İstihare Namazında İşlenen Hatalar

İstihare namazında işlenen hatalar



63/1: Yaygın hatalı kanaate göre bazı insanlar, istiharen in, ancak bir takım insanların dua etmesi ve uykuda rüya görülmesi durumunda söz konusu olabileceğini sanmaktadırlar. Bu, Allahu Teala’nın emretmediği ve Peygamber in (sallallah u aleyhi ve sellem) sünnetinde de yeri olmayan bir aşırılıktır. Bu husus, Müslümanlar için mutlak anlamda gerekli olmayan bir zorlamada n kaynaklan mış olup, bu durum kendileri ni, Peygamber in (sallallah u aleyhi ve sellem) sünnetlerinden biri olan büyük bir sünneti tahrif etmelerin e ve onun sevabından, bereketin den ve nimetleri nden mahrum kalmalarına yol açmıştır.

63/2: Müslüman kardeşim! İstihareden sonra gönlünün huzur bulacağı şeyi yap. Daha önce isteyip arzuladığın bir meseleye gönlüm huzur buluyor diyerek itimad etme. İşin en başında, karar verilecek hususla ilgili olarak bir tercihin söz konusu ise önce bundan kurtulman gerekir. Yoksa bu durumda, neyin hayırlı olup olmadığı konusunda Allah’a müracaat etmiş olmayacağın gibi, maazallah kendi heva ve arzuna muracaat etmiş olacağın sonucu ortaya çıkar.

İşte, insanların birçoğu, teşvik edilen ve dinin özüne uygun olan istihared en haberdar olmadıkları için onu terketmiş, buna mukabil Kitapta ve sünnette yeri olmayan, selefi salihinde n hiç kimsenin nakletmed iği birçok bidat ihdas etmiş ve dine sonradan yamanan bu türedi inançlara sıkı sıkıya bağlanmışlardır. Şayet bir kimse, Peygamber in (sallallah u aleyhi ve sellem) sünnetine uyarak bu kimseleri n ortaya koyduğu bidati kabul etmeyecek olsa, kendisini sert bir dille, acımasızca eleştirirler ve bu kişiyi dine karşı gelmekle, din düşmanı olmakla, inatçılıkla ve (kanaatler inde) aşırı olmakla suçlarlar.



- Bidat olan istiharel er

63/3: Biraz önce, zikrettiğimiz uyku şartına gelince; Sanki bu, kişinin niyet ettiği bir konuda hayır olup olmadığını anlaması için uykuda bunu görmeyi şart koşar. Veya kişi, rüyasında yeşil veya beyaz görürse, bu, kendisi için hayırlı; kırmızı veya siyah görürse bu da hayırsız ve uğursuz anlamına geldiğini zanletmes i Kur’an ve Sünnetten hiçbir asla dayanmadığı için butür şeylerin şart koşulması bid’attır.

63/4: Tespih istihares i: Bunu ya ihtiyaç sahibinin kendisi yapar veya onun adına başkası yapar.
Yapılışı: Kişi tespihi eline alır ve ihtiyacı olan şeyi bu tespihe okur veya söyler. Sonra tanelerin in bazısını önüne toplar ve bunları saymaya başlar. Eğer saydığı tespihler in adedi tek sayı ise niyetinde n vazgeçer, çift sayı ise niyetinin hayırlı olduğu kanaatine ulaşır.

Allah aşkına bu uygulamanın, kuşu serbest bırakıp, eğer kuş sağa uçarsa bunun hayırlı, sola uçarsa hayırsız olduğu sonucuna ulaşan Cahiliye dönemi Araplarının batıl inançlarından ne farkı vardır? Halbuki İslam, “Kuşlar aracılığıyla bir şeyin uğurlu veya uğursuz olduğuna karar verme” anlamındaki bu faaliyeti yasaklamıştır.

63/5:Fincan istihares i: Bunu genellikl e ihtiyaç sahibi için bir erkek veya kadın yapar.

Yapılışı: İhtiyaç sahibi, kendisine ikram edilen kahveyi içtikten sonra fincanı ters kapatır. Bir süre sonra fincanı, falcıya uzatır. Falcı da, bütün tortulu maddeler gibi, kahve telvesini n birbirine benzer şekilde oluşturduğu çeşitli resim ve şekillere bakmak suretiyle dilediği şeyleri hayal eder ve ihtiyaç sahibi kişiye bir çok hikayeler anlatmaya başlar. İhtiyaç sahibi de, bu kişinin yanından aslı astarı olmayan birçok hikaye dinlemiş olarak ayrılır.

