sonuclari asagi yukari tahmin edilebilir olan ve buyuk olcude birkac eyalet tarafindan belirlenen secimlerdir.
1936 yilinda abd baskanlik secimleri icin alfred landon ile franklin roosevelt kapismaktadir. o donemin en cok saygi duyulan dergilerinden biri olan "the literary digest" o gune kadar tarihte yapilmis en buyuk anketi yaparak iki bucuk milyon kisiyle konusmustu ve secimleri %57-43 landon'un kazanacagini ilan etmisti. secimler yapildiginda roosevelt %62-38 kazanacakti.
bu olay gunumuzde dahil anketlerle ilgili ders kitaplarinda ornek olarak gosterilir. the literary digest'in yaptigi anket yanilmisti cunku ankete katilanlar cesitli sehirlerdeki telefon listelerinden secilmisti. halbuki o donemde sadece ust ve orta-ust sinif telefon sahibiydi ve bu ankette orta alt ve alt-siniflar temsil edilmemisti (internette yapilan anketlerin gercek secimlerde tutmama sebebi de budur).
gunumuzde anket sirketleri bu konularda cok daha dikkatliler. bugun eski secimlere ve cesitli anketlere bakarak sunu diyebiliriz ki her ne kadar hemen hemen herkes sagin cesitli skalalarinda bulunsa da son zamanlarda olusan kutuplasma ortami sayesinde abd'deki baskanlik secimlerinin kaderini belirleyen 5-6 eyalet var ve bu eyaletleri kazanan aday secimi de kazanacaktir.
bunun sebebi eyaletlerin cogunda hangi partinin kazanacaginin buyuk olcude belli olmasi. california, new york, oregon, illinois gibi eyaletlerde demokratlar odunu aday gosterse kazanacagi gibi teksas, alabama gibi eyaletlerde de cumhuriyetciler neyi aday gosterse kazanacak durumdadir. bu yuzden secimlerin galibi her iki partinin yakin oy oranlarina sahip oldugu ohio, florida gibi eyaletler tarafindan belirleniyor.
normalde katilim oraninin %50 civarinda oldugu abd secimlerinde istatistiklere gore secimlerde yaslilar genclere gore daha yuksek oranla oy kullaniyor. bu yuzden cogu zaman secimlerin sonucunu yaslilarin belirledigi soylenir. aslinda secim gunu sandiga en fazla hangi partinin secmeni giderse o parti kazanmaya daha yakindir. ornegin ulkedeki mevcut demokratlarin %60'i cumhuriyetcilerin %50'si oy kullandiginda demokratlar kazaniyorken tam tersi durumda cumhuriyetciler kazaniyor. bunun sebebi de iki partinin oy orani olarak biribirine cok yakin olmasiyla beraber dusuk katilim yuzdesi.
gelelim 2016 secimine. bu yaziya basladigim tarih itibariyle hillary clinton demokratlari, donald trump da cumhuriyetcileri temsil edecek gibi gozukuyor. simdi eyalet eyalet son anket sonuclarina bakalim ve alfabetik siraya gore hangi eyaleti kimin goturecegine bakalim (en sonda da sonuclara haritada bakacagiz ve kimin kazandigini gorecegiz. eyalet eyalet sonuclari gormek istemeyenler direkt en asagi inebilirler):
not: yeni anket sonuclari geldikce bu entry guncellenecektir.
on bilgi:
270 oya ulasan secimi kazaniyor.
alabama (9 oy): cumhuriyetcilerin her secimde gule oynaya kazandigi, bu secimde de yine gule oynaya kazanmasi beklenen eyaletlerden biri.
trump 9 - 0 hillary
alaska (3 oy): burasi zaten cumhuriyetcilerin kalesi olan eyaletlerden bir ve son anketler cumhuriyetci partiden kim cikarsa ciksin burada kazanacagini gosteriyor.
trump 12 - 0 hillary
arizona (11 oy): buradaki son anketler donald trump'i hillary'nin 2 puan uzerinde gosteriyor ve onceki 2 secimde de cumhuriyetciler kazandigi icin bu eyaleti cumhuriyetcilere yaziyoruz.
