Neler yeni
İslami Forum, Dini Forum, islami site, islami sohbet, radyo, islami bilgiler

İslam-tr.org'a hoş geldiniz! Hemen üye olun ve kendi konularınızı, düşüncelerinizi paylaşarak bu platforma katılın. Oturum açtıktan sonra, İslam dini, tarih ve güncel konularla ilgili paylaşımlarda bulunabilirsiniz.

Eski Alışkanlıklar Nasıl Bırakılır

Ummu Aişe Çevrimiçi

Ummu Aişe

حسبنا الله ونعم الوكيل
Site Emektarı
Es selamu aleykum kardeşlerim, bir konuya yorum atacaktım ama müstakil konu olması daha iyi olur diye düşündüm. Evet, fikri olanlar ekleyebilir hatta muhakkak eklemeli )

Öncelikle yerleşmiş alışkanlıklardan kurtulmanın ilk şartı: kurtulunması gereken bir alışkanlığın farkında olmak. Teşhis, tedavinin yarısıdır malum )

2. Kurtulmayı çok istemek, karar vermek.

3. Kurtulunacak alışkanlığın yerine konulacak yeni/istenilen alışkanlığın net belirlenmesi (Tabiat boşluk kabul etmez, oluşan boşluğu olumlu şekilde doldurmalısınız. Yerine koyacak mantıklı bir seçenek bulamıyorsanız, her eski alışkanlığınızı yaptığınızda bir sure/dua okuyun, sünnetteki tesbihatlardan yapın vb. Faydanıza olacak en iyi alışkanlıktır)

4. Bu konuda samimi şekilde dua etmek; cidden samimi.

5. Çabalamak...

6. Zaman tanımak.

7. Olmayınca yılmamak, tekrar denemek.

İnsanlar ilk dediklerimin çoğunu muhakkak yapıyor ama yanlış yaptıkları yer: olmayınca yılıyor, tekrar denemiyorlar. Ama denemeliler, çünkü değişim bu denemelerin, bu tekrarların ardında inşaAllah )

İşin özü: bir alışkanlık, özellikle çocukluktan gelen bir alışkanlık kemikleşmiştir. Onun silinmesi ve yerine yeni bir alışkanlık yazılması zordur ama imkansız değildir. İlk şiddetli denemenin ardından muhakkak geçmişten gelen ağır alışkanlık kazanıp, sizi başarısız şekilde ortada bırakır. Biraz dinlenin ve tekrar en baştan başlayın. Her seferinde direncinizin arttığını ve giderek daha uzun süre başarılı şekilde ilerlediğinizi fark edeceksiniz. Giderek eskiye dönme azalacak ve bir süre sonra ise: yeni alışkanlığınız hayırlı olsun )

Unutmadan:

Bu süreçte kendinize çeşitli yöntemler deneyeceğiniz ve kimilerinin diğerlerinden daha çok işe yarayacağı aşikardır. İşe yarayan bir yöntem bulduysanız, bir süre sonra işe yaramaz hale gelse bile onu sakın bırakmayın. Dönüp dönüp o yöntemi en baştan uygulayın, çünkü daha iyisini buluncaya kadar, bulduğunuz o yöntem: "sürekli tekrar ile" sizi başarıya ulaştıracak yöntemdir inşaAllah )
 
Ummu Aişe Çevrimiçi

Ummu Aişe

حسبنا الله ونعم الوكيل
Site Emektarı
Yerine koyacak mantıklı bir seçenek bulamıyorsanız, her eski alışkanlığınızı yaptığınızda bir sure/dua okuyun, sünnetteki tesbihatlardan yapın vb. Faydanıza olacak en iyi alışkanlıktır.

Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla

"Gündüzün iki tarafında, gecenin ilk saatlerinde namaz kıl. Şüphesiz ki, iyilikler kötülükleri yok eder. Bu öğüt alanlar için bir hatırlatmadır." (Hûd, 11/114)

***

Kötülük işlersen, hemen arkasından iyilik yap ki, o kötülüğü silip süpürsün. İnsanlarla güzel geçin!” (Tirmizi, Birr, 55.)

