E
Çevrimdışı
ALLAH (C.C.)'IN KULLARI ÜZERİNDEKİ, KULLARIN DA ALLAH (C.C.) ÜZERİNDEKİ HAKLARI
BİRİNCİ BAB
«Ben cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.» (Zâriyât, 56)
«Andolsun ki biz, 'Allah'a kulluk edin ve Tâğût'tan sakının' diye (emretmeleri İçin) her ümmete bir rasûl gönderdik.» (Nahl, 36)
«Rabbin, sadece kendisine kulluk etmenizi, ana-babanıza da iyi davranmanızı kesin bir şekilde emretti.» (İsrâ, 23)
"Allah'a ibadet edin ve O'na hiçbir şeyi ortak koşmayın!» (Nisa,36)
İbn Mes'ûd radıyallahu anh şöyle der: " Kim üzerinde Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem'in mührü bulunan en son vasiyetine bakmak isterse, Şu âyeti okusun: «De ki: Gelin Rabbinizin size neleri haram kıldığını okuyayım: O'na hiçbir şeyi ortak kokmayın, ana-babaya iyilik edin, fakirlik korkusuyla çocuklarınızı öldürmeyin sîzin de onların da rızkını biz veririz; kötülüklerin açığına da gizlisine de yaklaşmayın ve Allah'ın yasakladığı
cana haksız yere kıymayın'. İşte bunlar Allah'ın size emrettikleridir. Umulur ki düşünüp anlarsınız. Rüşd çağına eriş inceye kadar, yetimin malına, sadece en iyi tutunda yaklaşın; ölçü ve tartıyı adaletle yapın. Biz herkese ancak gücünün yettiği kadarını yükleriz. Söz söylediğiniz zaman, yakınlarınız dahi olsa adaletli olun, Allah'a verdiğiniz sözü tutun. İşte Allah size, İyice düşünesiniz diye bunları emretti. Şüphesiz bu, benim dosdoğru yolumdur, ona uyun ondan başka yollara uymayın.»(2)(Enam, 101-103)
Muâz b. Cebel radıyallahu anh şöyle anlatmaktadır: "Bir merkep üzerinde Peygamber sallallâhu aleyhi ve sellem'in arkasında oturuyordum. Bana: «Ey Muâz, Allah'ın kullar üzerindeki hakkı ve kulların Allah üzerindeki hakkı nedir, biliyor musun?» dedi. Ben, "Allah ve Rasûlü daha iyi bilirler" dedim. Şöyle buyurdu: «Allah'ın kullar üzerindeki hakkı, O'na ibadet etmeleri, hiçbir şeyi ortak koşmamalarıdır. Kulların Allah üzerindeki hakkı ise, kendisine hiçbir şeyi ortak koşmayanlara azab etmemesidir.» "Ey Allah'ın Rasûlü, insanlara bu haberin müjdesini vermeyeyim mi?" dedim. «Onlara müjde verme ki, güvene kapılmasınlar!» buyurdu.(3) Bunu Buhar ve Müslim tahric etmişlerdir.
İLGİLİ MESELELER
1. Cinlerin ve insanların yaratılışındaki hikmet
2. ibadet ancak tevhiddir. Çünkü çekişme ve düşmanlık onun hakkındadır.
3. Tevhidi gerçekleştirmemiş olan kişi Allah'a ibadet ediyor değildir. Bu anlamda Yüce Allah şöyle buyurmaktadır:
«Siz de benim ibadet ettiğime ibadet ediciler değilsiniz.» (Kâfirûn, 3)
4- Peygamberlerin gönderilmesindekî hikmet
5. Peygamber gönderilmemiş hiçbir ümmet yoktur.
6. Tüm Peygamberlerin dini tektir
7- Mes'elelerin en büyüklerinden biri: Tâğût'a küfredilmedikçe Allah'a ibadetin gerçekleşmeyeceğidir. Bu anlamda Yüce Allah şöyle buyurmaktadır:
«Kim tağuta küfredip Allah'a iman ederse, kopmak bilmeyen bir
kulpa Sarılmıştır,» (Bakara, 256)
8. Tâğût; Allah'tan başka kendisine ibadet edilen her bir şeyi kapsamaktadır
9- En'âm Sûresi'nde yer alan mezkûr üç âyet-i kerime'-nin selef-i salihîn nezdinde gerçekten üstün bir öneme sahip olduğudur. Bu üç âyette on mesele üzerinde durulmaktadır. Bunların en başında da şirkin yasaklanması gelir.
10. İsrâ Sûresi'nde yer alan muhkem âyetlerde on mesele zikredilir. Allah bunları zikretmeye:
«Allah ile birlikte başka bir İlah edinme'. Sonra kınanmış ve terk edilmiş olarak oturup kalırsın.» (İsrâ, 22) âyeti ile başlayıp:
«Allah İle birlikte bir başka ilah edinme! Sonra kınanmış, kovulmuş olarak cehenneme atılırsın.» (İsrâ, 39) âyeti ile son vermiştir. Bu meselelerin ne derece büyük öneme sahip olduklarını bildirmek için Yüce Allah:
«Bunlar, Rabbinin sana vahyettiği hikmetlerdendir.» (İsrâ, 39) buyurmaktadır.