trump 23 - 0 hillary
arkansas (6 oy): burasi cumhuriyetcilerin "odunu aday gosterse rahat kazanacagi" eyaletlerden biri ve cok buyuk bir mucize olmazsa hillary'nin en az 10 puan farkla kaybetmesi bekleniyor.
trump 29 - 0 hillary
california (55 oy): california'ya goktasi dusmedikce cumhuriyetcilerin burada kazanmasi imkansiza yakin. son anketler hillary'nin trump'a epeyce fark atacagini gosteriyor.
trump 29 - 55 hillary
colorado (9 oy): her ne kadar son 2 secimde bu eyaleti demokratlar rahat rahat kazandiysa da son anketler eyalette cumhuriyetcilerin momentum kazandigini ve bir surpriz olmazsa eyaleti kazanacaklarini gosteriyor.
trump 38 - 55 hillary
connecticut (7 oy): zaten normalde de demokratlarin rahat rahat kazandigi eyalette son anketler yine demokratlarin farkli kazanacagini gosteriyor.
trump 38 - 62 hillary
delaware (3 oy): 1980'lerden beri cumhuriyetcilere pek oy cikmayan eyalet hillary'nin cebinde sayilir.
trump 38 - 65 hillary
dc (3 oy): burasi bir eyalet degil ama 3 oy hakkina sahip ve gecmis secimlerde demokratlari %90 civari oy aldigini dusunursek demokratlar icin en kolay yer burasi olacak.
trump 38 - 68 hillary
florida (29 oy): en tartismali eyaletlerden biri olan ve zamaninda bush'un kilpayi farkla baskan olmasini saglayan florida'da yapilan son 4 anketin 2 tanesini hillary, 2 tanesini de trump kazandi. daha gecen hafta yapilan anketi hillary 7 puanla kazandigi icin bu eyaleti demokratlara veriyoruz ama florida'da her an her sey degisebilir.
trump 38 - 97 hillary
georgia (16 oy): georgia cumhuriyetcilerin gule oynaya kazandigi eyaletlerden biri. adaylardan bagimsiz olarak demokratlarin burayi kazanma ihtimali chp'nin konya'da veya yozgat'ta kazanma ihtimaline yakin diyebiliriz.
trump 54 - 97 hillary
hawaii (4 oy): demokratlarin hicbir zaman zorlanmadigi eyaletlerden biri ve bu seri bozulmayacaktir.
trump 54 - 101 hillary
idaho (4 oy): gule oynaya cumhuriyetcilere oy verecek olan bir baska eyalet idaho eyaleti.
trump 58 - 101 hillary
illinois (20 oy): illinois'te chicagolu secmen uzak ara demokratlara, kirsal secmen de cumhuriyetcilere oy vermekle beraber eyaletin nufus olarak 3'te 2'si chicago oldugu icin eyaleti her zaman oldugu gibi gule oynaya demokratlarin kazanmasi bekleniyor.
trump 58 - 121 hillary
indiana (11 oy): her ne kadar 2008'de obama'ya oy vermis olsa da eyalet genelde cumhuriyetcilere oy veriyor ve son anketler trump'i hillary'nin onunde gosteriyor.
trump 69 - 121 hillary
iowa (6 oy): iowa en zorlu eyaletlerden biri. son 2 secimde obama'ya yani demokratlara oy veren eyalette ocak ayinda yapilan 2 anketin birini hillary kazanirken digerinde hillary ile trump esit oy aldi (%42). son tahminler eyaleti kilpayi farkla da olsa hillary'nin alacagini gosteriyor ama florida gibi burada da her an her sey degisebilir.
trump 69 - 127 hillary
kansas (6 oy): burayi her zamanki gibi cumhuriyetcilerin rahat rahat almasi bekleniyor. son anketlere gore trump hillary'den 10 puan onde.