63/6: Kehanet istihares i:
Yapılışı: Haftanın belirli bir gününde yapılan bu istihared e, su dolu bir fincan, el ayasında özel çizgiler bulunan ve bu işin uzmanı sayılan kişinin avucuna konur. Sonra falcı, anlaşılmaz bir ses tonuyla çeşitli kelimeler mırıldanır ve suçlu hırsızı getirmele ri için (ihtiyacı görülecek kişinin işini görmek üzere) bazı cinleri yardıma çağırır.

63/7: Kum istihares i:
Yapılışı: Kişi kumun üzerine kesik çizgiler çizer. Arkasından, kendileri nce bilinen bir metotla bu çizgileri sayar. Sayma işlemini kişinin burcunu belirleme siyle bitirir, sonra da yanında getirdiği kitap yardımı ile fal baktıran kişinin, zannınca geçmişini ve geleceğini kendisine anlatır. Burçları kendi burcu ile aynı olan kimselere söylediği şeyleri bu kimseye de söyler.

63/8: Avuç istihares i:
Bu istihare çeşidi, yukarıda zikredile n istihared en pek farklı değildir. Bu işin uzmanı, avuç içi çizgilerini okuyarak ve güçlü sezgileri ni kullanara k kişiye, gelecekte ki hayatıyla ilgili bilgiler verir.
63/9: ]Mushaf istihares i:
Eline Mushafı alır ve rasgele bir sayfa açar. Şayet gözünün iliştiği ilk ayet rahmet ayeti ise niyetlend iği işi yapar. Değilse, vazgeçer.[

63/10: Bazı hocalara ve saygın zatlara giderek, kendisi için istihared e bulunmala rını talep etmek!!

Bunlar tümüyle bidat olan işlerdendir. Bu işlerle uğraşan kimseler rezil rüsva olmayı haketmişlerdir. Çünkü onlar, yaratıp düzgün hale getiren, takdir edip hidayete ulaştıran Allahın yolundan ayrılmış kimselerd ir.

63/4: İnsanların İstihare hususunda işledikleri hatalar:

İstihare namazına ve duasına bir takım ilavelerd e bulunmak suretiyle istiare konusunda şeri ölçüleri aşmak; “İstiharenin yalnızca tereddüt konusu olan hususlard a veya mübah konularda yapılacağına inanmak, duanın namazdan sonra değil de secdede yapılması gerektiğine inanmak, istihare namazının iki rekatında belirli ayetlerin okunması gerektiğini düşünüp bunun da sünnet olduğunu düşünmek” gibi, hakkında delil olmayan birtakım şartların varlığına inanmak, yanlıştır.

İstihare namazı sonrasında, “istihare yaptık ama pek işe yaramadı” gibi, ilahi iradeye teslim olmama anlamı taşıyan bazı cümleler kullanmak da hatadır. İbn Kayyım, el-Fevaid (s.174) adlı kitabında şöyle demiştir:

“Çocuğundan zararlı kanın alınmasının maslahat olduğunu bilen şefkatli bir baba, nasıl çocuğunun cildini ve damarını kesmek suretiyle ona şiddetli bir acı veriyorsa; çocuğun şifasının bir uzvun kesilmesi nde gördüğünde –sırf kendisine merhamet ettiği için- nasıl o uzvu kesiyorsa; çocuğun bazı şeylerden mahrum kalmasının maslahat olduğunu gördüğünde, onun için tehlike ve kötülük arz eden bu şeyleri nasıl kendisine vermiyors a, aynı şekilde cimrilikt en dolayı değilde, onun iyiliği ve korunması için birçok arzularına mani oluyor ise, hükmedenlerin en iyisi, merhamet edenlerin en merhametl isi ve herşeyi en iyi bilen Allahu Teala da, insanlara bir takım musibetle r verdiğinde onlara bizzat kendileri nden, anne ve babalarından daha merhametl i davranmak tadır. Eğer bu kimselere, kendileri için tercih yapma imkanı verilmiş olsaydı, ilim, irade ve pratik bakımdan kendileri nin yararına olan şeyi seçmede başarısız olurlardı. Ancak Allah Teala, ister beğensinler ister beğenmesinler bu kimseleri n işlerini, ilmi, hikmeti ve rahmeti mucibince kendisi üstlenmiştir. Allah’ın isimlerin i ve sıfatlarını hakkiyle bilen kimseler bunun farkına varır ve Onun vermiş olduğu hükümlerin hiçbirisine itiraz etmezler. Ne var ki, Allah’tan, Onun isim ve sıfatlarından cahil kalan kimseler bunu anlayamaz ve bu yüzden de idaresine itiraz eder, hikmetini yerer, hükmüne boğun eğmez ve bozuk akılları, temelsiz görüşleri ve haksız tasarrufl arıyla verdiği karara karşı çıkarlar. Bu kimseler, hakiki manada ne Rablerini tanımışlar, ne de kendi çıkarlarına hasıl olmuşlardır.

