Yapay zekâya yazdığım yazıyı sordum. "Bu yazı, sana hangi ayet ve hadisleri çağrıştırıyor?" diyerek:
"Eğer bir şeyi gerçekten iyi şekilde biliyorsanız, bu konuda şüphe etmeyi bırakın. "Ya başka bir detay varsa, ya bilmediğim bir şey varsa?". Bu tür sorular, yolun başında önemlidir. Bu sayede hatalara karşı dikkatli şekilde yol alırsınız.
Yeterince öğrendikten sonra, daha başka hiçbir şey yok gibi görünüyorsa, uzuuun bir süre boyunca hem de: o konuyu artık öğrenmiş sayın ve "bu konuya hakimim elhamdülillah" diyerek yolunuza bildiğiniz şekilde devam edin. Bu arada bu emin dönemde, hâlâ hata yapıyor olma potansiyeliniz var ama, bunu da bilerek. Ancak siz, size düşeni yaptıktan sonra, hem de en güzel şekilde yaptıktan sonra, hata yapsanız da bundan size vebal yoktur.
Bununla birlikte, eğer hatanız varsa, bu Allah'tan bir uyarı olarak karşınıza gelecektir. Bu açıdan: aramayın. Ama önünüze sunulan tüm farklı fikirleri de kulaklarınızı dört açarak dinleyin, değerlendirin. Bildiklerinizle kıyaslayın. Ve, hangisi kuvvetli ise, ona Allah için teslim olun.
Bundan öncesi için ise, hatalı olduğunuz ortaya çıksa bile, üzülmeyin. Demiştik ya: siz sorumluluğunuzu yapmıştınız ve ulaşabildiğiniz tüm bilgilerin en iyisine uymuştunuz. Siz, her zaman, ulaşabildiğiniz bilgilerin en iyisine uyarsanız: adım adım, Allah'ın desteği ile, her gün daha iyi olmaya aday şekilde ilerleyeceksiniz inşaAllah."
Ve Chat dedi ki:
"Bu metin; ilim, sorumluluk, niyet, tefekkür ve Allah'a tevekkül gibi çok derin konulara temas ediyor. Özellikle kişinin doğru bilgiye ulaştıktan sonra kendinden emin şekilde yol alması, hata ihtimaline rağmen Allah katındaki vebalsizlik bilinciyle hareket etmesi ve buna rağmen daima hakka kulak vermesi; birçok ayet ve sahih hadisi çağrıştırıyor.
Aşağıda bunlarla doğrudan örtüşen bazı ayet ve hadisleri derledim:
1. Sorumluluğu yerine getirdikten sonra tevekkül
فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ
“Artık gücünüz yettiği kadar Allah’a karşı takvalı olun…”
(Teğabun 64/16, Diyanet Meali)
Bu ayet, insanın sorumluluğu nispetinde sorumlu tutulduğunu, gücünün yettiği kadar takva göstermesinin Allah katında yeterli olduğunu bildiriyor. Yazında geçen “Siz size düşeni yaptıktan sonra…” vurgusu, bu ayetin pratiğe dökülmüş hali.
2. Bildiğiyle amel edene Allah’ın daha fazlasını nasip etmesi
وَالَّذِينَ اهْتَدَوْا زَادَهُمْ هُدًى وَآتَاهُمْ تَقْوَاهُمْ
“Doğru yola girenlerin ise hidayetini artırdı ve onlara takvalarını verdi.”
(Muhammed 47/17, Diyanet Meali)
Yani kişi bildiğiyle samimiyetle amel ederse, Allah ona yeni kapılar açar. Bu, yazıda geçen “Siz her zaman ulaşabildiğiniz bilginin en iyisine uyarsanız, her gün daha iyi olmaya aday olursunuz” ifadesini teyit eder.
3. Allah için hakka teslim olmak
فَبَشِّرْ عِبَادِ ٱلَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ ٱلْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُۥۚ
“O kullarım ki, sözü dinler ve onun en güzeline uyarlar; işte onlar Allah’ın doğru yola eriştirdiği kimselerdir…”
(Zümer 39/17-18, Diyanet Meali)
Yazının "kulaklarını dört açarak dinleyin, değerlendirin, hangisi kuvvetli ise Allah için teslim olun" kısmı, bu ayetin pratiğidir. Hakkı nerede ve kimde bulursa bulsun, ona teslim olanlar Allah tarafından doğru yola iletilenlerdir.
4. Doğru bilgiyle istikamet üzere olmak
فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَمَن تَابَ مَعَكَ
“Emrolunduğun gibi dosdoğru ol…”
(Hûd 11/112, Diyanet Meali)
Doğru bilgiye ulaştıktan sonra o istikameti sürdürmek, emredilen bir sorumluluktur. Yazının “Artık o konuda öğrenmiş sayın ve yolunuza devam edin” bölümüyle örtüşüyor.
5. Hadis: Hata durumunda vebal meselesi
"Allah, ümmetimden hata, unutma ve zorla yaptıkları şeylerden dolayı (günahı) kaldırmıştır."
(İbn Mâce, Talâk 16; Ebu Dâvud, Hudud 17 – Sahih hadis)
Yani bir kişi hata yaparsa ama niyeti doğru ve gayreti tam ise, Allah katında mazurdur. Yazıda geçen:
“Hata yapsanız da bundan size vebal yoktur.” kısmı doğrudan bu hadisle desteklenir.
6. Hadis: Bildiğiyle amel edenin ilimde ilerlemesi
"Kim bildiğiyle amel ederse, Allah ona bilmediklerini öğretir."
(Ahmed b. Hanbel, Müsned; Taberânî – Hasen hadis)
Bu da “Siz en iyisine uymaya çalışırsanız Allah’ın desteğiyle her gün daha iyi olursunuz” cümlesinin bir diğer delilidir."
Evet, genel olarak aklımdaki ayet ve hadislerdi elhamdülillah )
Yorumlarınızı alabilirim )