trump 75 - 127 hillary
kentucky (8 oy): normal sartlar altinda cumhuriyetcilerin 15-20 puan farkla gule oynaya kazandigi eyalette son anketlere gore trump 4-5 puan farkla onde. eyaleti trump kazanacak gibi ama cumhuriyetcilerin kalelerinden birinde farkin bu kadar dusmus olmasi dikkat cekici.
trump 83 - 127 hillary
louisiana (8 oy): beyazlarin cumhuriyetcilere, zencilerin demokratlara verdigi ve beyazlar sayica daha fazla oldugu icin cumhuriyetcilerin kalesi haline gelen bu eyalette trump uzak ara onde gozukuyor.
trump 91 - 127 hillary
maine (4 oy): bu ufak eyalette de cumhuriyetcilere nadiren oy cikiyor. burada hillary'nin trump'i ikiye katlamasi bekleniyor.
trump 91 - 131 hillary
maryland (10 oy): demokratlarin odunu aday gosterse kazanacagi eyaletlerden biri. yer yarilip hillary magmaya dusmedigi surece hillary'nin uzak ara kazanmasi bekleniyor.
trump 91 - 141 hillary
massachusetts (11 oy): burasi hillary'nin dove dove kazanacagi, trump'in %30'larda kalmasi beklenen eyaletlerden biri.
trump 91 - 152 hillary
michigan (16 oy): son 2 secimde obama'nin rahat rahat kazandigi ve cumhuriyetcilere ufak kasaba ve koyler disinda nadiren oy cikan eyalet son anketlere gore yine demokratlarda kalacak. son anketlerde trump'a %36 oy cikarken hillary %52'yi buldu.
trump 91 - 168 hillary
minnesota (10 oy): normalde demokratlarin uzak ara onde oldugu eyalette son zamanlarda trump bir momentum kazansa da yine demokratlar kazanacak gibi. gecen secimde cumhuriyetcilere %10 fark atan demokratlar son anketlere gore %4-5 farkla kazanacak gibi gozukuyor.
trump 91 - 178 hillary
mississippi (6 oy): cumhuriyetcilerin bu eyalette her zamanki gibi %10 civari bir fark atarak kazanmasi bekleniyor.
trump 97 - 178 hillary
missouri (10 oy): son zamanlarda polislerin zenci bir genci vurup zencilerin ayaklanmasiyla dikkat ceken ve irksal gerginliklerin devam ettigi eyalette son anket sonuclarina gore donald trump kazanacak gibi gozukuyor.
trump 107 - 178 hillary
montana (3 oy): burada trump'in hillary'e 20 puanlik fark atip rahat rahat kazanmasi bekleniyor.
trump 110 - 178 hillary
nebraska (5 oy): buradaki eski secim sonuclari ve anketler trump'in rahat bir galibiyet alacagini gosteriyor.
trump 115 - 178 hillary
nevada (6 oy): ozellikle las vegas'ta oylari supurmesi beklenen hillary son anketlere gore trump'in 6 puan onunde gozukuyor.
trump 115 - 184 hillary
new hampshire (4 oy): dogu yakasindaki eyalette ayni komsu eyaletlerde oldugu gibi hillary'nin bariz ustunlugu bekleniyor.
trump 115 - 188 hillary
new jersey (14 oy): son anketler gecen secimde obama'nin 17 puan farkla kazandigi eyaleti hillary'nin de benzer bir sekilde 17 puanla kazanacagini gosteriyor.
trump 115 - 202 hillary
new mexico (5 oy): ozellikle albuquerque sehrinde oldukca populer olan demokratlar sirf bu sehirden gelen oylarla eyaleti en az 10 puan farkla kazanacak gibi. bu da gecen secimdeki senaryonun tekrarlanmasi demek.
trump 115 - 207 hillary
new york (29 oy): new york'ta cumhuriyetcilerin kazanma ihtimali izmir'de akp'nin kazanma ihtimaline esit desek yanilmis olmayiz. hillary'nin bu eyalette trump'a 30 puan fark atmasi kimseyi sasirtmaz.
