Çözüldü Bidat, Sünnet-i Hasene İlişkisi Uygun mu?

Aşağıdaki yazı İhsan Şenocak'a aittir.Esasında mevlid'in bidat olmadığını delillendirmeye çalışmaktadır ve iyi bidat kötü bidat ayrımını açıklamaktadır.Yazdıklarında doğruluk var mıdır ?

Bidat Sünnet-i Hasene İlişkisi

Bidatın ıstılah tarifi esas alındığında insanın dini ya da dünyevi bir gaye ya da maslahata dönük ortaya attığı fakat dinin aslından ya da hükümlerinden biri olarak addetmlediği fiil ve tasarrufların bidat olmadığı görülmektedir. Bu tür fiiller, Allah Resulü (sallallahu aleyhi ve sellem)’nün ifade ettiği şekilde ya: “sünnetün hasenetün/güzel bir çığır” ya da “sünnetün seyyietün/kötü bir yol” olarak isimlendirilir. Efendimiz (sallallahu aleyhi ve selem) Müslim’in rivayet ettiği hadiste şöyle buyurmaktadır: “Kim İslam’da güzel bir çığır (sünneten haseneten) açar da, kendisinden sonra onunla amel edilirse, o kimseye bu çığırla amel edenlerin ecri kadar sevap yazılır, hiç birinin ecrinden de bir şey eksilmez. Kim de İslam’da kötü bir yol açar (sünnetün seyyietün) kendinden sonra onunla amel edilirse, o kimseye açtığı bu yolla amel edenlerin günahı kadar yazılır, hiçbirinin günahından da bir şey eksilmez[11].

Muslim'in sahihinde sâbit olduğuna göre Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem- bu konuda şöyle buyurmuştur:
"Kim, hidâyete çağırırsa (sâlih amel işlemek için başkasına yol gösterirse), kendisine uyanların (kazandıkları) sevablardan hiçbir şey eksiltilmeksizin o sevabların bir benzeri de ona verilir. Kim de dalâlete (sapıklığa) çağırırsa, kendisine uyanların (kazandıkları) günahlardan hiçbir şey eksiltilmeksizin o günahların bir benzeri de ona verilir." (Muslim, İlim, Bab 6, Hadis no: 2674)
Başka bir hadiste Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:
"Kim, İslâm'da güzel bir yol, bir çığır açar da kendisinden sonra onunla amel edilirse, o yolda gidenlerin ecri gibi, ona da ecir yazılır ve yapanların ecirlerinden hiç bir şey eksiltilmez."(Muslim, hadis no: 2674)

"Her kim, işimiz (dînimiz) üzere olmayan bir amel işlerse, o işlediği amel reddolunmuştur (bâtıldır ve ona itibar edilmez)." (Buhârî, hadis no: 2697; Muslim, hadis no: 1718, Lafız, Muslim'e âittir)

Cerir bin Abdullah (radıyallahu anhu)’dan tahriç ettiği hadiste Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyuruyor:
“Bedevilerden bir "takım insanlar Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e geldiler. Üzerlerinde yün elbiseler vardı. Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) hallerinin kötülüğünü, muhtaç kaldıklarını gördü de halkı onlara sadaka vermeye teşvik etti. Fakat halk ona gelmekte geciktiler. Hattâ bu hâl yüzünden belli oldu. Sonra ensardan bir zat bir kese gümüş getirdi. Sonra bir başkası geldi. Sonra ashab birbirinin peşinden geldiler. Nihayet yüzünden sevindiği anlaşıldı.
Ve Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) : «Bir kimse İslâm'da güzel bir çığır açar da, kendisinden sonra onunla amel edilirse, o kimseye bu çığırla amel edenlerin ecri kadar sevab yazılır. Amel edenlerin ecirlerinde de bir şey eksilmez. Ve her kim islâm'da kötü bir çrğir açar da kendinden sonra onunla amel olunursa, o kimsenin aleyhine bu çığırla amel edenlerin günahı kadar günah yazılır. Amel edenlerin günahlarından da bîr şey eksilmez.» buyurdular.
(Muslim, İlim, Bab 6, Hadis no: 15, 1017)

****

İbn-i Mâcişûn:
"Ben Mâlik’i şöyle derken işittim:
'Her kim İslam’da güzel görüp bir bid’at çıkarırsa, Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-’in risâleti edâ etmede ihânet ettiğini iddiâ etmiş olur. Çünkü Allah Teâlâ: 'Bugün sizin için dîninizi tamamladım' diye buyurmaktadır. Bu sebeble o gün dîn olmayan hiçbir şey bugün de dîn olamaz." [İmam Şâtıbî; "el-İ'tisâm"]

Ömer b. Abdulaziz:
"O kavmin durduğu yerde sen de dur. Çünkü onlar bilerek durmuşlardır. Derin bir görüş ile uzak kalmışlardır. O durdukları noktayı açığa çıkarmakta onlar daha güçlü idiler. Eğer bu işte bir fazîlet olsaydı, onu yapmaya da daha layık idiler. Şâyet sizler 'onlardan sonra meydana geldi' diyecek olursanız, şubhesiz onların yoluna aykırı hareket eden ve sünnetinden yüz çevirenden başkası bu yeni şeyi ortaya çıkarmış değildir. Onlar şifâ için yeterli olacak kadarını söylediler, yetecek kadar söz söylediler. Onlardan öteye giden aşırıya gitmiş, onlardan geri kalan hata yapmış olur. Birtakım kimseler onlardan geriye kaldığından dolayı onlar uzak düştüler, kimisi de onları geride bıraktığından dolayı aşırıya gittiler. Onlar ise bu ikisi arasında hiç şubhesiz dosdoğru bir yol üzerinde idiler."
[İbn-i Kudâme; "Lum'atul-İ'tikâd el-Hâdî İlâ Sebîlir-Raşâd"]

İmam Ahmed b. Hanbel :
"Bize göre sünnetin esasları, Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-’in ashâbının izlediği yola sımsıkı sarılmak, onları örnek almak ve bid’atleri terketmektir. Çünkü her bid’at bir sapıklıktır."
[El-Lâlekâî; "Ehl-i Sünnet vel-Cemaat İtikâdının Esasları Şerhi"nde rivâyet etmiştir.]

"Kim, İslâm'da güzel bir yol, bir çığır açar da kendisinden sonra onunla amel edilirse, o yolda gidenlerin ecri gibi, ona da ecir yazılır ve yapanların ecirlerinden hiç bir şey eksiltilmez."(Muslim, hadis no: 2674)

Hadisteki çığır açmaktan maksat dinde yeni ama faydalı bir şey çıkarmak olarak anlaşılmıyor o zaman.Mesela o bedevilere ilk yardım eden gibi bir çığır açmak anlaşılıyor o zaman.