Kul, bu bilgiyi ne zaman elde ederse, Ahiretten önce bu dünyada (nimetleri Ahirette ki cennet nimetleri ne benzeyen dünya cennetind e) sekinete kavuşur. Çünkü bu kişi her zaman Rabbinden razıdır. Rıza makamı ise, dünyadaki cennet ve ariflerin istirahat gahıdır. Çünkü rıza makamındaki kul, Allah Teala’nın bu dünyada kendisi için taktir etmiş olduğu her şeyden memnun ve (kendisine yüklediği) dini hükümler hususunda da mutmaindi r.

Bu da, Rab olarak Allah’tan, din olarak İslam’dan ve Peygamber olarak da Muhammed (s.a.s)’den hoşnut olmak demektir. Ve bu hoşnutluğu tatmayan kimse, imanın tadına varmamış sayılır.

İSTİHÂRE VE MÜŞÂVERE
İstihâre konusu hadîs-i şerîfin açıklamasında, müşâvere de âyetlerin tefsirinde ele alınacaktır.
Âyetler
فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ [159]
1. “İş hakkında onlarla müşâvere et!”
Âl-i İmrân (3), 159
Bu âyet-i kerîmenin baş tarafında Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem’e, mü’minlere merhametli olması, onlara yumuşak davranması, onları bağışlaması ve bağışlanmaları için dua etmesi emredildikten sonra, yukarıdaki tâlimat verilerek “iş hakkında onlarla müşâvere et!” buyurulmaktadır.
Mü’minlerle müşâvere etme konusu bir sonraki âyetle birlikte ele alınacaktır.
وَالَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ [38]
2. “Onlar işlerini aralarında müşâvere ile yürütürler.”
Şûrâ sûresi (42), 38
Âyet-i kerîmenin baş ve son taraflarında mü’minlerin belli başlı özellikleri sayılmaktadır. Bu özelliklerden biri de, işlerini kendi aralarında istişâre yoluyla halletmeleridir.
Müşâvere ve istişâre, danışmak ve birbirinin görüşünü almak demektir. Dünyanın en medenî insanı olan müslümanlar, hiçbir işlerini zorbalıkla yapmazlar. İçlerinde görüş ve fikir sahibi olanlar, bir problemi çözmek için bir araya gelirler, birbirine danışır ve görüşlerini alırlar.
İstişârenin en güzel misâlini Allah’ın Resûlü ortaya koymuştur. Dinle ilgili konularda vahyi beklediği ve Cenâb-ı Hakk’ın buyruğuna göre hareket ettiği halde, savaş ve barış gibi toplumun tamamını ilgilendiren, hele savaş gibi ölüm kalım meselesi olup vahiyle ilgisi bulunmayan, görüş ve ictihad ile halledilen konularda ashâbına danışır, onların görüşlerine başvururdu. Bedir’de düşman kervanına saldırıp saldırmamak, Uhud Gazvesi’nde şehri içeriden mi savunmak, yoksa şehir dışına çıkıp düşmanla savaşmak mı daha uygun olur diye ashâbının görüşlerini almıştı. Resûlullah’ın vefatından sonra ashâb-ı kirâm da aynı şekilde hareket ettiler. Halife seçimi, dinden dönenlerle savaş, fethedilen arâzilerin kullanım şekli gibi hakkında âyet veya hadis bulunmayan hususlarda hep karşılıklı görüşerek, birbirine danışarak çözüm aradılar.
İşte bu sebeple savaş, devlet yönetimi, ekonomi ve benzeri konuların her birinde, o sahalarda yetişmiş olan kimselerle istişâre ederek sağlıklı kararlar almak, İslâmiyet’in başlıca prensiplerinden biridir.