trump 115 - 236 hillary
north carolina (15 oy): ayni florida gibi burada da amansiz bir rekabet var. 2008'de obama'nin %1 oyla kazanip 2012'de %2 oyla kaybettigi eyalette her iki partinin de esit sayida takipcisi oldugu dusunuluyor. subat ayinda gerceklesen 3 anketin 2'sini trump onde goturmus ama aradaki fark %2 civari oldugu icin her an her sey degisebilir. bu eyaleti cumhuriyetcilere yaziyoruz.
trump 130 - 236 hillary
north dakota (3 oy): eyaleti gule oynaya trump'in kazanmasina kesin gozuyle bakiliyor.
trump 133 - 236 hillary
ohio (18 oy): ohio ayni north carolina gibi sonuclarin her an degisebilecegi bir eyalet olarak goruluyor cunku eyalette herhangi bir partinin bariz bir ustunlugu yok. tarihsel olarak baktigimizda ohio'yu alan partinin genelde secimi kazandigini goruyoruz. son 2 secimde burayi demokratlar kazandi ama aradaki fark %4 civariydi. son anketlerde hillary onde ama aradaki fark yine %4-5 civarinda dolasiyor.
trump 133 - 254 hillary
oklahoma (7 oy): geleneksel olarak cumhuriyetcilere acik farkla oy veren eyaletin bu gelenegi bozmasi beklenmiyor. hillary'nin bu eyaleti kazanmasi icin gokten zenci cuku yagmasi gerekir.
trump 140 - 254 hillary
oregon (7 oy): burasi demokratlarin cebindeki eyaletlerden biri. trump'in burada 25 puanin altinda fark yemesi bile basari sayilir.
trump 140 - 261 hillary
pennsylvania (20 oy): ekim ayinda yapilan anketlerde trump ile hillary basabas gidiyordu ama son yapilan anketlerde hillary 5 puan farkla onde gidiyor. bu eyalette genelde demokratlar hakim ama bir new york veya new jersey'deki bariz ustunlugu burada goremiyoruz. yine de trump'in bu eyaletten galip gelme ihtimali cok dusuk gibi gozukuyor.
trump 140 - 281 hillary (ve
270 baraji asildi!!!)
rhode island (4 oy): burada yapilan anket ve secimlerde demokratlar eze eze kazandigi icin ayni sonuclar devam edecek gibi.
trump 140 - 285 hillary
south carolina (9 oy): kuzey carolina'nin aksine guneyde cumhuriyetciler daha rahatlar. son anketler trump'i hillary'nin 5 puan onunde gosteriyor.
trump 149 - 285 hillary
south dakota (3 oy): cumhuriyetcilerin cepte gordugu ve hic de haksiz olmadigi eyaletlerden biri. trump'in kazanmamasi cok buyuk bir surpriz olur.
trump 152 - 285 hillary
tennessee (11 oy): country muzigin memleketi olan bu eyalet son secimlerde oldugu gibi yine %60 oyla cumhuriyetcilere oy verecek gibi gozukuyor.
trump 163 - 285 hillary
texas (38 oy): george bush ailesinin memleketi olan texas normalde burada her secim cok rahat kazanmakla beraber trump burada dindar biri olmadigi icin pek sevilmiyor. yine de teksaslilarin kendisine oy vermesi bekleniyor. austin ve dallas gibi buyuk sehirlerde demokratlarin borusu otse de eyaleti 8-10 puan farkla cumhuriyetciler alacak gibi gozukuyor. cumhuriyetcilerin kazanacagi eyaletler icinde uzak ara en buyugu teksas olacak.
trump 201 - 285 hillary
utah (6 oy): mormonlarin cogunlukta oldugu bu eyalette trump fazla sevilmese de cumhuriyetcilerin her zamanki gibi demokratlari gule oynaya gecmesi bekleniyor.
trump 207 - 285 hillary
vermont (3 oy): burasi demokratlarin oy olarak cumhuriyetcileri ikiye katladigi eyaletlerden biri ve bu gelenek devam edecek gibi gozukuyor.
