Rize'de cemaat arıyorum.

isteyenlere sağlam alimlerin isimlerini verebılırım .

liste dedğim haidis alimleri filan listesi var .

fmtrk' Alıntı:

Ahi o listeyi göndere bilir misin? Ben de baya bi kitap var ama arşivlerden yararlanmak istiyorum.

Genişletmek için tıkla ...

MuhammedRabbani' Alıntı:

liste dedğim haidis alimleri filan listesi var .

Genişletmek için tıkla ...

Anladım

zayıflama programnı gibi oldu

- - - Updated - - -

ibn teymiyyenin öğrencileri :

İbn Kayyım el Cevziyye, Muhammed ibn Ebu Bekir
Zehebi, Muhammed Ibn Ahmed
Mizzi, Yusuf ibn AbdurRahman
İbn Kesir, İsmail İbn Ömer
İbn Abdulhadi, Muhammed ibn Ahmed
Bezzar, Ömer ibn Ali
İbn Kadi el-Cebel, Ahmed ibn Hüseyin
İbn Fadlillah el-Amri, Ahmed ibn Yahya
Muhammed ibn Osman at-Tanuhi
İbn el-vardi, Zeyn ed-Din Ömer
Ömer el-harrani, Zeyn-ed-Din Abu Hafs
İbn Muflih, Şems ed-Din Abu Abdullah

hadis anlamınfda çok özel 4 isim .


Bunlar Ebû Bekir bin Ebî Şeybe, Ahmed bin Hanbel, Yahyâ bin Maîn, Ali bin el-Medînî'dir.

İbn Kayyim El- Cevziyye'nîn Hayatı Ve Eserleri İBN KAYYIM EL- CEVZİYYE'NÎN HAYATI VE ESERLERİ


Asıl adı İmam Muhammed b. Ebi Bekr b. Eyyüb b. Sa’d ez-Zür’i ed Dımeşki-Ebu Abdillah- Şemsüddin İbn Kayyim el- Cevziyye’dir.

İbn Kayyım el- Cevziyye İslami ıslah davasının önde gelenlerinden takvası, ve keskin zekasıyla, mülhidleri, bid’atçıları ve sapıkları susturmada gösterdiği azim ve başarısıyla şöhret bulmuş alimlerdendir.

Şam’da hicri 691, Miladi 1299’de mütevazi bir evde doğdu. İlmi, alimleri severek, ilim tahsiline kendisini vererek büyüdü. O, bütün kitablara ilgi duyan, kitabların konularıyla bölümleriyle ilgi alanını genişleten birisiydi.

Zamanındaki alimlerin pek çoğuna öğrencilik etti. Fıkıh, Tefsir, Tevhid (Akaid), Arab dili, Tarih dersleri aldı. Hocası İbn Teymiyye’ye tabi olarak İslam mezhepler (fırkalar) tarihine özel bir önem verdi. Zaten birçok şeyi İbn Teymiyye’den öğrendi ve hayatı boyunca ona bağlı kaldı. Onun kitabları üzerinde çalışmaya onları incelemeye girişti. Hocasının kitablarını düzenlemek, geliştirmek, konularına ayırmak ve onları insanlar arasında yaymakla uğraştı. Hocasının ortaya koyduğu her şeyde ona yardım ediyordu. Hocasıyla beraber Şam kalesinde hapsedildi, Hocasından dolayı hakaret ve Hocasının ölümünden sonra bir asaya bağlı olarak deve üzerinde dolaştırıldı. İşkence gördü. Sonra da serbest bırakıldı.

İbn Kayyım güzel ahlaklı ve herkesçe sevilen bir insandı. Aşağıda isimlerini vereceğimiz bir çok eseri vardır.

1 - Medaricü’s-Salikin, üç cild

2 - er-Ruh

3 - Hadi’l-Ervah

4 - Tariku’l Hicreteyn ve Babu’s- Saadeteyn

5 - İ’lamu’l- Muvakkiin, dört cild

6 - İctimaü’l- Cuyüşi’l- İslamiyye

7 - et-Turuku’l - hükmiyye Fi’s- Siyaseti’ş Şerriyye

8 - Tuhfetü’l -Mevdud Fi Ahkami’l- Mevlüd

9 - Ahkamü ehli’z- Zimme

10 - et-Tıbbü’n- Nebevi

11 - Miftahü Dari’s- Saade

12 - es-Savaikü’l- Mürsele Fi’r- Reddi Ale’l Cehmiyye vel Muattıla

13 - Ahbarü’n-Nisa

14 - el-Vabilu’s- Sayyib Mine’l- Kelimit- Tayyib

15 - es-Salat

16 - et-Tefsiru’l- Kayyim

17 - Zadü’l- Mead Fi Hedyi Hayri’l- İbad

18 - el-Cevabü’l- Kafi ve’d- Dai ve’d- Deva

19 - el-Fevaid

20 - Uddetü’s- Sabirin

21 - El-Fevaidü’l-Müşevvik ila Ulumil-Kur’an

22 - et-Tıbyan fi Aksami’l-Kur’an

İbn Kayyim el-Cevziyye hicri 751, Miladi 1350 yılında, Şam’da vefat etmiştir

İmam-ı Beyheki
Meşhur hadis ve fıkıh âlimi. İsmi Ahmed bin Hüseyin, künyesi Ebu Bekir'dir. Nişabur'un Beyhek kasabasından olduğu için Beyheki diye meşhur olmuştur. Beyhek kasabasına bağlı Hüsrevcird köyünde 994 (H. 384) senesinde doğdu, 1066 (H. 458)da Nişabur'da vefat etti.