Burada unutulmaması gereken bir husus vardır. Bir müslüman ihtiyaç duyduğu bir konuda bir iki kişinin görüşüne başvurup onların kanaatlerini öğrenebilir; bu bir istişâredir ve bağlayıcı değildir. Bu fikirlerden kendisine uygun geleni alıp uygulayabilir. Ama bir devlet işinde, o konuda söz sahibi olanları bir araya getirip onların görüşlerine müracaat edilmişse, meşveret veya şûra denen bu nevi toplantılarda alınan kararlar bağlayıcıdır ve uygulanması zorunludur. “Onlar işlerini aralarında müşâvere ile yürütürler” âyetinin mânası da budur.
Hadis
719- عن جابِرٍ رضيَ اللَّه عنه قال : كانَ رسولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يُعَلِّمُنَا الاسْتِخَارَةَ في الأُمُور كُلِّهَا كالسُّورَةِ منَ القُرْآنِ ، يَقُولُ إِذا هَمَّ أَحَدُكُمْ بالأمر ، فَليَركعْ رَكعتَيْنِ مِنْ غَيْرِ الفرِيضَةِ ثم ليقُلْ : اللَّهُم إِني أَسْتَخِيرُكَ بعِلْمِكَ ، وأستقدِرُكَ بقُدْرِتك ، وأَسْأَلُكَ مِنْ فضْلِكَ العَظِيم ، فإِنَّكَ تَقْدِرُ ولا أَقْدِرُ ، وتعْلَمُ ولا أَعْلَمُ ، وَأَنتَ علاَّمُ الغُيُوبِ . اللَّهُمَّ إِنْ كنْتَ تعْلَمُ أَنَّ هذا الأمرَ خَيْرٌ لي في دِيني وَمَعَاشي وَعَاقِبَةِ أَمْرِي » أَوْ قالَ : « عَاجِلِ أَمْرِي وَآجِله ، فاقْدُرْهُ لي وَيَسِّرْهُ لي، ثمَّ بَارِكْ لي فِيهِ ، وَإِن كُنْتَ تعْلمُ أَنَّ هذَا الأَمْرَ شرٌّ لي في دِيني وَمَعاشي وَعَاقبةِ أَمَرِي » أَو قال : « عَاجِل أَمري وآجِلهِ ، فاصْرِفهُ عَني ، وَاصْرفني عَنهُ، وَاقدُرْ لي الخَيْرَ حَيْثُ كانَ ، ثُمَّ رَضِّني بِهِ » قال : ويسمِّي حاجته . رواه البخاري.
719. Câbir radıyallahu anh şöyle dedi:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem tıpkı bir Kur’an sûresini öğretir gibi, bize her iş için istihâre yapmayı öğretirdi. Şöyle buyururdu:
“Herhangi biriniz bir iş yapmak istediğinde, farz namazlardan ayrı olarak iki rekât namaz kılsın, sonra da şöyle desin:
Allahım! Sen her şeyi bildiğin için, hakkımda hayırlı olanı bana da bildirmeni, senin gücün her şeye yettiği için, beni başarılı kılmanı ve hayırlı olanı nasip etmeni, senin o büyük kereminden niyaz ederim. Çünkü senin gücün her şeye yeter, benimki yetmez; sen her şeyi bilirsin, ben bilemem. Şüphesiz sen görülüp bilinmeyenleri de bilirsin.
Allahım! Eğer bu işin benim dinim, dünyam ve âhiretim için hayırlı olduğunu biliyorsan (râvi, sözün burasında Hz. Peygamber’in hangi ifadeyi kullandığında tereddüt etti. Onun şöyle demiş olabileceğini söyledi: “şimdi veya daha sonrası için hayırlı olduğunu biliyorsan”) onu yapmayı nasip et, kolaylık ver ve onu bana mübarek kıl. Şayet bu işin benim dinim, dünyam ve âhiretim için kötü olduğunu biliyorsan (yine râvi, sözün burasında Hz. Peygamber’in hangi ifadeyi kullandığında tereddüt etti. Onun şöyle demiş olabileceğini söyledi: “şimdi veya daha sonrası için kötü olduğunu biliyorsan”) onu benden, beni ondan uzaklaştır. Hayır nerede ise onu bana nasip et, sonra da gönlümü bu sonuca râzı kıl!” der ve isteyeceği şeyi söylerdi.
Buhârî, Teheccüd 28, Daavât 48, Tevhîd 10. Ayrıca bk. Tirmizî, Vitr 18; İbni Mâce, İkâme 188.
Açıklamalar