trump 207 - 288 hillary
virginia (13 oy): normalde demokratlarin 5-10 puan farkla kazandigi bu eyalette trump hic sevilmedigi icin demokratlarin normale gore daha rahat bir sekilde 15-20 puan farkla kazanmasi bekleniyor. en son ankette hillary trump'a 17 puan fark atmis durumda.
trump 207 - 301 hillary
washington (12 oy): ozellikle seattle'dan gelecek oylarla demokratlarin cumhuriyetcilere 20 puan fark atmasi bekleniyor. washington zaten demokratlarin cepte gordugu eyaletlerden biri.
trump 207 - 313 hillary
west virginia (5 oy): cumhuriyetcilerin bu eyaleti her zamanki gibi rahatca kazanmasi bekleniyor.
trump 212 - 313 hillary
wisconsin (10 oy): ozellikle milwaukee ve michigan golu kiyisindaki sahil seridinden gelecek olan oylarin yardimiyla hillary'nin bu eyaleti 10 puan farkla kazanmasi bekleniyor.
trump 212 - 323 hillary
wyoming (3 oy): burayi cumhuriyetcilerin cok buyuk bir farkla kazanmamasi cok buyuk bir mucize olur.
trump 215 - 323 hillary
gorundugu gibi son anketlerin isiginda hillary epeyce bir fark atarak kazaniyor. simdi gercekci olarak baktigimizda teksas haric buyuk eyaletlerin tamami ve ulkedeki buyuk sehirlerin ezici bir cogunlugu hillary diyor. cumhuriyetcilerin burada secimi kazanabilmesi icin demokratlardan bazi eyaletleri calmalari gerekiyor ama new york, california, new jersey, washington, illinois gibi eyaletleri kazanmalari chp'nin yozgat'ta, akp'nin izmir'de kazanmasindan daha dusuk. geriye florida ve ohio gibi farkin nispeten daha az oldugu eyaletler kaliyor. bu iki eyaleti trump'a versek (uzerine de iowa'yi hediye etsek) bile demokratlar az farkla da olsa kazaniyor.
kaldi ki trump'in onde gittigi tum eyaletler de cepte degil. ornegin north carolina, colorado ve arizona gibi eyaletlerde trump kilpayi farkla onde gidiyor.
trump'in su halde secimi kazanabilmesi icin sadece cumhuriyetcilerin degil ayni zamanda bagimsizlarin da oylarini buyuk olcude almasi gerekiyor. bunun icin de secim tarihi yaklastikca sivri soylemlerinden uzaklasmasi ve daha yumusak soylemlerde bulunmasi gerekiyor.
tabi ki hillary veya trump adayliktan cekilir veya partileri tarafindan bir sekilde aday gosterilmezse bu hesaplamalar yeniden yapilmak zorunda kalinabilir ama cogu eyalette kazanan parti degismez.
17.03.2016 01:44 ~ 03:20
-----------------------------------------------
biraz daha bilgi ve istatistik vereyim.
-bugun abd'deki en buyuk 15 sehrin 11'inde adaylardan bagimsiz olarak demokratlarin ezici ustunlugu var. ortalamaya vurunca metropollerde demokratlarin oy orani %65'lerdeyken sehirlerin disindaki banliyolerde bu oran %45'e ve koylerle ufak kasabalarda %35-40'a dusuyor.
-universite mezunlari arasinda demokratlarin oy yuzdesi %60-65 civarinda dolasiyor. master/doktora seviyesinde bu oran bolumden bolume degisse de %80'e kadar yaklasiyor. yine bir sehirdeki universite mezunlarinin sayisiyla demokratlarin oylari arasinda pozitif korelasyon mevcut.
