Makale Nebi (sav)den hatıralar

İ Çevrimdışı

İstantinabul

Yeni Üye
İslam-TR Üyesi
en son paylaşılan hadis hakkında bir kaç sorum olacaktı hadis konusunu öğrenmek için sahabe olan ravi peygamberin yanında savaşlara katılmış mı müslüman olarak bir de ahmed bin hanbel direk amr b. şuayb ile görüşüp mü öğrenmiş bu hadisi yoksa başka aracılar da var mı?
 
ibn İslam Çevrimdışı

ibn İslam

Kâria
İslam-TR Üyesi
en son paylaşılan hadis hakkında bir kaç sorum olacaktı hadis konusunu öğrenmek için sahabe olan ravi peygamberin yanında savaşlara katılmış mı müslüman olarak bir de ahmed bin hanbel direk amr b. şuayb ile görüşüp mü öğrenmiş bu hadisi yoksa başka aracılar da var mı?

1. Bu hadisteki sahâbe ravi kim?


  • Sahabe ravi: Abdullah b. Amr b. el-Âs (رضي الله عنهما)
    • Babası Amr b. el-Âs, Mekke’nin fethi öncesinde Müslüman oldu (Hicret’in 8. yılı civarı). Abdullah da babasıyla birlikte Müslüman oldu.
    • Savaşlara katılımı: Uhud, Bedir gibi erken dönem savaşlara katılmadı çünkü o zaman henüz Müslüman değildi. Ancak Müslüman olduktan sonra özellikle Huneyn ve sonrası gazvelerde bulundu.
    • En önemli özelliklerinden biri, Peygamber (s.a.v.)’den izin alarak hadisleri yazmasıdır. “Sahîfetu Sâdıka” isimli bir hadis mecmuası vardır.



2. Ahmed b. Hanbel bu hadisi doğrudan Amr b. Şuayb’dan mı aldı?


Hayır. Müsned-i Ahmed’deki rivayet zinciri şu şekilde işler (örnek bir senet üzerinden):


  • Ahmed b. Hanbel → kendi hocası (örneğin: Süfyân b. Uyeyne veya başka bir muhaddis) → ondan önceki ravi → … → Amr b. Şuayb → babası (Şuayb b. Muhammed) → dedesi (Abdullah b. Amr) → Peygamber (s.a.v.).

Yani Ahmed b. Hanbel Amr b. Şuayb ile doğrudan görüşmüş değildir, çünkü aralarında yaklaşık 130 yıl vardır. Ahmed (H. 164–241), Amr b. Şuayb ise tâbiîn döneminin başlarında yaşamış ve H. 118 civarı vefat etmiştir.


Ahmed b. Hanbel bu rivayetleri, kendi hocaları aracılığıyla isnad zincirinde nakletmiştir. Müsned’de senet baştan sona verildiği için hangi hocasından aldığı bellidir.




3. Özet


  • Sahabe ravi: Abdullah b. Amr b. el-Âs — Müslüman olduktan sonra Peygamber’le bazı savaşlara katıldı, hadisleri yazmasıyla meşhur.
  • Ahmed b. Hanbel: Bu hadisi doğrudan Amr b. Şuayb’dan değil, arada birkaç ravi aracılığıyla aldı.
  • İsnad mantığı: Rivayetler, kuşaklar arasındaki tüm aktarıcılar (raviler) zincirlenerek aktarılır. Bu zincir sened diye adlandırılır.
 
Moderatör tarafında düzenlendi:
ibn İslam Çevrimdışı

ibn İslam

Kâria
İslam-TR Üyesi
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ عِنْدَ ذِكْرِ أَهْلِ النَّارِ : " كُلُّ جَعْظَرِيٍّ جَوَّاظٍ مُسْتَكْبِرٍ، جَمَّاعٍ مَنَّاعٍ ".

6580-Abdullah bin Amr'ın şöyle dediği rivayet edilmiştir: "Rasûlullah (sav), cehennemlikler konusunda şöyle buyurdu: “Cehennemlikler, kaba, yaygaracı, kibirli, mal biriktirip cimri davranan kimselerden oluşur."

Ahmed bin Hanbel,Müsned

1. Sened durumu


Bu rivayet Müsned’de genellikle şu şekilde gelir:


أحمد بن حنبل → إسماعيل بن إبراهيم (ابن علية) → أيوب السختياني → نافع بن عمر الجمحي → ابن أبي مليكة → عبد الله بن عمرو بن العاص → النبي ﷺ

  • Ravilerin tamamı güvenilir (ثقات) kabul edilmiştir.
  • İbn حجر, ابن علية, أيوب السختياني, نافع بن عمر, ابن أبي مليكة hepsi sika ravilerdir.
  • Abdullah b. عمرو sahabedir, adaletine ihtiyaç duyulmaz (çünkü sahabe adildir).