Küçük yaşta ilim tahsiline başlayan Beyheki zekasının keskinliği, hafızasının kuvveti, öğrendiği şeyler üzerindeki arzusu ve ilim öğrenmekteki ihlası ile hocalarının dikkatlerini üzerine topladı. Beyheki; Horasan, Bağdat, Kufe ve Mekke gibi ilim merkezlerinde zamanın âlimlerinden akli ve nakli ilimleri tahsil etti. Yüzden fazla hocadan hadis öğrendi. Ebul-Feth Nasır bin Muhammed Ümeri'den fıkıh ilmini, Hakim'den hadis ilmini, İbni Fürek'ten kelam ilmini, Ebu Ali Rodbari'den tasavvuf ilmini öğrendi. Büyük âlim oldu, kendisine ilmin minaresi denildi. Pek çok âlim yetiştirdi. Şeyhülislam Ebu İsmail el-Ensari, Zahir bin Tahir, Ebu Abdullah el-Feravi, oğlu İsmail bin Ahmed onun yetiştirdiği âlimlerdendir.

Kelam ilminde Ehl-i sünnet itikadına büyük hizmetler yaptı. Çeşitli ilimlerde bilhassa hadis, fıkıh ve kelam ilmine ait yüzlerce eser yazdı. Horasan'da hadis ilminde onun izni olmadan, o icazet (diploma) vermeden kimse hadis ilminden söz edemezdi. Şafii fıkhı öğretmesi için Nişabur'a çağrıldı. Her ne kadar memleketine dönmek istediyse de 9 Nisan 1066 (H. 10 Cemazilevvel 458) da vefat etti. Cenazesi yakın olan Beyhek kasabasına götürüldü.

İlim ve fazilette yüksek bir zat olan Beyheki hazretleri, devamlı okur, araştırır, tasnif eder, eserlerini öğrencilerine okutur, ilimle meşgul olur, fakirliğe sabreder, halinden hiç şikayet etmezdi. Az yer az içerdi. Kırk dört yaşından sonra vefatına kadar otuz sene bayram günleri hariç devamlı oruç tutmuştur.

Eserleri
1) Es-Sünen-ül-Kübra: Hadis-i şerif kitabı olup, on cilttir. Eshab-ı kiram ve Tabiinin isimleri, senet ve ravileri içerisine alan bir fihristi vardır.
2) Es-Sünen-üs-Sugra: İki cilttir.
3) Kitabü'l-Esma ves-Sıfat: İki cilttir.
4) Delail-ün-Nübüvve: Üç cilttir.
5) Menakıb-üş-Şafi
6) Marifet-üs-Sünen vel Asar: Eser dört cilttir.
7) Şu'ab-ül-İman
8) Et-Tergib vet-Terhib
9) Kitab-üz-Zühd-il-Kebir
10) El-Ba'sü ven-Nüşur
11) Fedail-üs-Sahabe
12) El-Medhal iles-Sünenil-Kübra
13) El-Mebsut
14) El-Adab
15) El-İtikad ala Mezhep-is-Selefi Ehlis-Sünneti vel-Cema'a
16) Ahkâm-ül-Kur'an
Diğer hadis âlimleri
İbni Ebi Şeybe: Ebu Bekir Abdullah bin Muhammed, hafız idi. Yüz bin hadis-i şerifi ravileri ile birlikte, ezber bilene (Hafız) denir. 850 de vefat etti. (Müsned) kitabı meşhurdur.

Darimi:
Abdullah bin Abdurrahman hafız Ebu Muhammed, 798 de Semerkand’da doğdu, 869 da vefat etti. Hadis âlimidir. (Müsned) adındaki kitabı çok kıymetlidir. Hadis-i şerif ilminde olduğu gibi, tefsir ve fıkıh ilimlerinde de derin bir âlimdi.
Eserleri:
1) Müsned-i Darimi (En meşhur ve kıymetli eseri budur).
2) El-Cami-us-sahih: Buna Sünen-i Darimi de denir.
3) Sülasiyyat.

Ahmed-i Bezzar:
Babası Amr’dır. Hadis âlimlerindendir. 905 de vefat etti. (Müsned) kitabı meşhurdur.

Ebu Ya’la:
Ahmed bin Ali, hadis âlimidir. (Müsned) kitabı meşhurdur. 825 de doğdu, 920’de Musul’da vefat etti.

İbni Adiy:
Ebu Ahmed Abdullah ibnül Adiy, hadis imamlarındandır. 856 da Cürcan’da doğdu, 935 de Esterabad’da vefat etti. Hadis-i şerif toplamak için, Irak, Mısır, Şam ve Hicazı dolaştı.

İbni Hibban:
Ebu Hatim Muhammed bin Ahmed Temimi, hadis imamı ve Şafiidir. Semerkand kadısı idi. Sicstanda Bust kasabasında doğup, 966 da Semerkand’da vefat etti.

Ramehürmüzi:
Büyük hadis âlimlerindendir. Adı Hasan bin Abdurrahman’dır. 970 yılında Ramehürmüz şehrinde vefat etti; Ramehürmüzi adıyla şöhret buldu. Birçok eser yazmıştır. Bunlardan El-Muhaddis-ül-Fasıl Beyn-er-Ravi ve’l-Vai adlı eseri, usul-i hadis sahasında yazılan ilk kitaptır. Rabı-ül-Müteyyemin fi Ahbar-il-Uşşak, Kitab-ül-Emsal, Kitab-ün-Nevadir, Kitab-ı Risalet-üs-Sefer, Kitab-ur-Ruh, Edeb-ün-Natık adlı eserleri de vardır.