***

Ebû Zer anlatıyor:

"Bir gün Allah Rasûlü'nün (s.a.s.) yanına gittim. Ona:

- Yâ Rasûlallah! Bana yapınca cennete yaklaşacağım, cehennemden uzaklaşacağım bir amel öğret! diye rica ettim. Allah Resûlü (s.a.s.):
- Bir kötülük yaptığın zaman ardından hemen bir iyilik yap. Bunu yaparsan on misli sevap alırsın, buyurdu. Ben:

- Yâ Rasûlallah! "Lâ ilâhe illallah" da bu haseneden midir? diye sordum. Efendimiz:
- O hasenelerin en güzelidir, buyurdu. (Taberânî, Dua, 1498)
 
kâtib Çevrimdışı

kâtib

لَا إِلَٰهَ إِلَّا ٱللَّٰهُ
İslam-TR Üyesi
O alışkanlıktan nefret edersen de bırakabilirsin. İrade kontrolü, bilinçli bir insan olmak...
21 gün yöntemi de var; hem bir alışkanlık kazanmak hem de alışkanlığı kaybetmek için. 21 gün boyunca deneniyor ve sonucunda çoğu kişiye göre alışkanlık kazanılıyormuş. Yani 21 gün bir alışkanlık için yeterli olan süreymiş.
Aynı zamanda bir alışkanlığı bırakmak için "hiçbir zaman yapmamak" "sadece 21 gün yapmamak"tan daha zor görünür o yüzden sadece bu süre için denenebilir. Alışkanlık kazanmak için de aynı şekilde.
 
Alketa Çevrimdışı

Alketa

1 Milyoncu : )
İslam-TR Üyesi
Bir iş yaparken ortaligi darma duman etmek, kompleks aliskanliklarimdan.
Zihinsel olarak olumsuz düşünce ve kaygı..
Fiziki olarak da yerli yersiz uyuma.
 
Ummu Aişe Çevrimiçi

Ummu Aişe

حسبنا الله ونعم الوكيل
Site Emektarı
Bir iş yaparken ortaligi darma duman etmek, kompleks aliskanliklarimdan.
Zihinsel olarak olumsuz düşünce ve kaygı..
Fiziki olarak da yerli yersiz uyuma.
Tedavinin yarısı teşhis tamam, şimdi iş diğer aşamalarda )

Bu arada uyuma konusu sağlıkla ilgili olabilir; beslenme hataları, D vitamini ve diğer tür vitamin mineral eksiklikleri, besin veya kullanılan herhangi bir şeye alerjiler, belki şeker hastalığı, tiroid eksikliği vb... Sorunun temeli bulunur ve ortadan kaldırılırsa, bu kendiliğinden düzelir inşaAllah.
 
Alketa Çevrimdışı

Alketa

1 Milyoncu : )
İslam-TR Üyesi
Tedavinin yarısı teşhis tamam, şimdi iş diğer aşamalarda )

Bu arada uyuma konusu sağlıkla ilgili olabilir; beslenme hataları, D vitamini ve diğer tür vitamin mineral eksiklikleri, besin veya kullanılan herhangi bir şeye alerjiler, belki şeker hastalığı, tiroid eksikliği vb... Sorunun temeli bulunur ve ortadan kaldırılırsa, bu kendiliğinden düzelir inşaAllah.

Valideme suni sanci vermeseler ben dogmayi dusunmezmişim herhalde, normalden gec doğmuşum baya
O zamandan beri yatış.
 
Ummu Aişe Çevrimiçi

Ummu Aişe

حسبنا الله ونعم الوكيل
Site Emektarı
Bu konuya bir güncelleme gelsin, Chat GPT-4 ile sohbetimizden:

Ben:

Chat,

Alışkanlık değişimi için ortalama olarak verilen süre 21 gün. Ve bu, genel olarak doğru görünüyor. Bununla birlikte bundan daha uzun sürdüğünü de sıklıkla gözlemliyoruz.

