın diye sorulmaya caktı. Evlatlık görevini ise mecbur olduğu için yapacak, yaptığı için de Allah’ın hoşnutluğunu kazanacak tır. Bu görevi yapmadığı takdirde de hesaba çekilecektir.
Meselenin hukûkî yönüne gelince: Şayet hadîs-i şerîfte anlatılan olay gerçek hayatta meydana gelir ve bir evlâd babasını köle olarak bulup satın alırsa, baba o andan itibaren hürriyetine kavuşur. Evlâdın babasını âzât ettiğine dair sözlü veya yazılı bir belgeye ihtiyaç yoktur.
Hadisten Öğrendiklerimiz
1. Babanın evlâdı üzerindeki hakkı, ödenemeyecek kadar büyüktür.
2. Evlâd köle olan babasını satın aldığı andan itibaren baba hürriyetine kavuşur. Evlâdın onu âzâd ettiğini ayrıca belirtmes ine gerek yoktur.
hasılı kelam ,her insan anne ve babası ile imtihan olunabilir,bu imtihanda bize düşen,onları razı etmektir,velevki onlar zulmetselerde,neticede onlarda kendi imtihanlarının yükünü çekmekteler.
evladın malını sarf ile alakalı,delili şuan için yerini bulamadığım için nakledemiyorum,ama rastlarsam naklederim inşaallah