Dare Kutni:
Ali bin Ömer, hadis âlimidir. 918’de Bağdat’ta Dare Kutn’da doğdu, 995 de vefat etti. (Sünen) kitabı meşhurdur.

Hakim Nişapuri:
Muhammed bin Abdullah hadis âlimlerindendir. 933 de doğdu, 1014’de Nişapur’da vefat etti. Buhari’de ve Müslim'de bulunmayan sahih hadisleri toplayarak meydana getirdiği (Müstedrek)kitabı çok kıymetlidir.

Ahmed Bin Abdullah (Ebu Nuaym İsfehani):
Ebu Nuaym İsfehani adı ile meşhurdur. Şafiidir. Hadis âlimidir. 948 de doğdu, 1039 da vefat etti. Kıymetli kitapları vardır. (Hilye-tül-Evliya)sı meşhurdur.

İbni Abdilberr:
Hafız Cemaleddin Ebu Ömer Yusuf bin Abdullah, Maliki fıkıh ve hadis âlimidir. 978 de Kurtuba’da doğdu, 1071 de Şatıbe’de vefat etti. (Elistiab fi-marife-til-eshab) kitabı meşhurdur.

Hatib-i Bağdadi:
Hafız Ahmed bin Ali, hadis âlimlerindendir. Çok sayıda, kıymetli kitap yazdı. Şafii idi. 1002 de Bağdat’ta doğdu, 1071 de orada vefat etti. İmam-ı a’zama ve imam-ı Ahmed’e dil uzattı ise de, mağlup edildi.

Deylemi:
Şehrdar bin Ebu Şüca Şireveyh 1090 da Hemedan’da doğdu, 1163’e vefat etti. Hadis âlimidir.(Müsned-ül-firdevs) kitabı meşhurdur.

İbni Asakir:
Ali bin Hasen fıkıh ve hadis âlimidir. 1105 de Şam’da doğdu, 1176 da orada vefat etti. Seksen cilt (Şam tarihi) kitabı meşhurdur.

Zehebi:
İmam-ı Ebu Abdullah Şemseddin Muhammed bin Ahmed bin Osman bin Kaymaz Türkmani Mısıri, hadis ve tarih âlimlerindendir. 1274 de Şam’da doğdu, 1348 de Mısır’da vefat etti. Eserlerinden (Mizan-ül itidal), oniki cilt (Tarih-ül İslam), (Tecrid fi-esma-i Sahabe) ve (Es-sayfa fi-menakıbi Ebi Hanife) kitapları vardır. (Et-tıbbün-Nebevi) çok faydalı olup, İbrahim Ezrakın (Teshil-ül-menafi)i hâmişinde olarak Mısır’da ve 1975 de İstanbul'da basılmıştır. İbni Teymiyye’nin talebesidir.

İbni Hacer-i Askalani:
Şihabüddin Ahmed bin Ali, hadis imamı ve Şafii fıkıh âlimidir. 1371 de Mısır’da doğdu, 1448 de orada vefat etti. Yüzelliden çok kitabı vardır. (Elisabe fi-temyizissahabe) kitabı İbni Esirin (Üsüd-ül-gabe) kitabından daha mükemmeldir. Dört cilttir.

Münavi [veya Menavi]:
Abdürrauf-i Münavi, hadis ve fıkıh âlimidir. Şafii idi. 1518 de doğdu, 1621 de Kahire’de vefat etti. Çok kitap yazdı. (Künuz-üd-dekaık) kitabı, 1868 de İstanbul'da basılmıştır.

Hadis Alimleri


İmam-ı Buhari


Kur’ân-ı kerîmden sonra dünyânın en kıymetli kitabı olan Sahîh-i Buhârî adıyla meşhur olan hadis kitabını yazan büyük hadis âlimi. İsmi Muhammed bin İsmâil olup künyesi Ebû Abdullah’tır. Hadis ilminde yüksek derecede olup 300.000’den fazla hadîs-i şerîfi senetleriyle birlikte ezbere bilen bir âlim olduğu için "İmâm" Buharalı olduğu için "Buhârî" denilmiş İmâm-ı Buhârî ismiyle meşhûr olmuştur. 810 (H. 194) senesinde Buhârâ’da doğdu. 870 (H. 256) senesinde Semerkand’ın Hartenk kasabasında vefât etti.

Küçük yaşta babasını kaybeden Buhârî ilk tahsiline doğum yeri olan Buhârâ’da başladı. Duâsı makbul sâlihâ bir hanım olan annesionun ve kardeşinin yetişmesi için gayret sarf etti. On yaşından îtibâren hadis âlimlerinin derslerine devâm etti. On beş yaşına girmeden 70.000 hadîs-i şerîfi ezberledi.