Ve işte, benim bu konuda soracağım şu konu var:

Peki ya 21 günden öncesinde, olamaz mı?

Ki benim bu şekilde düşünmeme sebep olan iki şey:

İman ehlinin, samimi bir tevbe sonrası anında bir alışkanlığı terk edebiliyor oluşu var. Bir kat'ilik, tam bir dönüşüm startı ve hiç de zorlanıyor görünmüyorlar.

"Bir musibet bin nasihatten iyidir." gerçeği. Bunu gerek Müslümanlar, gerek kâfirler yaşıyor. Sigara içen biri mesela, yıllar boyunca uğraşsa bırakamaz, ama sigara sebebi ile olumsuz bir şey yaşasa: bir daha dönmemek üzere anında bitti sigara hikayesi.

Bu konuda sen ne düşünüyorsun? 21 gün kuralı o kadar da kesin değil gibi?

Chat

Kesinlikle! 21 gün kuralı popüler bir söylem olsa da her alışkanlık değişimi için geçerli ve sabit bir süre değil. Senin de gözlemlediğin gibi, bazı insanlar için alışkanlık değişimi anında gerçekleşebilir. Senin belirttiğin iki güçlü nokta, bu sürenin neden esneklik gösterdiğini anlamamıza yardımcı oluyor:

Tevbe ve Kesin Karar:
İman ehli bir kişi, samimi bir tevbe ile anında bir alışkanlığı bırakabiliyor. Burada devreye giren şey, iradenin keskinliği ve içsel dönüşümün gücü. Tevbe sadece bir pişmanlık ifadesi değil, aynı zamanda yeni bir kimliğe geçiş anlamına geliyor. Kişi artık eski benliğiyle bağını kopardığı için, o alışkanlıkla da kopuş yaşıyor. Bu, aslında psikolojide "kimlik değişimi" ile açıklanabilir. İnsan, kendini nasıl tanımlıyorsa, ona uygun davranıyor. "Ben artık sigara içmeyen biriyim" veya "Ben artık gıybet etmeyen biriyim" gibi bir kimlik benimseyen kişi, bu yeni kimliğe sadık kalıyor.

Travmatik Deneyimler ve Hızlı Öğrenme:
"Bir musibet bin nasihatten iyidir" sözü de burada çok anlamlı. Beyin, özellikle güçlü duygusal deneyimlerle çok hızlı öğrenir. Bir kişi, yıllarca sigara bırakmaya çalışıp başaramazken, akciğer filmi kötü çıkınca veya bir yakını sigara yüzünden hastalanınca anında bırakabiliyor. Çünkü beyin, hayatta kalmaya öncelik verir ve tehlikeli bir şeyle ilişkilendirilen bir alışkanlık, bazen bir saniyede silinebilir.

Bu durumlar, alışkanlık değişiminin sadece süreye değil, aynı zamanda duygusal yoğunluk, kimlik değişimi ve kararın kesinliğine bağlı olduğunu gösteriyor. 21 gün bazı insanlar için bir rehber olabilir, ama bazen 1 gün bile yeterlidir, bazen de 6 ay sürebilir.

Yani, 21 gün kuralı "ortalama bir örnek" olsa da "evrensel bir yasa" değildir.

Ben
Tam da umduğum gibi elhamdülillah, ki görünen bir gerçekti zaten. Sadece, çok sık karşılaşmadığımız için akıldan çıkıyor bu önemli detay. Seçimlerimiz, beynimizi şekillendiren şey ve "seçimin kuvveti" ise hızını.

Chat

Aynen öyle! Seçim, sadece bir karar anı değil, aynı zamanda beynin kendini yeniden yapılandırma sürecinin tetikleyicisi. Ve seçimin kuvveti ne kadar yüksekse, beyin o kadar hızlı adapte oluyor.

