"Kendiliğinden açılan zinet yerlerinden" ötürü mes'ul değildirler." (Nur 31)
Yukarıdaki ayettin manası gereğince şu sorulara cevab bulmamız gerekmektedir. Ayak zinet yeri midir? Zinet yeri ise "Kendiliğinden açılan" kısma dahil midir?
"Ihtiyar" sahibi Mavsilî ise, bu konuda iki rivayet olduğunu söyledikten sonra, sahih olan kadının ayağının namazda avret olmaması, dışarıda, yani yabancı erkeklere göre ise avret olmasıdır, der.
Mavsilî, el-Ihtiyâr (İst.) Ancak bu ayırıma bir delil zikretmez.Özetlersek; namaz kılarken kadının ayaklarının açık kalması namazına mani değildir. Sahih görüş budur. Çünkü ayak (aşık kemiklerinden aşağısı) ya "göstermesinler" emrinden istisna edilen "zâhir zînet" yani kendiliğinden açılan zinet yerleri cümlesindendir, ya da kadının ayağını açmasında zaruret vardır. (İbrâhim el-Halebi agk.) Ancak kadınların hem namazda, hem namâz dışında ayaklarını kapatmaları, güzel (edebe uyan) ve cumhura uygun bir davranış olur.
Bazılarına göre; istisna zinet yerlerindendir, ayak ise zinet yerlerinden değildir. Çünkü halhal takılan yer ayak değil bacaktır, bacağın avret olduğunda ise ihtilaf yoktur. Ayakta, (topuk) yani aşık kemiklerinden aşağısında zînet bulunmadığına göre ayaklar istisna edilmemiş, yani avret olarak kalmış olur. Binaenaleyh, namazda da açık kalmaları caiz olmaz. (İbrâhim Halebî, Halebî Kebîr 211)
Ebu Davud ve daha başka kaynaklardaki bir hadis-i şerif de bu görüşü destekler;
"Ummu Seleme Annemiz, Rasulullah'a sordu: Kadın, izârı (etek ya da altlığı) yokken bir entari ve bir başörtüsü ile namaz kılabilir mi?
Buyurdular ki, entari ayaklarının üstünü örtecek kadar kuşatıcı ise kılabilir"
(Zeylaî, Nasbu'r râye I/299 (Ebu Dâvud, salât 83; Beyhakî III / 232; Hâkim, Mustedrak, I / 250. Aynı yerde Buhârî nin şartına uygundur, der, Zehebî de Onu destekler, ancak Ibnu'1-Cevzi ve daha başkaları hadîsin sıhhati hakkındaki şâibeleri zikrederler (Zeylâi agk); Ayrıc el-Menbecî, el-Lubâb I/241)
Ancak Ebu Hanîfe'ye ve İmam Kerhi'ye göre kadının ayağı avret değildir. (Ekmeleddin el-Bâberti, el-Inâye I/259) Fakat Hanefi mezhebinin muftâ bih görüşüne göre kadının ayağı avrettir, namazda ayaklarını örtmesi gerekir.
“Kadının ayakları avrettir. Ayaklarının bir kısmı açılırsa namazı geçersiz olur.” (Fetâvâ’l-Hindiyye, 1/73)
İmam Kasânî şöyle der: “Kadının ayakları da avrettir. Ayaklarının açılması namazı bâtıl eder.” (İmam Kasânî, Bedâi’, 1/502)
المرأة عورة، فإذا خرجت استشرفها الشيطان
"Kadın avrettir; dışarı çıktığında şeytan ona göz koyar."
(Hakim, el-Mustedrak ale's-Sahihayn, 1/252; Tirmizî, 1173 – zayıf senedli, ancak manası sahih görülmüştür.)
Binaenaleyh, namazda asık kemiklerinden aşağısının açık kalması namaza mani değildir. Hidâye sahibi Mergînânî, en doğru (esah) olan görüşün bu olduğunu söyler. (agk.. (Metin)
Bugün Hanefî mezhebinde fetva verilen görüş, Ebû Hanîfe’nin değil, İmam Ebû Yûsuf ve İmam Muhammed’in ve mezhebde tercih edilen görüşe göre kadının ayaklarının avret olduğudur. Bu yüzden Hanefî kadınlar için ihtiyatlı olan, ayaklarını çorap, mest veya uzun elbise ile örtmektir.
Mezheblerin kabul edilen ekseri görüşlerine göre ;
Hanefi , Şafi ve Hanbeli mezheblerinde kadının ayağı avrettir, dolayısıyla namazda kadının ayağını örtmesi gerekir, açık olması halinde namaz bozulur.
İbn Kudâme şöyle demiştir: "Kadının ayakları da avrettir. Namazda açılması halinde namazı geçersiz olur." (İbn Kuademe el Makdisi, el-Muğnî, 1/605)
Şeyh Muhammed Nâsıruddin el-Elbânîrahimehullah şöyle der: “Ayaklar da kadının avret yerindendir. Bu yüzden kadın ayaklarını çorap veya uzun elbiseyle örtmelidir.” (Tamâmu’l-minne fi’t-taʿlîḳ ʿalâ Fıḳhi’s-sunne, Sf: 161)
İbn Bâz rahimehullah: “Kadının ayakları avrettir. Onları örtmeden kılınan namaz geçerli değildir.” (Abdulaziz ibn Abdullah Al Baz, Mecmû’u’l-Fetâvâ li İbn Bâz, C. 10, Sf: 406)
Mâliki mezhebine göre kadının ayağı avret değildir. Ancak bu görüş, cumhura göre zayıftır ve ihtiyata uygun değildir.