Hadis ilminde kısa sürede o derece ilerledi ki hocaları ile karşılıklı ilmî münâzaralarda bulunmaya başladı. Nitekim hocası Dâhilî bâzı hadîs rivâyetlerindeki eksikliklerini onun yardımıyla tamamlamıştır. On altı yaşındayken Abdullah bin Mübârek ve Vekî bin Cerrâh’ın kitaplarını ezberledi. Fıkıh ilminde müctehitlerin bildirdiklerini öğrendi. Sonra annesi ve kardeşiyle birlikte hacca gitti. Hac farîzasını îfâ ettikten sonra annesi ve kardeşi Buhârâ’ya döndüler İmâm-ı Buhârî ise Mekke’de kalıp hadîs-i şerîf toplamaya başladı. On sekiz yaşındayken Sahâbe ve Tâbiîn fetvâlarını topladı. Abdullah bin Zübeyr el-Hamîdî’den Şâfiî fıkhını öğrendi. Bu arada Medîne-i münevvereye gidip Resûlullah efendimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) kabr-i şerîfini ziyâret edip geceleri kabr-i şerîf başında Târih-ul-Kebîr kitabını yazdı. Mekke ve Medîne’den başka Bağdat Basra Kûfe Mısır Nişâbur Belh Merv Askalan Dımeşk Hums Rey ve Kayseriyye gibi ilim merkezlerini dolaşıp hadis âlimleriyle görüşüp binden fazla âlimden hadis ve diğer ilimleri öğrenip nakletti.

Kuvvetli zekâya ve hâfızaya sâhib olan İmâm-ı Buhârî işittiği hadîs-i şerîfi hemen ezberliyordu. Onunla hadîs-i şerîf dinleyenler yazdığı hâlde o yazma ihtiyâcını duymuyordu. Muhammed bin Selâm el-Bîkendî İbrâhim bin el-Eş’âs Ebû Âsım eş-ŞeybânîAbdurrahmân bin Muhammed bin Hammad Hâlid bin Mahled Ebû Nasr-il-Ferâdisî Abdân bin Osmân el-Mervezî Ali bin el-MedînîAhmed bin Hanbel Yahyâ bin Ma’în İshak bin Râheveyh Süleymân bin Harb Abdullah bin Zübeyr el-Hâmidî gibi hocalar elinde yetişti.

İmâm-ı Buhârî hazretleri ilim tahsilini bitirdikten sonra Mısır’dan Mâverâünnehr’e kadar tanınmış ilim merkezlerinde hadis ve çeşitli ilimler okuttu. Derslerinde binlerce talebe bulunurdu. Kendisinden 70.000’den fazla talebe hadis dinlemiştir. Bunlar arasında TirmizîNesâî Ebû Zür’a ve Ebû Bekr bin Huzeyme İbn-i Ebî Dâvûd Muhammed bin Nasr-ul-Mervezî Müslim bin Haccâc İbn-i Ebiddünyâ gibi büyük ve tanınmış hadis âlimleri de vardı.

Binlerce talebe yetiştirdikten sonra Nişâbur’a oradan da Buhâra’ya döndü. Bir müddet Buhâra’da kalıp hadis ve ilim öğretmekle meşgul oldu. Bir rivâyete göre Buhâra vâlisi çocukları için özel ders verilmesini buraya kimsenin girip dersi dinlememesini istedi. Buhârî cevâbında; "Ben bir kısım kimseleri hadis dinlemekten men edip birkaç kişiye hadis öğretmem." buyurdu. Bu durum vâliyle arasının açılmasına sebeb oldu. Buhâra’dan ayrıldı. Allahü teâlâya şikâyet yoluyla vâlinin verdiği sıkıntıyı arz etti. Duâsı kabûl oluparadan bir ay geçmeden vâli azledildi zindana atıldı. Bu arada Semerkandlılar kendisini dâvet ettiler. Giderken yoldaSemerkandlılardan bir kısım insanların isteyip bir kısmının istemediği haberini alınca Hartenk köyünde kaldı. İşin iç yüzünü öğrenmek istemişti. İnsanların bu hâlinden kalbi daraldı ve canı sıkıldı. Teheccüt namazından sonra ellerini açıp; "Yâ Rabbî! Yeryüzü bu genişlikle bana dar oldu. Beni tarafına al!" diye duâ etti. O ay orada hastalandı ve 870 yılının Ramazan bayramı gecesi Semerkant’tan 72 km uzaklıkta olan Hartenk’de vefât etti. Kabri oradadır.

İmâm-ı Buhârî hazretleri çok cömerd olup herkese iyilik ederdi. Fakîrlere çok sadaka verir talebelerinin ihtiyaçlarını bizzat karşılardı. Bayram günleri hâriç bütün yılını oruçla geçirirdi. Haramlardan ve şüphelilerden dâima kaçar gıybetten çok korkardı. "İsterim ki Rabbime kavuştuğumda hiç gıybet etmemiş olayım ve böyle bir şey için kimse beni aramasın." buyururdu. Gecenin ilk saatlerinde biraz uyur sonra kalkar ilim ve ibâdetle meşgul olurdu. Kur’ân-ı kerîmi üç günde bir defâ hatmederdi.

Hadis ilminin ve hadis âlimlerinin önderi olan İmâm-ı Buhârî hazretleri yüz binlerce hadîs-i şerîfi ezberlemişti. Hadîs-i şerîfleri metinleri ve senetleriyle ezbere bilirdi. Hadîs-i şerîflerin râvîlerini çok inceler dînin emirlerine uymayan edeplerini gözetmeyenahlâkında bir kusur olanların rivâyet ettiği hadîs-i şerîfleri almazdı. Hadîs-i şerîfin metnini ezberlediği gibi o hadîs-i şerîfi rivâyet eden kimselerin künyelerini doğum ve ölüm târihlerini ahlâk ve yaşayışlarını kimden rivâyette bulunduklarını o râvîden başka kimlerin hadîs-i şerîf aldığını öğrenir ve ezberlerdi. Bir kimse hadis rivâyetinde ve râvîlerin senedinde hatâya düşse hemen İmâm-ı Buhârî hazretlerini bulup sorar ve doğrusunu öğrenirdi. Gittiği her yerde etrâfı hadîs-i şerîf almak ve öğrenmek isteyenlerle dolup taşardı. İmâm-ı Buhârî hazretlerinin hadis ilmindeki rumuzu "H" harfidir. Aynı zamanda tefsir ve kelâm ilimlerinde de üstâd olan İmâm-ı Buhârî hazretlerinin tefsire dâir bildirdiği rivâyetler tefsir âlimlerinin eserlerini süslemektedir. Kelâm ilmine dâir eserler de yazmıştır.