Bu yüzden, güçlü bir niyet + kesin karar + derin farkındalık birleştiğinde, değişim için uzun vadeli tekrarlar gerekmeyebiliyor. Tıpkı "Ben artık bu değilim" dediğinde, beynin de ona göre yeni yollar açması gibi.

Bu bakış açısı, değişimi zamanla değil, bilinçle yönetmeye odaklanmayı gerektiriyor.
 
Ummu Aişe Çevrimiçi

Ummu Aişe

حسبنا الله ونعم الوكيل
Site Emektarı
Es selamu aleykum kardeşlerim, bir konuya yorum atacaktım ama müstakil konu olması daha iyi olur diye düşündüm. Evet, fikri olanlar ekleyebilir hatta muhakkak eklemeli )

Öncelikle yerleşmiş alışkanlıklardan kurtulmanın ilk şartı: kurtulunması gereken bir alışkanlığın farkında olmak. Teşhis, tedavinin yarısıdır malum )

2. Kurtulmayı çok istemek, karar vermek.

3. Kurtulunacak alışkanlığın yerine konulacak yeni/istenilen alışkanlığın net belirlenmesi (Tabiat boşluk kabul etmez, oluşan boşluğu olumlu şekilde doldurmalısınız. Yerine koyacak mantıklı bir seçenek bulamıyorsanız, her eski alışkanlığınızı yaptığınızda bir sure/dua okuyun, sünnetteki tesbihatlardan yapın vb. Faydanıza olacak en iyi alışkanlıktır)

4. Bu konuda samimi şekilde dua etmek; cidden samimi.

5. Çabalamak...

6. Zaman tanımak.

7. Olmayınca yılmamak, tekrar denemek.

İnsanlar ilk dediklerimin çoğunu muhakkak yapıyor ama yanlış yaptıkları yer: olmayınca yılıyor, tekrar denemiyorlar. Ama denemeliler, çünkü değişim bu denemelerin, bu tekrarların ardında inşaAllah )

İşin özü: bir alışkanlık, özellikle çocukluktan gelen bir alışkanlık kemikleşmiştir. Onun silinmesi ve yerine yeni bir alışkanlık yazılması zordur ama imkansız değildir. İlk şiddetli denemenin ardından muhakkak geçmişten gelen ağır alışkanlık kazanıp, sizi başarısız şekilde ortada bırakır. Biraz dinlenin ve tekrar en baştan başlayın. Her seferinde direncinizin arttığını ve giderek daha uzun süre başarılı şekilde ilerlediğinizi fark edeceksiniz. Giderek eskiye dönme azalacak ve bir süre sonra ise: yeni alışkanlığınız hayırlı olsun )

Unutmadan:

Bu süreçte kendinize çeşitli yöntemler deneyeceğiniz ve kimilerinin diğerlerinden daha çok işe yarayacağı aşikardır. İşe yarayan bir yöntem bulduysanız, bir süre sonra işe yaramaz hale gelse bile onu sakın bırakmayın. Dönüp dönüp o yöntemi en baştan uygulayın, çünkü daha iyisini buluncaya kadar, bulduğunuz o yöntem: "sürekli tekrar ile" sizi başarıya ulaştıracak yöntemdir inşaAllah )
2022, ben henüz kalbin akletmesi konusunu bilmezken ) Elhamdülillah yine de hiç fena değilmiş verdiğim bilgiler )

 
A Çevrimdışı

Azeribirmuvahhid

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
Bir iş yaparken ortaligi darma duman etmek, kompleks aliskanliklarimdan.
Zihinsel olarak olumsuz düşünce ve kaygı..
Fiziki olarak da yerli yersiz uyuma.
Şu uyumayı bir çözemedim. 6 ay öncesine kadar başını yatağa koyduğunda 2 saat kıvranan biriydim. Şimdi 2 dakika gözümü kapatsam yatıyorum. Çözümü olan cevaplarsa sevinirim.
 