2. Hüküm


Bu hadisi İmam Ahmed dışında Tirmizî (hadis no: 2853), İbn Hibbân (7432) ve Hâkim de rivayet etmiştir.


  • Tirmizî, bu hadisi “hasen sahih” olarak nitelendirmiştir.
  • Hâkim, “isnadı sahih” demiş, Zehebî de aynı görüştedir.

Dolayısıyla bu hadis sahih kabul edilir.




3. Anlam notu


  • جعظري: Sert, kaba, katı mizaçlı kişi.
  • جواظ: Çok konuşan, yaygaracı, aynı zamanda kibirli anlamında.
  • جماع مناع: Malı yığan ama vermeyen, cimri.

Yani hadis, ahlâkî açıdan sertlik, kibir ve cimriliğin cehennem ehlinin vasıflarından olduğunu bildiriyor.
 
Moderatör tarafında düzenlendi:
ibn İslam Çevrimdışı

ibn İslam

Kâria
İslam-TR Üyesi
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ ، عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ : " إِنَّ أَرْوَاحَ الْمُؤْمِنِينَ تَلْتَقِي عَلَى مَسِيرَةِ يَوْمٍ، مَا رَأَى أَحَدُهُمْ صَاحِبَهُ قَطُّ

6636-Abdullah bin Amr bin Äs’ın rivayet ettiğine göre Rasûlullah (sav) şöyle buyurdu: *"Müminlerin ruhları, daha sahipleri birbirlerini görmeden bir günlük mesafede buluşurlar."*

Ahmed bin Hanbel,Müsned

Hadisin hükmü


  • Heysemî, Mecmaʿuz-Zawāid (7/178)’de bu rivayeti zikretmiş ve isnadındaki ravilerin güvenilir olduğunu belirtmiştir.
  • Albânî, al-Silsila al-Ṣaḥīḥa’da (hadis no: 2758) rivayetin başka şahitleriyle de geldiğini söyleyip “sahih” hükmü vermiştir.
  • İbn Hacer ve diğer muhaddisler de manayı destekleyen benzer rivayetler bulunduğunu belirtmişlerdir.

Dolayısıyla bu hadis sahih (veya en azından hasen li-ghayrihî) kabul edilmektedir.
 
Moderatör tarafında düzenlendi:
ibn İslam Çevrimdışı

ibn İslam

Kâria
İslam-TR Üyesi
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو ، قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : " مَنْ أَحَبَّ أَنْ يُزَحْزَحَ عَنِ النَّارِ، وَيَدْخُلَ الْجَنَّةَ فَلْتُدْرِكْهُ مَنِيَّتُهُ وَهُوَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ، وَيَأْتِي إِلَى النَّاسِ مَا يُحِبُّ أَنْ يُؤْتَى إِلَيْهِ ".

6807-Abdullah bin Amr’ın rivayet ettiğine göre Rasûlullah (sav) şöyle buyurdu: "Cehennemden uzaklaşıp cennete girmek isteyen kişi, ölüm anı geldiğinde Allah’a ve âhiret gününe iman eden, kendi için sevdiğini diğer insanlar için de isteyen biri olarak ruhunu teslim etsin."

Ahmed bin Hanbel,Müsned

Hadisin Hükmü


  • İmam Nevevî, Riyâzu’s-Sâlihîn’de bu hadisi almıştır (Bâb: Birr ve Sıla). Orada sahih hadisler arasına koymuştur.
  • İbn Hibbân da Sahih’inde (no: 341) aynı lafızla rivayet etmiştir.
  • Hakim de Müstedrek’te zikretmiş ve “sahih isnadlıdır” demiştir.
  • Albânî, Sahih el-Camiʿ’de hadisin sahih olduğunu belirtmiştir.

Dolayısıyla hadis sahihtir.
 
Moderatör tarafında düzenlendi:
ibn İslam Çevrimdışı

ibn İslam

Kâria
İslam-TR Üyesi
- عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ : " إِنَّ مِنْ أَكْبَرِ الذَّنْبِ أَنْ يَسُبَّ الرَّجُلُ وَالِدَيْهِ ". قَالُوا : وَكَيْفَ يَسُبُّ الرَّجُلُ وَالِدَيْهِ ؟ قَالَ : " يَسُبُّ أَبَا الرَّجُلِ، فَيَسُبُّ أَبَاهُ، وَيَسُبُّ أُمَّهُ، فَيَسُبُّ أُمَّهُ ".

6840-Abdullah bin Amr’ın şöyle dediği rivayet edilmiştir: Rasûlullah (sav): “Kişinin anne-babasına sövmesi büyük günahlardandır" buyurdu. “Kişi, anne-babasına nasıl söver ki?" diye sorulunca da: “Birinin babasına söver, o da kendi babasına Söverek karşılık verir. Yine birinin annesine söver, o da kendi annesine söverek karşılık verir" buyurdu.