Eserleri:

1) Câmi-us-Sahîh: En büyük ve en meşhur eseridir. Sahîh-i Buhârî ismiyle de tanınır. İslâm âlimleri söz birliğiyle; "Kur’ân-ı kerîmden sonra en sahih kitap Sahîh-i Buhârî’dir." buyurmuşlardır. İmâm-ı Buhârî bu kitabı Mescid-i Harâm’da yazdı. Her hadîs-i şerîfi kitâbına yazmadan önce istihâre yapmıştır. Gusl edip Kâbe’de makâmın gerisinde iki rekat namaz kılıp koyduğu sağlam usûllere göre sahih olduğu kesin olarak belli olan hadîs-i şerîfleri yazmıştır. Bu kitabı müsveddeden temize çekme işini de Medîne-i münevverede Peygamber efendimizin kabr-i şerîfi ile minberi arasında bulunan Ravda-i Mutahherada yaptı. Bu eserini nasıl yazdığını kendisi şöyle anlatmıştır: "Câmi-us-Sahîh kitâbını 600.000 hadîs-i şerîf arasından seçtim. Her hadîs-i şerîfi kitaba koymadan önce gusledip iki rekat namaz kılıp istihâre yaptım. Ondan sonra hadîs-i şerîfi kitaba koydum. Bunları yapmadan hiçbir hadisi yazmadım. 7275 hadîs-i şerîf olan bu kitabı on altı yılda tamamladım."

Kütüb-ü Sitte adı verilen altı sahih hadis kitabının en başta geleni olan Sahîh-i Buhârî’nin Ali el-Yünûnî tarafından el yazmasıyla çoğaltılan metni mûteber olmuştur. Bu nüshanın aslı Kâhire’de Akboğa Medresesi Kütüphânesindedir. Sahîh-i Buhârî’nin birçok şerhleri ve baskıları yapılmıştır. 1894’te Sultan İkinci Abdülhamîd Han tarafından Mısır’da yaptırılan iki cilt baskısı pek nefis ciltlenmiş altın tuğra ve nukûş ile süslenmiştir. Bu baskı Bulak’ta Emîriyye Matbaasında yapıldı. Zeynüddîn Ahmed Zebîdî mukarrer rivâyetleri birleştirerek Buhârî-i Şerîf Tecrid-i Sarîh ismiyle kısaltılmıştır.

2) Târih-ul-Kebîr 3)Târih-ul-Evsat 4)Târih-us-Sagîr (Bu üç eser hadis râvîlerinin hayatlarını ve hadis ilmindeki yerlerini ihtivâ etmektedir.) 5) Kitâb-u Duafâ-is-Sağîre: Zayıf râvîlerin hallerinden bahseder. 6) Et-Târih fî Mârifeti Ruvât-ül-Hadîs 7) Et-Tevârîh-ul-Ensab 8) Kitâb-ül-Kûnâ 9) El-Edeb-ül-Müfred (Ahlâkla ilgili hadîs-i şerîfleri toplayan eserdir.) 10) Ref’ul-Yedeyn fissalâti 11) Kitâb-ül-Kırâati Half-el-İmâm 12) Halk-ul-Ef’âl-il-İbâdi ver-Reddü alel-Cehmiyye 13) El-Akide yâhut Et-Tevhîd: Kelâm ilmiyle ilgilidir. 14) El-Câmi-ul-Kebîr 15) Et-Tefsîr-ül-Kebîr 16) Kitâb-ül-Mebsût 17) Esmâ-üs-Sahâbe.

İmam-ı Müslim


Hadis âlimlerinin en üstünlerinden ve Kütüb-i Sitte adıyla bilinen meşhûr altı hadîs kitabından ikincisinin yâni Sahîh-i Müslim’in müellifi. İsmi Müslim bin Haccâc bin Müslim el-Kuşeyrî en-Nişâbûrî künyesi Ebü’l-Hüseyin’dir. 821 (H.206) senesinde Nişâbûr’da doğdu. 875 (H.261) târihinde burada vefât etti. Nişâbûr’un bir mahallesi olan Nasrâbad’da defnedildi. Büyük hadis imâmlarından olup Arapların Benî Kuşeyr kabîlesine mensuptur.

İmâm-ı Müslim zamânının büyük hadis âlimlerinden hadîs-i şerîf dinlemek ve öğrenmek için Hicâz Irak Şam ve Mısır’ı dolaştı. Yahyâ bin Yahyâ en-Nişâbûrî Ahmed bin Hanbel Kuteybe bin Sa’îd Ebû Bekr bin Ebî Şeybe Osman bin Ebî Şeybe İmâm-ı Şâfiî hazretlerinin talebelerinden Harmele bin Yahyâ gibi büyük âlimlerden hadîs-i şerîf dinleyip rivâyette bulundu. Ondan da; Ebû Îsâ et-Tirmizî Yahyâ bin Sa’îd Muhammed bin Mahled Mekkî bin Abdan ve daha başka âlimler hadîs-i şerîf bildirmişlerdir. Bağdat’a birkaç defâ gelen İmâm-ı Müslim hazretlerinden Bağdat âlimleri de hadîs-i şerîf dinleyip rivâyette bulunmuşlardır. En son 872 senesinde Bağdat’a gelmiştir.