İstihâre, yapılması düşünülen bir işin hayırlı olması halinde, onu kolaylaştırması için Allah Teâlâ’dan yardım dilemektir. Bazan bir işi yapmak, bazan da yapmamak hayırlı olur. İnsan o işin iyi mi, yoksa kötü mü olduğunu kestiremediği zaman, Cenâb-ı Hakk’ın yardımını niyaz eder. Onun kendisine yol göstermesini, dini, dünyası ve âhireti için hayırlı olanı bildirmesini, onu yapmayı kolaylaştırmasını ve gönlünü o işe yatırmasını diler. Şayet o işi yapmak dini, dünyası ve âhireti için hayırlı değilse, o işi kendisinden uzaklaştırmasını ve gönlünü o işten soğutmasını Mevlâ’sından ister.
Eskiden beri insanlar, bir işin iyi mi, yoksa kötü mü olacağını bilemedikleri zaman, gelecekten haber verdiğini iddia eden sahtekârlara başvurmuşlar, tâkip edecekleri hareket tarzı hakkında onlardan yardım istemişlerdir. Onlar da insanların bu zaafından yararlanmak ve onları sömürmek için, geleceği asla bilemeyecekleri halde, cinlerin veya hayalî başka güçlerin yardımıyla gaybı, yani ileride olacakları bildiklerini iddia etmişlerdir. Büyücü, kâhin, falcı, medyum gibi isimlerle insanları kandıran, üstelik onların inançlarını sarsan bu çıkarcılara gidilmesini şiddetle yasaklayan dinimiz (bk. 1671-1680. hadisler), falcılara ve büyücülere gitmeyi içki içmek, kumar oynamak, hatta puta tapmakla bir tutmuştur [Mâide sûresi (5), 90].
İnsanlar, başlarına gelecek olayları bilemeyeceğine göre, yüce dinimiz bu konuda yapılabilecek yegâne işin Allah’ın yardımını ve yol göstericiliğini istemek olduğunu belirtmiş, böylece insanların imanlarını sarsılmaktan, şahsiyetlerini de zedelenmekten korumuştur. İşte bu sebeple Peygamber Efendimiz küçük, büyük, önemli, önemsiz her işi yaparken, onların iyi mi, yoksa kötü mü olduğunu kendisinden başka kimsenin bilemeyeceği yegâne güce, yani Allah Teâlâ’ya istihâre yaparak başvurulmasını tavsiye etmiş, ashâbına da Kur’an’dan bir sûreyi öğretircesine istihâre duasını öğretmiştir.
İnsanın üstesinden gelemediği karışık ve çapraşık işler, tereddüde düştüğü haller, yapacağı iş konusunda kimin sözüne veya görüşüne değer vereceğini bilemediği durumlar karşısında, meseleyi Allah’a havâle etmesi, onun yol göstericiliğine başvurması ve kendisine bir çıkış yolu göstermesini dilemesi gönlünü ferahlatır, içini rahatlatır. İyi, faydalı ve meşrû olduğu bilinen işler için istihâre yapılmaz. İstihâreden beklenen sonucu alabilmek için güçlü ve samimi bir imana sahip olmak gerekir. Allah’a gönülden bağlı kimseler, istihâre edilen işin müsbet olması halinde gönüllerinde bir huzur, sevinç, neşe ve rahatlık duyarlar. Böyle bir hâl duyulmadığı zaman, istihare üç defa -bir rivayete göre yedi defa- tekrar edilebilir. Buna rağmen gönülde iyi duygular uyanmazsa, o işten vazgeçilmesi uygun olur. Allah katında değerli olduğu sanılan insanlara başvurularak, onlardan kendileri için istihâre etmesi istenebilir.
İstihâre, yapılması düşünülen işle ilgili olarak duygu, düşünce ve meyiller henüz niyet ve karar safhasına gelmeden önce yapılmalıdır.
Günün veya gecenin, namaz kılınması mekruh olan üç vakti dışında, abdest alıp iki rek’at namaz kılınacaktır. Bazı İslâm büyükleri, namazın birinci rek’atında, Fâtiha’dan sonra “Kul yâ eyyühe’l-kâfirûn” sûresinin, ikinci rek’atında yine Fâtiha’dan sonra “Kul hüvallâhü ahad” sûresinin okunmasını uygun görmüşlerdir. Bununla beraber herkes istediği sûreyi okuyabilir. Namazdan sonra hadîs-i şerîfte geçen istihâre duası okunur ve hangi iş için dua edildiği belirtilir. İstihâre yapılan işin söylenmeyerek gönülden geçirilmesi de yeterli olabilir.
