Neler yeni
İslami Forum, Dini Forum, islami site, islami sohbet, radyo, islami bilgiler

İslam-tr.org'a hoş geldiniz! Hemen üye olun ve kendi konularınızı, düşüncelerinizi paylaşarak bu platforma katılın. Oturum açtıktan sonra, İslam dini, tarih ve güncel konularla ilgili paylaşımlarda bulunabilirsiniz.

Hadis Terimleri ( Sahih, Mevzu, Hasen Anlamlari )

DAVA Çevrimdışı

DAVA

İyi Bilinen Üye
Site Emektarı
Ahberaná: Sözlükte „ Bize haber verdi “ anlamindadir. Hadis rivayet metotlarindan birisiyle alinan hadislerin, baskalarina rivayeti sirasinda isnada kullanilan eda lafizlarindan biridir.
Bu lafizlar; ravinin, hadisi hangi rivayet metoduyla aldigini göstermkte ve onu seyhine nispet etmekle kullanilir.
Bu lafiz, daha cok, hadis rivayet metotlarinin en saglami olan ve seyh ile talib (=hadisi alan kimsenn)in bir araya gelmesiyle rivayeti ifade eden sema yoluyla rivayette kullanilan ücüncü lafizdir.

Batil: Hadis terminolojisinde, uydurma hadis anlaminda kullanilmaktadir.

Cerh: Saglam ve hafiz olan bir alimin, bir ravinin rivayetini kendisinde veya rivayetinde bulunan yaralayici illet sebebiyle reddetmesine denir.

Ceyyid Bazi alimlere gore “sahih” hadisin karsiligi olarak kullanilmistir. Bazi hadis alimlerine gore ise “ hasen li zatihi” ifadesinin karsiligidir.

Garib: Genelde hangi tabakadan olursa olsun, bir rabinin tek basina rivayet ettigi hadis olarak tariff edilmistir. Bu manada, “ferd-I nisbi”nin digger adidir. Sadece bir ravi tarafindan rivayet edilen hadis, bir benzeri baska raviler tarafindan rivayet edilmedigi yada diger rivayetler ona aykiri oldugu icin tek kalan hadistir.

Hasen: Sahih hadis ile zayif hadis arasinda yer alan, ancak sahihe daha yakin olan bir hadis cesididir.

Haddesená: “Bize tahdis etti” sözlük manasiyla eda lafizlarindandir. Ravinin seyhinden rivayet ettigi hadisleri tálibe (=hadisi alan kimse)ye rivayet ederken kullanilir.
Haddesená lafzinin, hadis rivayet yollarindan özellikle hangisiyle rivayet edilen hadislerin naklinde kullanilacagina dair hadisciler arasinda birlik yoktur. Bu lafzin sadece semá yoluyla alinan hadislerin edasi sirasinda kullanilmasi gerektigi görüsünde olanlarla birlikte arz, münávele, icázet ve kitábet yollariyla ailnan hadislerin rivayetinde de kullanilmasini uygun görenler olmustur.
Ne var ki, semádan baska yolla rivayette rivayet seklinin belirtilmesi gerekir.

I´tibár: “Ferd” zannedilen bir hadisin baska bir gelis yolu yada gelis yollarindan rivayet edilip edilmediginin, bir digger ifadeyle ravisinin gercekten tek olup olmadiginin arastirilmasina denir.

Lá asle lehu: “ Asli yoktur” anlaminda gelen bir ifade olup uydurma hadisler hakkinda verilen hükümlerdendir. Bu ifadeyle nitelenen hadisin, nakledildigi herhangi bir isnadi yoktur.
Leyse bi Şey´in: “ Lá yusávi Şey´en” ile ayn manaya gelen cerh lafizlarindandir. Cerhin dördüncü derecesine delalet eden bu iki lafiz, “bir para etmez, bir seye degmez” manasina gelir.
Bu itibarla hakkinda “Leyse bi Şey´en” yada ayni manada gelen ayni derecede bulunan “ Lá yusávi Şey´en” denilerek cerh hükmü verilen ravinin hadisleri terk edilir. Hicbir sekilde itibar edilmez.