İmâm-ı Buhârî ile Nişâbûr’da görüşmüş onun ilim meclisine devâm etmiştir. İmâm-ı Müslim İmâm-ı Buhârî ile bir hadîs-i şerîfin müzâkeresini yaparken; İmâm-ı Buhârî hadîs-i şerîfin senedinde onun bilmediği bir illeti gösterince İmâm-ı Müslim ayağa kalkarak Buhârî’nin alnından öpmüş ve methte bulunmuştur. İmâm-ı Buhârî hazretleri için; “Sana buğzedenler ancak hasedinden buğzeder. Dünyâda bir benzerin olmadığına şehâdet ederim” demiştir.

Hadîs-i şerîf öğrenmek ve öğretmek için pekçok seyâhat yapan İmâm-ı Müslim hazretleri ömrünün son yıllarını Nişâbûr’da geçirmişorada hadîs-i şerîf dersi vermiş ve ticâretle meşgûl olmuştur.



Eserleri:

1) Sahîh-i Müslim: Kütüb-i Sitte’nin ikincisi olup içinde 7.275 hadîs-i şerîf vardır. Bunları bizzât kendisinin topladığı 300.000 hadîs-i şerîf arasından seçmiştir. Kitap 52 kitaba ayrılmış fakat bâblara bölünmemiştir. Buhârî ise kitapları ayrıca bâblara ayırmıştır. Her bâb için de lüzumlu açıklamalarda bulunmuştur. Müslim’in diğer bir husûsiyeti de isnâd üzerinde önemle durmuş olmasıdır. Çünkü oSâhîh’inde biraz farklı metinler için değişik isnâdlar vermiştir. Bunlar metinde (hâ) harfiyle gösterilmiştir. Bu (hâ) tahvil veya havâle (hâ)’sıdır. Sahîh’inin baş kısmında hadis ilmiyle alâkalı mühim bir açıklama vardır. Bütün bu özelliklerine rağmen Sahîh-i MüslimBuhârî’nin Sahîh’inden sonra gelir.

İmâm-ı Müslim; “İşbu Müsned-i Sahîh’i dinlediğim üç yüz bin hadîs-i şerîf arasından seçerek tasnif ettim” buyurmuştur. Hadîs ilminde Müslim (M) harfi ile gösterilir.

İmâm-ı Müslim’in bu eseri üzerine çok şerhler yazılmıştır. Abdül Gafûr ibni İsmâil el-Fârisî’nin yaptığı El-Mefhum fî Şerhi Garibi Müslim adlı şerhi Ebü’l-Kâsım İsmâil bin Muhammed’in Şerhu Müslim adıyla yaptığı şerh ve Muhyiddin Ebû Zekeriyyâ Yahyâ en-Nevevî’nin El-Minhâc fî Şerhi Sahîh-i Müslim adıyla yaptığı şerh gibi daha birçok şerhi vardır.

2) El-Müsned-ül-Kebîr 3) El-Câmi’ Ale’l-Ebvâb 4) El-Esmâ ve’l-Kûnâ 5) El-Efrâd vel-Vuhdân 6) Tesmiyetü Şuyûhu Mâlik ve Süfyân ve Şu’be 7) Kitâb ül-Muhadramîn 8) Kitâbu Evlâd-is-Sahâbe 9) Evhâm-ül-Muhaddirîn 10) Et-Tabakât 11) Efrâd-üş-Şâmiyîn 12) Et-Temyîz 13) El-İlel.

İmam-ı Tirmizi


Velî ve büyük hadis âlimi. İsmi Muhammed bin Ali bin Hasan bin Bişr ez-Zâhid künyesi Ebû Abdullah’tır. Doğum târihi bilinmeyen Hakîm-i Tirmizî doğum yeri olan Tirmiz’de uzun müddet kaldı. Sonra Belh’e gitti. Orda bir müddet kaldıktan sonra Nişâbûr’a geldi. 932 (H. 320) senesinde şehid edildi.

Hakîm-i Tirmizî; babasından Kuteybe bin Sa’îd Hasan bin Ömer Sâlih bin Abdullah Tirmizî Sâlih bin Muhammed Tirmizî Ali bin Hucr es-Sa’dî Yahyâ bin Mûsâ Utbe bin Abdullah el-Mervezî Abbâd bin Ya’kûb ed-Devrâk Süfyân bin Vekî ile Horasan ve Irak’taki muhaddislerden hadîs-i şerîf öğrenmiştir. Yahyâ bin Mansûr el-Kâdı Hasan bin Ali Nişâbûr âlimleri ve daha pekçok âlim de ondan hadîs-i şerîf rivâyet etmişlerdir. Pekçok kitâbı olan Hakîm-i Tirmizî Ebû Türâb Nahşebî Ahmed bin Hadraveyh ve İbn-i Celâ gibi evliyâ ile sohbet etmiş berâber bulunmuş ve onlardan çok faydalanmıştır. Çok hadîs-i şerîf toplamış zâhit ve âbit bir zât olan Hakîm-i Tirmizî’nin yazdığı kitapların ekserisi basılmıştır.