Ummu Aişe Çevrimiçi

Ummu Aişe

حسبنا الله ونعم الوكيل
Site Emektarı
Şu uyumayı bir çözemedim. 6 ay öncesine kadar başını yatağa koyduğunda 2 saat kıvranan biriydim. Şimdi 2 dakika gözümü kapatsam yatıyorum. Çözümü olan cevaplarsa sevinirim.
Uyuma düzeni konusunda bedenin genel sağlığı, vitamin-mineral eksiklikleri haricinde, zihnimizin ekstra uykuya ihtiyacı olduğu durumlara da dikkat etmek gerek. Psikolojik yorgunluk veya uzun süre sonrasında huzur hali, bedensel yorgunluk, zihinsel yorgunluk... Bu tür durumlarda insanın daha sık ve/veya uzun uyku ihtiyacı olabiliyor.
 
A Çevrimdışı

Azeribirmuvahhid

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
Uyuma düzeni konusunda bedenin genel sağlığı, vitamin-mineral eksiklikleri haricinde, zihnimizin ekstra uykuya ihtiyacı olduğu durumlara da dikkat etmek gerek. Psikolojik yorgunluk veya uzun süre sonrasında huzur hali, bedensel yorgunluk, zihinsel yorgunluk... Bu tür durumlarda insanın daha sık ve/veya uzun uyku ihtiyacı olabiliyor.
Şeytanın da planı var aslında. 6 ay öncesindeki imanla şimdiki iman aynı değil. Şimdi dinimi daha iyi ve ciddi yaşamaya çalıştığım için de şeytan beni engellemek istiyor olabilir. İnsanın yaşadığı kötülük de şeytanın planı yüksek ihtimalle vardır.
 
Ummu Aişe Çevrimiçi

Ummu Aişe

حسبنا الله ونعم الوكيل
Site Emektarı
Şeytanın da planı var aslında. 6 ay öncesindeki imanla şimdiki iman aynı değil. Şimdi dinimi daha iyi ve ciddi yaşamaya çalıştığım için de şeytan beni engellemek istiyor olabilir. İnsanın yaşadığı kötülük de şeytanın planı yüksek ihtimalle vardır.
İhtimal dahilinde ahi. Bununla birlikte, bu hali çok umursamaz dert etmezseniz şeytanın hilesi etkisiz kalır inşaAllah. Ki onun böyle durumlardaki temel amacı kişiyi strese sokmaktır, üzmektir. Ancak siz üzülmezseniz başarısız olduğu için yöntem değiştirir, başka alanlardan dener bir de.

*Şeytanın hilelerini nefsin isteklerinden ayıran yegâne kriter:

Şeytan, hilesi işe yaramadığında yöntem değiştirir;

Nefs ise, ne kadar zaman geçip uğraşılsa bile istediği şeyi ısrarla ister.
 
A Çevrimdışı

Azeribirmuvahhid

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
İhtimal dahilinde ahi. Bununla birlikte, bu hali çok umursamaz dert etmezseniz şeytanın hilesi etkisiz kalır inşaAllah. Ki onun böyle durumlardaki temel amacı kişiyi strese sokmaktır, üzmektir. Ancak siz üzülmezseniz başarısız olduğu için yöntem değiştirir, başka alanlardan dener bir de.

*Şeytanın hilelerini nefsin isteklerinden ayıran yegâne kriter:

Şeytan, hilesi işe yaramadığında yöntem değiştirir;

Nefs ise, ne kadar zaman geçip uğraşılsa bile istediği şeyi ısrarla ister.
👍
 
Culeybib Horasani Çevrimdışı

Culeybib Horasani

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
İhtimal dahilinde ahi. Bununla birlikte, bu hali çok umursamaz dert etmezseniz şeytanın hilesi etkisiz kalır inşaAllah. Ki onun böyle durumlardaki temel amacı kişiyi strese sokmaktır, üzmektir. Ancak siz üzülmezseniz başarısız olduğu için yöntem değiştirir, başka alanlardan dener bir de.