Mahfúz: Hadis usúlünde Şázin karsiligina denir. Şáz ise; sika ravinin, zabt ve rivayet coklugu yönünden kendisinden daha üstün ravilerin rivayetine aykiri olarak rivayet ettigi hadise denir.
Daha üstün ravinin rivayetine ise mahfúz adi verilir. Mahfúz hadis, Şáz hadise nispetle üstün ve tercihe layik Kabul edilmistir.

Maktu: Sahabeden sonraki tabiilerin sözleri ve fiillerine denir.

Ma´lúl (=illetli): “Görünüste sahih olan, ancak aslinda sihhatine engel teskil eden gizli bir kusur tasiyan hadis“ diye tanimlayan varsa da, bunun yaninda bunu tanimi kabul etmeyen kimseler de vardir.

Merfu: Hz. Peygamber ( a.s.v )´e nispet edilen söz, fiil ve takrirlere denir.

Mevkuf: Sahabilerden rivayet edilen sözlere ve fiilere denir.

Meçhúl: Hadis terminolojisinde iki anlami vardir. Birincisi: Gerek kimli ve gerekse de adalet durumu billinmeyen ravilere denir: Ikincisi: Zahiren adalet sahibi olduklari halde batinen adaletli mechul olan ravilerdir.

Mutábaát: Ravisi rivayette tek basina kaldiginda ferd oldugu sanilan bir hadis, baska yol veya yollardan rivayet edilip edilmedigini anlamak üzere çeşitli hadis kitaplarindan araştirilir. Itibar adi verilen bu araştirma sonunda o hadisin bir baska ravi tarafindan rivayetinde tek kalan ravinin şeyhi veya şeyhinin şeyhinden rivayet edildigi anlaşilirsa, mutabaat meydana gelmiş olur.

Munkatı: Genelikle ne sekilde olursa olsun, senedinde ittisal bulunmayan hadislere denir. Senede ittisalin olmayısı, ya ravinin düsmesiyle veya müphem sekilde ifade edilmesiyle meydana gelir.

Munker: Ravinin muhalefetinden dogan bir zayıf hadis cesididir.

Munkeru´l-hadis: Ravinin rivayet ettigi hadislerin, münker olmasıdır. Cerh lafızlarındandır. Hakkında “munkeru´l-hadis” cerh hükmü verilen ravinin hadisleri, dini konularda delil sayılmaz. Ancak tamamıyla reddedilmez, itibar icin yazılır.


Mürsel: Sahabiden hadis rivayet etmis bulunan tabiinin isnadında sahabiyi atlayıp dogrudan dogruya Hz. Peygamber (a.s.v )´den rivayet ettigi hadislerdir.

Mütevátir: Her tabakada Hz. Peygamber ( a.s.v ) üzerinde yalan söylemeleri aklen mümkün olmayan cok sayıda ravi tarafından görerek yada isiterek rivayet edilen hadise yada habere denir.


Mutábi: Ravisine hadisi rivayet edilmeye elverislli bir baska ravinin muvafakat ettigi ve bu ikinci ravinin o hadisi şeyhinden yada daha yukaridaki bir raviden benzer sözlerle rivayet ettigi hadistir.

Muzdarib: Ayni hadisi, degişik şekillerde rivayet eden ( r.a )ravilerin hepsinin, adalet ve zabt bakimindan birbirne yakin olduklarindan bu rivayetlerden herhangi birini tercih etme imkaninin olmamasi haline denir.
Muzdariblik, hadisin metninde yada senedinden olur. Senedinden daha cok olur.
Mzdarib hadisler, ravinin vehmi yada zabt kusuru yüzünden hadisi iyi zabt edememesi sonucu kendi durumundaki ravilere muhalefetinden dogar. Bununla birlikte senedinde muzdariblik bulunan bazi hadislerin metni sahih olabillir.