-son 13 secimdir ohio eyaletini alan taraf her zaman secimi de kazanmis. bunun sebebi cogu eyalette ya cumhuriyetcilerin ya da demokratlarin ezici bir ustunlugu varken ohio iki tarafin da ustunluk saglayamadigi, ustunluk saglayanin da abd'nin onemli bir kisminda da ustunluk sagladigi eyaletlerden biri. son 13 secime baktigimizda "bu eyaleti alan her zaman secimi kazanmis" diyebilecegimiz baska bir eyalet yok. son anketlere gore hillary ohio'da burun farkiyla onde gozukuyor ama bu her an degisebilir.
-hemen hemen her secimde demokratlarin %10'u cumhuriyetci adaya, cumhuriyetcilerin de %10'u demokrat partili adaya oy veriyor. 1992'de clinton'un kazandigi secimde oy kullanan demokratlarin %23'u clinton'a oy vermezken cumhuriyetcilerin %27'si bush'a oy vermemezlik etmis. gerci o secimde uc aday oldugunu da not etmek lazim. bu secimde isler biraz degisik olacak gibi, zira cumhuriyetciler icinde trump'i sevmeyen, demokratlar icinde de hillary'i sevmeyen epeyce insan var.
-gecmis secimlerde genelde amerikali erkekler iki partiye esit olarak oy verirken kadinlar hangi partiye daha cok oy verdiyse secimlerin galibi de o parti olmus. ornegin 1992'de erkeklerin %49'u clinton, %51'i bush'a oy verirken kadinlarin %54'i clinton'a oy vermis ve clinton kazanmis. obama'nin secilmesinde de en buyuk rolu kadin oylari oynamis. ayrica abd'de kadinlarin oy verme orani erkeklere gore daha yuksek. kadinlara oy hakki ilk kez 1920'de verildi.
-tarihsel olarak zencilerin %80'i, asyalilarin %65'i ve latinlerin %54'u demokratlara oy veriyor. beyazlarin %55'i cumhuriyetcilere oy veriyor. isin ilginci 1980 yilinda beyaz amerikalilar'in oylarinin %56'sini kazanan reagan secimleri eze eze kazanirken (50 eyaletin 44'unu alarak) 2012'de mit romney beyaz amerikalilar'in %59'unun oyunu almasina ragmen secimleri kaybetmis. yani beyazlarin oylari eskiden oldugu kadar degerli degil.
-2000'den beri demokratlarin nufusa orani artarken cumhuriyetcilerin nufusa orani azaliyor. bunun sebeplerinden biri disardan gelen gocmenlerin ve genc jenerasyonlarin genelde demokratlara destek vermesi. cumhuriyetcilerin lehine olan bir istatistik varsa o da cumhuriyetcilere oy veren kesimlerin ortalamada daha cok cocuk sahibi olmasi (yalniz demokratlara oy veren zenciler de cocuk sahibi olma konusunda hic geri kalmiyorlar).
-ronald reagan ve richard nixon kendi zamanlarinda 50 eyaletin 49'unu kazanarak eze eze secim kazanmislar. reagan'in kazanamadigi tek eyalet minnesota ve nixon'in kazanamadigi tek eyalet massachusetts olmus. 1988'den itibaren hicbir secim ezici bir ustunlukle bitmemis. 1988 ile 2012 arasinda yapilan 6 secimde kazananla kaybedeni ortalama 2-3 milyon oyluk bir fark ayirmis (abd nufusu 310 milyon).
-son 100 yilda 4 defa toplamda daha az oy olan taraf secimi kazanmis. bu en son al gore'dan 500 bin daha az oy alip secimi kazanan george w bush zamaninda gorulmus.
-bugune kadar hicbir eyaleti kazanamadan en fazla oy alma rekoru 1992'de 20 milyona yakin oy alan ama hicbir eyaleti kazanamayan bagimsiz aday ross perot'a aitmis.
-1888 yilinda secimleri kazanip baskan olan benjamin harrison 9. baskan william harrison'un torunuydu. boylece o zamandan baslayan ve gunumuzde bush ailesiyle devam eden "ayni aileden baskan olan birden fazla sahis" gelenegi baslamis oldu. clinton baskan olursa bu gelenegin hala canli oldugunu gosterecek. (ozel mesajla gelen edit: ondan önce john adams ve john quincy adams var. john adams abd'nin ikinci başkanı. john quincy adams onun oğlu).