Hadislerde ve hadisle uğraşan İslâm âlimlerinin sözlerinde, bir işin iyi mi veya kötü mü olacağına dair, rüyada görülecek renklerden söz edilmemiştir. İstihâre edilen işin hayırlı olduğu, gönülde o işin yapılmasına dair doğacak bir meyilden, bir rahatlık ve hafiflikten, o işle ilgili iyi ve güzel duygulardan anlaşılacaktır.
İstihâre hadisi Câbir İbni Abdullah’tan başka Abdullah İbni Mes’ûd, Ebû Eyyûb el-Ensârî, Hz. Ebû Bekir, Ebû Saîd el-Hudrî, Sa’d İbni Ebû Vakkâs, Abdullah İbni Abbas, Abdullah İbni Ömer ve Ebû Hüreyre gibi şöhretli sahâbîler tarafından da rivayet edilmiştir.
Burada hadisin rivayetiyle ilgili bir konuya açıklık getirmek faydalı olacaktır. Hadisimizin râvisi Câbir radıyallahu anh’ın, duanın bir yerinde Hz. Peygamber’in hangi kelimeyi kullandığından şüphe etmesi, onun dikkatsizliğini değil, hadîs-i şerîfi Peygamber Efendimiz’den duyduğu gibi rivayet etme titizliğini gösterir. İşte bu sebeple Resûl-i Ekrem Efendimiz’in önce “dinim, dünyam ve âhiretim için kötü olduğunu biliyorsan” buyurduğunu söylemiş, hemen arkasından, yine aynı anlamda, “şimdi veya daha sonrası için kötü olduğunu biliyorsan” demiş olabileceğini belirtmiştir. Câbir radıyallahu anh’ın bu hadisi Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem’den her iki şekilde duymuş olması da mümkündür.
Hadîs-i şerîfteki “Allahım! Eğer bu işin benim dinim, dünyam ve âhiretim için hayırlı olduğunu biliyorsan” kısmının rivayetinde râvinin tereddüt ettiğini, belki de Resûl-i Ekrem’in “şimdi veya daha sonrası için hayırlı olduğunu biliyorsan” dediğini görmüştük. Her iki ifade, ilk bakışta, Allah Teâlâ’nın ilmi hakkında bir şüphe ve tereddüt ifade etmektedir. Hz. Peygamber’in bu konuda bir şüphe ve tereddüt göstermesi elbette düşünülemez. Yanlış anlaşılabilecek bu ifadeleri Aliyyü’l-Kârî “Yâ Rabbî, eğer senin ezelî ilminde bu işin benim hakkımda hayırlı olduğu kesinleşmiş ise” diye açıklamaktadır. Sahîh-i Buhârî şârihi Tîbî de bu ifadenin “Yâ Rabbî, sen bilirsin” demek olduğunu söylemektedir. Bir işin, kulu hakkında iyi mi kötü mü olduğunu Cenâb-ı Hakk’ın bildiği şüphe götürmez.
Hadisten Öğrendiklerimiz
1. İyi ve hayırlı olduğu bilinmeyen bir iş konusunda Cenâb-ı Hakk’ın yol göstermesini dilemek maksadıyla, Allah rızası için iki rek’at namaz kılınır; sonra da istihâre duası okunur.
2. Namaz kılınması mekrûh olan üç vakit dışında, her zaman istihâre namazı kılınabilir.
3. İyi veya kötü, helâl veya haram olduğu bilinen konularda istihâre yapılmaz. İstihâre mübah olan işlerde yapılır.
4. İyi veya kötü diye nitelediğimiz her işi yapan Allah’tır. Ondan işlerimizi hayırla sonuçlandırmasını niyâz etmeli ve takdir buyurduğu sonuca da razı olmalıyız.
5. Peygamber Efendimiz ümmetini çok sever, işlerinin iyi bir şekilde sonuçlanmasını gönülden ister, onlara hem dinleri hem de dünyaları için faydalı olacak şeyleri öğretirdi.