Sünnet-i seniyyeye tam uyan ilmiyle âmil ümmet-i Muhammed’in büyüklerinden olan Hakîm-i Tirmizî zamânın evliyâsından olupherkes tarafından övülmüştür. İnce mânâları açıklama ve îzâh husûsunda üstat hadis ilminde ise sika (sağlam güvenilir) bir âlimdi. Sözleri kıymetli olup hilmi (yumuşaklığı) pek ziyâde şefkati çok ve ahlâkı pek güzeldi. Peygamberimizin mübârek ahlâkı onda görülürdü.



Buyurdu ki:

“Âhirette kurtulmak ibâdet ve amelin çok olmasıyla değil amellerin ihlâslı ve edeblerine uygun yapılması iledir.”

“Mü’minin neşesi yüzünde hüznü kalbindedir.”

“Nefsin sende olduğu hâlde Allahü teâlâyı tanımak istiyorsun. Halbuki nefsin daha kendisini bile tanımamıştır. Rabbini nasıl tanısın?”

“Kanâat nedir?” diye sorulunca “İnsanın kısmetine düşen rızkına râzı olmasıdır.” cevâbını vermişti.

Kendisine; “Îmânın gitmesine en çok sebeb olan günah nedir?” diye sordular. Buyurdu ki: “Üç günah vardır: Birincisi îmân nîmetine kavuştuğuna şükretmemek; ikincisi îmânın gitmesinden korkmamak; üçüncüsü mü’minleri incitmek ve onlara eziyet etmek. Biliniz ki haksız yere bir Müslümanı incitmek Kâbe’yi yetmiş defâ yıkmaktan daha büyük günahtır. Resûlullah efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem böyle buyurmuştur.”



Eserleri:

Hakîm-i Tirmizî’nin pekçok risâleleri mevcud olmakla berâber yazdığı meşhur kitapları; Kitâb-ül-Furûk Hatm-ül-Vilâye ve’l-İ’lel-üş-Şer’iyye Nevâdir-ül-Usûl fî Ehâdis-ir-Resûl Gars-ül-Muvahhidîn Er-Riyâdatü ve Edeb-ün-Nefs Gavr-ül-Umûr El-Menâhî Şerh-üs-Salât El-Mesâil-ül-Meknûne El-Ekyâs ve’l-Mu’terrîn Beyân-ül-Fark Beyn-es-Sadr El-Akl ve’l-Hevâ’dır. Bunların dördü hâriçdiğerleri basılmıştır. Bâzı risâleleri de yakın zamanda Şam’da tekrar basılmıştır.



İmam-ı Ebu Davud


Kütüb-i Sitte denilen meşhur altı hadîs-i şerîf kitâbından biri olan Sünen-i Ebû Dâvûd’un sâhibi. İsmi Süleymân bin Eş’as bin İshâk bin Beşir’dir. Ebû Dâvûd künyesiyle meşhur olup Sicistânî nisbesiyle bilinir. 817 (H.202)’de Sicistan’da doğdu. 889 (H.275)’de Basra’da vefât etti.

Küçük yaşta ilim tahsiline başlayan Ebû Dâvûd Sicistânî; Horasan Şam Irak Hicaz Mısır gibi ilim merkezlerine giderek zamânının tanınmış âlimlerinden ilim tahsil etti ve hadîs-i şerîf dinledi. Tefsir ve Hanbelî fıkhını da tahsil edip yüksek ilmî dereceye ulaştı. Hadîs-i şerîf öğrenmek için uzun yolculuklar yaptı. Müslim bin İbrâhim Süleymân bin Harb Ebû Ma’mer el-Mak’ad Yahyâ bin Maîn Ahmed bin Hanbel gibi büyük âlimlerden rivâyetlerde bulundu. Hadis ilminde sika (güvenilir) bir âlim olan ve ilmî derece bakımından İmâm-ı Buhârî ve İmâm-ı Müslim’den sonra gelen Ebû Dâvûd Sicistânî’den Bağdat’ta bulunduğu sırada oğlu Abdullah Ebû Abdurrahmân en-Nesâî Ahmed bin Muhammed bin Hârun ve başka âlimler rivâyette bulundular. Beş yüz bin hadîs-i şerîf yazan Ebû Dâvûd Sicistânîbunlardan seçtiği 4800 hadîs-i şerîfi ihtivâ eden meşhûr Sünen kitabını telif etti. Bilhassa fıkhî konularla ilgili hadîs-i şerîfleri topladığı ve bu hususta pek kıymetli bir kaynak olan bu kitabını İmâm-ı Ahmed bin Hanbel’e arz edip onun takdirine kavuştu.

Mu’cem kitaplarında ve hadîs-i şerîf fihristlerinde D (dal) harfiyle ifâde edilen Sünen-i Ebû Dâvûd’a daha sonraki zamanlarda birçok şerhler yazılmıştır. Bu şerhlerden; Azîmâbâdî’nin yazdığı Avn-ül Ma’bûd Hattâbî tarafından yazılan Meâlim-üs-Sünen İmâm-ı Süyûtî tarafından yazılan Mirkâd-üs-Süûd ilâ Sünen-i Ebî Dâvûd adlı eserler zikredilebilir. Son zamanlarda yazılan El-Menhel-ül-Azb-ül-Mevrûd adlı şerh yarım kalmış daha sonra üzerine tekmile yazılarak basılmıştır.



Ebû Dâvûd hazretleri beş yüz bin hadîs-i şerîf içinden seçtiği 4800 hadîs-i şerîften şu dördünün insanlar için çok önemli olduğunu bildirmiştir:



(Ameller niyetlere göredir.)

(İnsanların kendisine faydası olmayan şeyleri terk etmesi müslümanlığın güzelliğindendir.)