*Şeytanın hilelerini nefsin isteklerinden ayıran yegâne kriter:

Şeytan, hilesi işe yaramadığında yöntem değiştirir;

Nefs ise, ne kadar zaman geçip uğraşılsa bile istediği şeyi ısrarla ister.

Ravi: Ebu Zümeyl (ra)
İbnu Abbas (ra)'a (bir gün): "İçimde duyduğum bu (fena) şeyler de ne?" diye sormuştum. Bana: "Ne hissediyorsun ki?" dedi. Ben: "Vallahi (onlar çok fena!) dilime alamam!" dedim. "Şekk nevinden bir şey mi?" dedi ve güldü. Sonra açıkladı: "Bu (çeşit vesveseler)den hiç kimse kurtulamaz. Nitekim Allah Teala hazretleri (Resulüne) şu ayeti inzal buyurmuştur. (Mealen): "Eğer sana indirdiğimiz (kitapta anlatılan bu kıssalar) hakkında bir şüphen varsa, senden evvel indirilmiş olanları okuyanlara sor. Andolsun ki, sana Rabbinden hak (olan kitap) gelmiştir, sakın şüphe edenlerden olma!" (Yunus 94). İbnu Abbas bana dedi ki: "Eğer içinde herhangi bir vesvese bulursan şöyle de: "O (Allah), hem evveldir, hem ahirdir, hem zahirdir, hem batındır. O herşeyi bilendir" (Hadid 3).

Bu hadisin yer aldığı kitaplar: Ebu Davud, Edeb 118, (5110)
 
Ummu Aişe Çevrimiçi

Ummu Aişe

حسبنا الله ونعم الوكيل
Site Emektarı
Ravi: Ebu Zümeyl (ra)
İbnu Abbas (ra)'a (bir gün): "İçimde duyduğum bu (fena) şeyler de ne?" diye sormuştum. Bana: "Ne hissediyorsun ki?" dedi. Ben: "Vallahi (onlar çok fena!) dilime alamam!" dedim. "Şekk nevinden bir şey mi?" dedi ve güldü. Sonra açıkladı: "Bu (çeşit vesveseler)den hiç kimse kurtulamaz. Nitekim Allah Teala hazretleri (Resulüne) şu ayeti inzal buyurmuştur. (Mealen): "Eğer sana indirdiğimiz (kitapta anlatılan bu kıssalar) hakkında bir şüphen varsa, senden evvel indirilmiş olanları okuyanlara sor. Andolsun ki, sana Rabbinden hak (olan kitap) gelmiştir, sakın şüphe edenlerden olma!" (Yunus 94). İbnu Abbas bana dedi ki: "Eğer içinde herhangi bir vesvese bulursan şöyle de: "O (Allah), hem evveldir, hem ahirdir, hem zahirdir, hem batındır. O herşeyi bilendir" (Hadid 3).

Bu hadisin yer aldığı kitaplar: Ebu Davud, Edeb 118, (5110)
CezakAllahu hayran ahi. Şek/Şüphe; "Acaba şu şöyle mi, böyle mi; ya değilse?" şeklinde soru halinde olanlar- ki bilhassa gaybi meselelerde olanları- net şeytanın işi. Ve üzerinde durdukça kökleşiyorlar.

Ancak sizin ilettiğiniz rivayetteki gibi Allah'ın varlığına, indirdiğine imanın altı çizilerek konu kapatıldığında vesvese de zamanla sönüyor. Kulak asmamak, duymamazlıktan gelmek tek çözüm yani.

Atalarımızın da bir sözü var bununla ilgili: "İt ürür, kervan yürür." Aynı mantık, aynı hesapla muamele edilmeli.
 
Ummu Aişe Çevrimiçi

Ummu Aişe

حسبنا الله ونعم الوكيل
Site Emektarı
Nette bulmuşken pratikçe atayım bunu da, kenarlardan kısmen eksik çıkmış ancak anlaşılıyor.
Screenshot_20250312-184028_Drive.jpg
 
Üst Ana Sayfa Alt