11. «On hak âyeti» adı verilen ve haklardan bahseden Nisa Sûresi'ndeki âyet-i kerimeye Yüce Allah Hiçbir şeyi ortak tutmaksızın yalnız Allah'a ibadet edin!» (Nîsâ, 36) sözü İle başlamıştır.
12. Rasûlullah'ın vefatı esnasındaki vasiyetine dikkat çekilmiştir.
13. Allah'ın bizim üzerimizdeki hakkının bilinmesi.
14. Yüce Allah'ın hakkını yerine getiren kulların Allah üzerindeki haklarının neler olduğu.
15. Hadisde zikredilen tevhid karşılığında elde edilecek mükâfatın birçok sahabi tarafından bilinmiyor olması.
16. Maslahat gereği İlmin gizlenmesinin (ketmedilmesinin) caiz olması.
11. Muaz'ın yapmak istediği gibi Müslümanı sevindirecek müjdeli haberleri vermenin mustehab olması.
18. Allah'ın rahmetindeki genişliğe dayanıp güvenmekten dolayı endişe beslemek.
19. Cevabını bilmediği bir soruya muhatap olan "Allah ve Rasûlü daha iyi bilir" der.
20. Bilgileri insanların genelinden gizleyerek onlardan sadece bazılarına vermenin caiz oluşu.
21. Peygamber sallallâhu Aleyhi ve sellem merkebinin arkasına başkasını bindirmesi ile alçakgönüllülüğü.
22. Hayvanın terkisine birisinin alınarak iki kişi birden bin ilebileceği.
23. Mu'âz b. Cebel radıyallâhu anh'ın fazileti.
24. Bu mes'elenin ne derece büyük bir öneme sahip olduğu.
(2) (Sahih): Ebû Dâvud (4596), Tirmzi (2640), İbn Mâce (3991), Ahmed (2/332), İbn Hıbbân (6247), Hâkim (10, 144, 442). el-Elbânî Sahîhul'-Câmı" (1073)'de, hadisin sahih olduğunu söylemiştir)
(3) (Sahih): Buharî (2756), Müslim (30), Tirmizî (2643), Nesâî Kubrâ'da (5877), İbn Mace« (4296). Ahmed (5/228, 229. 230) İbn Hıbbân (210, 362)
BİRİNCİ BAB
«Ben cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.» (Zâriyât, 56)
«Andolsun ki biz, 'Allah'a kulluk edin ve Tâğût'tan sakının' diye (emretmeleri İçin) her ümmete bir rasûl gönderdik.» (Nahl, 36)
«Rabbin, sadece kendisine kulluk etmenizi, ana-babanıza da iyi davranmanızı kesin bir şekilde emretti.» (İsrâ, 23)
"Allah'a ibadet edin ve O'na hiçbir şeyi ortak koşmayın!» (Nisa,36)
İbn Mes'ûd radıyallahu anh şöyle der: " Kim üzerinde Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem'in mührü bulunan en son vasiyetine bakmak isterse, Şu âyeti okusun: «De ki: Gelin Rabbinizin size neleri haram kıldığını okuyayım: O'na hiçbir şeyi ortak kokmayın, ana-babaya iyilik edin, fakirlik korkusuyla çocuklarınızı öldürmeyin sîzin de onların da rızkını biz veririz; kötülüklerin açığına da gizlisine de yaklaşmayın ve Allah'ın yasakladığı
cana haksız yere kıymayın'. İşte bunlar Allah'ın size emrettikleridir. Umulur ki düşünüp anlarsınız. Rüşd çağına eriş inceye kadar, yetimin malına, sadece en iyi tutunda yaklaşın; ölçü ve tartıyı adaletle yapın. Biz herkese ancak gücünün yettiği kadarını yükleriz. Söz söylediğiniz zaman, yakınlarınız dahi olsa adaletli olun, Allah'a verdiğiniz sözü tutun. İşte Allah size, İyice düşünesiniz diye bunları emretti. Şüphesiz bu, benim dosdoğru yolumdur, ona uyun ondan başka yollara uymayın.»(2)(Enam, 101-103)
Muâz b. Cebel radıyallahu anh şöyle anlatmaktadır: "Bir merkep üzerinde Peygamber sallallâhu aleyhi ve sellem'in arkasında oturuyordum. Bana: «Ey Muâz, Allah'ın kullar üzerindeki hakkı ve kulların Allah üzerindeki hakkı nedir, biliyor musun?» dedi. Ben, "Allah ve Rasûlü daha iyi bilirler" dedim. Şöyle buyurdu: «Allah'ın kullar üzerindeki hakkı, O'na ibadet etmeleri, hiçbir şeyi ortak koşmamalarıdır. Kulların Allah üzerindeki hakkı ise, kendisine hiçbir şeyi ortak koşmayanlara azab etmemesidir.» "Ey Allah'ın Rasûlü, insanlara bu haberin müjdesini vermeyeyim mi?" dedim. «Onlara müjde verme ki, güvene kapılmasınlar!» buyurdu.(3) Bunu Buhar ve Müslim tahric etmişlerdir.