Ravi: Hz. Peygamber ( a.s.v )´in hadislerini rivayet eden kimseye denir.

Sahih: Adalet ve zabt sahibi ravilerin kesiksiz isnadla birbirlerinden rivayet etttikleri şaz ve illetli olmaktan uzak olan hadistir.

Sadúk: Adaletine hükmedilen ravinin rivayet ettigi hadislerin gözden gecirilmesi.
Seyyiu´l-hıfz: Bu Cerh hükmü verilmis ravi, adalet vasfini kaybetmis sayilir. Hadisleri atilmaz. I´tibar icin yazilir.

Sika: adalet ve zabt vasfi tasiyan ravilere denir.

Şáhid: Bir hadis lafiz veya mana yönünden yada sadece mana itibariyla benzeyen lafizlarla bir digger sahabiden rivayet eden ve bu rivayetle ötekine muvafakat eden hadistir.

Şazz: Genelikle umumi hükümlerden veya külli kurallardan haric ve tek basina kalana denir.

Tedlís: Bir ravinin, cagdasi olup görüsmedigi veya görüstügü halde hadis almadigi bir seyhten isitmiscesine rivayette bullunmasidir. Yine ravinin, hadis isittigi seyhten gercekte isitmemis oldugu hadisi rivayet etmesi de tedlístir.

Terekúhú: Hakkinda bu cerh hükmü verilmis olan ravi, artik adalet vasfinin yitirmistir. Bu itibarla ravi ve ravinin naklettigi hadisler terk edilir. Yani bu tür hadisler, ne yazilir, need i´tibar icin dikkate alinir ve nede sahid olarak göz öünde bulundurulur.
Mevzu ( Uydurma ): Cesitli maksatlarla uydurulup Hz. Peygamber ( a.s.v )´e iftira ve nispet edilerek rivayet edilen sözlere denir.
Zayif: Sahih ve Hasen disinda kalan hadislerdir. Yani sihhat sartlarini yasadigi icin sahih denilen hadisler ile sahihlik sarlarini tasimakla birlikte ravileri zabt yönünden sahih derecesine cikamayan ravilerin rivayet ettikleri –hasen hadis haric- diger hadislerdir.



Kaynak: Uydurma Hadisleri tanima yollari, Ibnu´l Kayyím el- Cevziyye, Karinca&Polen Yayinlari… sayfa. 367-371


Not: Baska sitelere verilirken Lütfen Kaynak Kisminida belirtin, niyetimiz sadece kitabin billinmesi ve okunmasidir.. Aksi taktirda Baska sitelere verilemez..
 
!sLaM4eVeR Çevrimdışı

!sLaM4eVeR

لا اله الا الله
Admin
Allah razı olsun ahi çok güzel çalışma devamınıda bekleriz inşAllah.
 
F Çevrimdışı

fatma güngör

Yeni Üye
İslam-TR Üyesi
allah razı olsun şey bana zayıf hadisle uydurma hadis arasindaki farklar lazim da yazili için hocamiz soracak pazartesi hadisten yazılıyız aaciil lazım lütfen
 
DAVA Çevrimdışı

DAVA

İyi Bilinen Üye
Site Emektarı
kardes yukarida Uydurma ve Zayif hadis genel anlamda aciklanmistir.. burda biraz düsünülerek, örnekler verilebillinir..

mesela Zayif Hadis deyince ya, kopukluk sebebiyle veyahut herhangi bir Hadis Aliminin Ravilerden birisine güvenmediginden meydana gelmektedir en basit örnek..

Uydurma / Mevzu Hadis ise zaten nasil anlatilir ki adi üzerinde sadece örnekler verilir.. Örnegin Münafik Abdullah Ibn Sebe gibi sahabe zamaninda yasayanlar var idi ve onlar ve dostlari bir sürü asli olmayan hadislerde uydurmuslardir.. Hani Peygamber a.s.v agzindan cikmayan sözleri söylemislerdir.. ALLAH onlara Lanet ettsin..
 
Üst Ana Sayfa Alt