-her ne kadar bir eyaleti kazanan aday o eyaletteki tum delegeleri elde etmis olsa da ozellikle 1800'lerde ve 1900'lerin basinda bir cok secimde bir eyaleti kazanan kisiyle o eyaletteki delegelerin oy verdigi kisi farkliydi. ornegin 1892'daki secimlerde 5 eyalette delegelerin bir kismi eyaleti kazanan adaya oy vermedi.
-turkiye'de nasil denize kiyisi olan sehirlerde muhafazakarlarin aldigi oylar azaliyorsa aynisi abd'de de gecerli. iki okyanusun kiyisi ve michigan golunun cevresinde genel olarak demokratlarin hakimiyeti var. bati yakasi tamamen demokratlarin oy deposuyken dogu sahilleri de (guney ve kuzey) carolina'lar ve florida haric demokratlarin cebinde denilebilir.
-secimlerde mevcut adaylardan birine oy vermek istemiyorsaniz kendi istediginiz herhangi bir adaya da oy verebiliyorsunuz. bunun icin oy vermek istediginiz kisinin ismini yazmaniz yeterli ("write in" deniyor). tabi secimleri trollemek isteyen binlerce amerikali "superman", "batman", "spiderman", "mickey mouse", "chuck norris", "hz isa" gibi hayali kahramanlara oy veriyor. bu secimde her ne kadar hillary adayligi kazanmis gibi gozukse de bir cok demokrat bernie sanders'in ismini yazmayi dusunuyor.
-bu secimlerde sadece baskana degil cogu zaman eyaletlerdeki cesitli kanun ve kurallara da karar veriliyor. ornegin en son baskanlik seciminde california eyalette idam cezasinin kalkip kalkmamasini oyladi ve az farkla idam cezasini devam ettirmeye karar verdi. bir baska ornek vermek gerekirse oregon'da esrarin legallesmesi oylandi ve eyalette esrar yasagi kalkti. ornegin bu secimde oregon'da saatlik asgari ucretin 15 dolara cikip cikmamasi oylanacak. california'da esrar konusu oylanacak. 50 eyalette toplam 200'den fazla konu referanduma sunulacak.
---------------------------------------------
bununla beraber soyle bir not ekleyeyim. simdi her ne kadar "abd'deki baskan aslinda sembolik biri, abd'yi baskan yonetmiyor" geyiklerini sacma bulsam da gercek su ki abd baskaninin
ortalama bir amerikali'nin gunluk hayatina olan etkisi sifira yakin cunku gunluk hayati etkileyen kanunlar buyuk ihtimalle yerel yonetimler tarafindan eyalet ve county bazinda belirleniyor. ornegin bir eyaletteki ehliyet alma sartlari, alkol satis sartlari, hangi suca ne kadar ceza verilecegi, satis vergisi, egitim sistemi, yollardaki hiz siniri gibi bir cok sey yerel yonetimler tarafindan belirleniyor. bu yuzden amerikalilar'in onemli bir kismi sandiga gitmiyor.
soyle dusunuyorum da bir oregon comari olarak abd baskaninin clinton veya trump olmasinin benim gunluk hayatima etki yapabilecek tek bir sey var. oregon'daki orman arazilerinin %60'i federal devlete ait ve bu arazilerin yonetimi de federal devlette. su ana kadar devlet buradaki agac kesimlerine izin vermedi ve ormanlarin tamamini halka acti. clinton secilirse bu aynen boyle devam edecek ama trump ormanlarin bazilarini odun sirketlerine vererek agac kesimine hiz vermek istiyor. bu durumda ormanlarin bir kismi halka kapatilabilir. aha benim hayatima clinton veya trump'in yapabilecegi tek etki simdilik budur.
10.07.2016 09:20 ~ 15.07.2016 19:37
/QUOTE]