İLGİLİ MESELELER
1. Cinlerin ve insanların yaratılışındaki hikmet
2. ibadet ancak tevhiddir. Çünkü çekişme ve düşmanlık onun hakkındadır.
3. Tevhidi gerçekleştirmemiş olan kişi Allah'a ibadet ediyor değildir. Bu anlamda Yüce Allah şöyle buyurmaktadır:
«Siz de benim ibadet ettiğime ibadet ediciler değilsiniz.» (Kâfirûn, 3)
4- Peygamberlerin gönderilmesindekî hikmet
5. Peygamber gönderilmemiş hiçbir ümmet yoktur.
6. Tüm Peygamberlerin dini tektir
7- Mes'elelerin en büyüklerinden biri: Tâğût'a küfredilmedikçe Allah'a ibadetin gerçekleşmeyeceğidir. Bu anlamda Yüce Allah şöyle buyurmaktadır:
«Kim tağuta küfredip Allah'a iman ederse, kopmak bilmeyen bir
kulpa Sarılmıştır,» (Bakara, 256)
8. Tâğût; Allah'tan başka kendisine ibadet edilen her bir şeyi kapsamaktadır
9- En'âm Sûresi'nde yer alan mezkûr üç âyet-i kerime'-nin selef-i salihîn nezdinde gerçekten üstün bir öneme sahip olduğudur. Bu üç âyette on mesele üzerinde durulmaktadır. Bunların en başında da şirkin yasaklanması gelir.
10. İsrâ Sûresi'nde yer alan muhkem âyetlerde on mesele zikredilir. Allah bunları zikretmeye:
«Allah ile birlikte başka bir İlah edinme'. Sonra kınanmış ve terk edilmiş olarak oturup kalırsın.» (İsrâ, 22) âyeti ile başlayıp:
«Allah İle birlikte bir başka ilah edinme! Sonra kınanmış, kovulmuş olarak cehenneme atılırsın.» (İsrâ, 39) âyeti ile son vermiştir. Bu meselelerin ne derece büyük öneme sahip olduklarını bildirmek için Yüce Allah:
«Bunlar, Rabbinin sana vahyettiği hikmetlerdendir.» (İsrâ, 39) buyurmaktadır.
11. «On hak âyeti» adı verilen ve haklardan bahseden Nisa Sûresi'ndeki âyet-i kerimeye Yüce Allah Hiçbir şeyi ortak tutmaksızın yalnız Allah'a ibadet edin!» (Nîsâ, 36) sözü İle başlamıştır.
12. Rasûlullah'ın vefatı esnasındaki vasiyetine dikkat çekilmiştir.
13. Allah'ın bizim üzerimizdeki hakkının bilinmesi.
14. Yüce Allah'ın hakkını yerine getiren kulların Allah üzerindeki haklarının neler olduğu.
15. Hadisde zikredilen tevhid karşılığında elde edilecek mükâfatın birçok sahabi tarafından bilinmiyor olması.
16. Maslahat gereği İlmin gizlenmesinin (ketmedilmesinin) caiz olması.
11. Muaz'ın yapmak istediği gibi Müslümanı sevindirecek müjdeli haberleri vermenin mustehab olması.
18. Allah'ın rahmetindeki genişliğe dayanıp güvenmekten dolayı endişe beslemek.
19. Cevabını bilmediği bir soruya muhatap olan "Allah ve Rasûlü daha iyi bilir" der.
20. Bilgileri insanların genelinden gizleyerek onlardan sadece bazılarına vermenin caiz oluşu.
21. Peygamber sallallâhu Aleyhi ve sellem merkebinin arkasına başkasını bindirmesi ile alçakgönüllülüğü.
22. Hayvanın terkisine birisinin alınarak iki kişi birden bin ilebileceği.
23. Mu'âz b. Cebel radıyallâhu anh'ın fazileti.
24. Bu mes'elenin ne derece büyük bir öneme sahip olduğu.
(2) (Sahih): Ebû Dâvud (4596), Tirmzi (2640), İbn Mâce (3991), Ahmed (2/332), İbn Hıbbân (6247), Hâkim (10, 144, 442). el-Elbânî Sahîhul'-Câmı" (1073)'de, hadisin sahih olduğunu söylemiştir)
(3) (Sahih): Buharî (2756), Müslim (30), Tirmizî (2643), Nesâî Kubrâ'da (5877), İbn Mace« (4296). Ahmed (5/228, 229. 230) İbn Hıbbân (210, 362)
