Âleykum selam we rahmetullah;
Kâbul edilir. Çünkü ;
Cerh ve ta'dil, teknik tabirler yönünden sonradan inkişâf etmiş olsa bile, tatbikatının sahabe içerisinde başladığı muşahede edilmektedir. Abdullah İbn Abbâs, Ubâde İbnu's-Sâmit ve Enes İbn Mâlik, hadîs râvileri hakkında ilk söz söyleyen sahabîlerden addedilirler. (El-Cezâ'irî, Tevd.hu'n-nazar, sf: 114)
Tâbi'ûn devrinde ise, eş-Şa'bî, Muhammed İbn Şîrîn ve Sa'îd İbnu'l-Museyyib görülmektedir; fakat tabiilerin ilk tabakasını teşkil eden bu gibi kimseler, kendilerinden sonra gelenlere nisbetle daha az bir yekûn tutmaktadır. Bunun sebebi de, kendi devirlerinde hadîs rivayet edenler arasında zayıf olanların çok az bulunmasıdır. Fakat tâbi'ûn devrinin sonlarına doğru, hadîs ricali arasında ehil olmayanların, işittikleri hadîslerin râvilerini zikretmeksizin onları mursel olarak rivayet edenlerin veya mevkufu merfû, merfû'u mevkuf yapanların çoğalması, cerh ve ta'dîl faaliyetini artırmış, yüzlerce hadîs râvisi, bu faaliyetler neticesi çürüğe çıkarılmak suretiyle hadîslerin ifsad edilmesi mümkün mertebe önlenebilmiştir. Bu devirde, hadîs imamları arasında el-A'meş (Ö. 148), Şu'be İbnu'l-Haccâc (Ö. 160), Mâlik İbn Enes (Ö. 179), Abdullah İbnu'l-Mubârak (Ö. 181), Yahya İbn Sa'îd el-Kattân (Ö. 189), Vekî İbnu'l-Cerrâh (Ö. 197), Abdurrahman İbn Mehdî (Ö. 198), Yahya İbn Ma'în (Ö. 233) ve Ahmed İbn Hanbel (Ö. 241) gibi kimseler, cerh ve ta'dîl faaliyetinde büyük şöhret kazanmış, bunlardan bazıları tarafından yalnız bu konuda telîf edilen eserler, zamanımıza kadar intikal etmiştir.
Hadîs râvilerinin cerh ve ta'dîl bahsi, usûl kitablarında geniş bir yer işgal eder. Bilindiği gibi cerh, bir yaranın deşilip içindekilerin açığa çıkarılması gibi, bir râvinin, hadîs rivayetini tehlikeye düşürebilecek her türlü ayıplarının tesbit edilip ortaya konmasıdır; bu bakımdan ta'dîle nisbetle daha güçtür ve dîn yönünden ağır bir mes'ûliyeti mucibdir. Ta'dîl ise, râvilerde bulunması gereken şartlar çerçevesi içinde cereyan eder ve bu şartları hâiz olan kimselerde cerh alâmeti görülmez. (Prof. Dr. Talat Koçyiğit, Hadis Usulü, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları:183-184)
Çevrimdışı