Ahmed b. Hanbel, Müsned

Sened ve Kaynaklar


Hadis sadece Müsned-i Ahmed’de değil;


  • Buhârî (Sahih, Kitâbü’l-Edeb, Bâb: Sebbü’r-Racul Vâlideyhi, no: 5973),
  • Müslim (Sahih, Kitâbü’l-Îmân, Bâb: Îmân bi’llâh ve hurmeti’l-wâlideyn, no: 90),
  • Ebû Dâvûd, Tirmizî, Nesâî gibi kaynaklarda da yer alır.

Dolayısıyla hadis müttefekun aleyh (hem Buhârî hem Müslim’in sahihinde) olduğu için en yüksek sahihlik derecesine sahiptir.
 
Moderatör tarafında düzenlendi:
ibn İslam Çevrimdışı

ibn İslam

Kâria
İslam-TR Üyesi
عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ ، عَنْ أَبِيهِ ، عَنْ جَدِّهِ ، أَنَّ نَفَرًا كَانُوا جُلُوسًا بِبَابِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَ بَعْضُهُمْ : أَلَمْ يَقُلِ اللَّهُ كَذَا وَكَذَا ؟ وَقَالَ بَعْضُهُمْ : أَلَمْ يَقُلِ اللَّهُ كَذَا وَكَذَا ؟ فَسَمِعَ ذَلِكَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَخَرَجَ كَأَنَّمَا فُقِئَ فِي وَجْهِهِ حَبُّ الرُّمَّانِ، فَقَالَ : " بِهَذَا أُمِرْتُمْ ؟ - أَوْ : بِهَذَا بُعِثْتُمْ ؟ - أَنْ تَضْرِبُوا كِتَابَ اللَّهِ بَعْضَهُ بِبَعْضٍ، إِنَّمَا ضَلَّتِ الْأُمَمُ قَبْلَكُمْ فِي مِثْلِ هَذَا، إِنَّكُمْ لَسْتُمْ مِمَّا هَاهُنَا فِي شَيْءٍ، انْظُرُوا الَّذِي أُمِرْتُمْ بِهِ فَاعْمَلُوا بِهِ، وَالَّذِي نُهِيتُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا ".

6845-Amr bin Şuayb, babasından, o da dedesinin şöyle dediğini rivayet etmiştir: “Bir grup insan, Rasûlullah’ın (sav) kapısının önünde oturuyorlardı. Kimileri: “Allah şöyle şöyle buyurmuyor mu?" derken, diğerleri de: “Peki, Allah böyle böyle buyurmuyor mu?" diyerek tartışıyorlardı.(Diğer bir rivayette konu kader ile ilgiliydi.)Rasûlullah (sav) bu sözleri işitince dışarıya çıktı. Öfkeden dolayı yüzü nar gibi kızarmıştı. Çıktıktan sonra da şöyle buyurdu: “Sizden yapmanız istenen, size emredilen şey bu mu? Allah’ın Kitabı’nın bazı âyetlerini bazılarıyla karşı karşıya getirmek mi? Sizden öncekiler, böylesi bir şeyden dolayı helâk oldular. Bu tür şeyleri tartışmanızın size bir faydası yok. Siz, size emredilen şeylere bakın ve onları yerine getirin. Size yasaklanan şeylerden de uzak durun."

Ahmed b. Hanbel, Müsned

Sened Tahlili


  • Amr b. Shuayb → babası Shuayb → dedesi Abdullah b. Amr b. As zinciri, hadisçiler arasında bilinen bir silsiledir.
  • Bu isnad hakkında âlimlerin görüşü:
    • İbn معين, Ahmed b. Hanbel, İbn Medînî, İbn Sa’d gibi birçok imam bu rivayetleri “hasen” kabul etmiştir.
    • Bazı muhaddisler ise “ihticâc için kullanılabilir, fakat tek başına sahih derecesinde değildir” demiştir.
  • El-Arnaût, Müsned tahkikinde bu hadisin senedini “hasen li-gayrih” (desteklerle birlikte hasen) olarak değerlendirmiştir.

Hüküm


  • Hadis sened açısından hasen derecesindedir (Ahmed, Ebû Dâvûd [4603], Tirmizî [2950], İbn Mâce [85]’de de benzeri rivayetler vardır).
  • Mana olarak da çok sağlamdır; çünkü aynı uyarı başka sahih hadislerde de geçmektedir (ör. “Kur’an hakkında tartışmayın; zira onun bazıları bazılarını yalanlar gibi görünür.”).
 
Moderatör tarafında düzenlendi:
Üst