(Bir mümin kendisi için istediği ve sevdiği bir şeyi (din) kardeşi için de istemedikçe îmânı kâmil olmaz.)

(Helâl meydanda haram da meydandadır. Bunların arasında şüpheli şeyler vardır. Harama düşmemek için bu şüphelilerden sakınmak lâzımdır.)



Ebû Dâvûd hazretleri ilmiyle amel eden güzel ahlâk sâhibi bir kimseydi. Büyük bir Hadîs âlimi olduğu için Resûlullah efendimizin ahlâkı ile ahlâklanmaya çok çalışırdı.



Eserleri:

Ebû Dâvûd hazretlerinin Sünen-i Ebû Dâvûd adlı eserinden başka Kitâb-ı Merâsil ile Delâil-ün-Nübüvve adlı eserleri de vardır.

İmam-ı Nesai


Büyük hadis ve fıkıh âlimi. Künyesi Ebû Abdurrahmân; ismi Ahmed bin Şuayb bin Ali bin Sinân bin Bahr bin Dînâr’dır. İmâm-ı Nesâî diye meşhûrdur. Aslen Horasan’ın Nesâ şehrindendir. 830 (H. 214) yılında orada doğdu. 915 (H.303)te Filistin’in Remle şehrinde vefât etti. Mekke’de vefât ettiği veya Hâricîler tarafından şehit edildiği de bildirilmektedir. Hadîs ilminde imâmdı yâni üç yüz binden fazla hadîs-i şerîfi râvileriyle birlikte ezbere bilirdi. Yazdığı Sünen-i Sagîr’i Kütüb-i Sitte adı verilen altı büyük hadis kitabından biridir. Hadis ilminde rumuzu sin (S)’dir.

İlim tahsiline Horasan’da başlayan İmâm-ı Nesâî; Irak Şam Mısır Hicâz (Mekke ve Medîne) ve Cezîre (bugünkü Cizre civârı) âlimlerinden ders aldı. Mısır’da yerleşti. On beş yaşında Kuteybe bin Saîd’e talebe olup bir sene iki ay yanında kaldı. İshâk bin Râhaveyh Hişâm bin Ammâr Îsâ bin Hammâd Hüseyin bin Mansûr Sülemî Amr binZürâre Muhammed bin Nasr-i Mervezî Süveyd bin Nasr Ebû Kureyb Muhammed bin Râfiî Ali bin Hucr Ebû Yezîd Cermî Ebû Dâvûd Süleymân Eş’as Yûnus bin Abdila’lâMuhammed bin Geylân ve daha birçok âlimden ders aldı. Onların bir çoğundan hadîs-i şerîf dinledi ve rivâyet etti.

Hadis ilminde zamânının bir tânesi olan İmâm-ı Nesâî Mısır âlimlerinin en fakîhiydi. Haramlardan sakınmakta ve ibâdetlere düşkünlükte eşi yoktu. Her yaptığı iş her söylediği söz Allahü teâlânın rızâsı içindi. İmâm-ı Nesâî’nin hadîs-i şerîf rivâyetinde râvîlere koyduğu şartlar Buhârî ve Müslim’den daha sıkıydı. Hadis ravîlerinin güvenilir olup olmamasındaki tesbitlerine bütün âlimler îtibâr ederlerdi.

İmâm-ı Nesâî hazretlerinden; Ebû Bişr Devlâbî Ebû Ali Nişâbûrî Hamza bin Muhammed Kesâsî Ebû Bekr Ahmed bin İshâkMuhammed bin Abdullah bin Hayyûye Ebü’l-Kâsım Taberânî Fakîh Ebû Câfer Tahâvî ve daha birçok âlim ilim tahsil edip hadîs-i şerîf rivâyet etti.

İmâm-ı Nesâî hazretleri ilk önce yazdığı Sünen-i Kebîr’inde hadîs-i şerîflerin kaynakları ve toplanması hakkında bilgiler veripşartlarına uyan hadîs-i şerîfleri yazdı. Zamânın vâlilerinden birinin; “Kitabındaki hadîs-i şerîflerin hepsinin sıhhat derecesi aynı mıdır?” sorusu üzerine yeniden seçmeler yaparak Sünen-i Kebîr’i kısalttı. İsnâd edilen râvîlerine âlimlerin îtirâz ettikleri hiçbir hadîs-i şerîfi almadı. Bu eserine kendisi Müctenâ adını vermesine rağmen Sünen-i Sagîr adıyla meşhûr oldu. Şimdi daha çok Sünen-i Nesâî adıyla bilinmektedir. Bu kıymetli eser altı meşhur hadis kitabından biri olarak Müslümanların baş tâcı oldu.

İmâm-ı Nesâî hazretleri ömrünün sonuna doğru Şam’a gitti. Orada hazret-i Ali’yi kötüleyen hâricîlerden bâzı kimseler gördü. Bunun üzerine hazret-i Ali ve Ehl-i Beyt-i Nebevî’yi öven Kitâb-ül-Hasâis fî Fadli Ali bin Ebî Tâlib ve Ehl-i Beyt adlı eserini yazdı. Bu eserindeki hadîs-i şerîflerin çoğunu Ahmed bin Hanbel hazretlerinin rivâyetlerinden aldı. Bu kitabını niçin yazdığını bilmeyen bâzı kimseler; “Şeyhayn’ın yâni Ebû Bekir ve Ömer’in üstünlüklerini niçin yazmadın?” dediler. Bunun üzerine; Fedâil-üs-Sahâbe adlı Eshâb-ı kirâmın üstünlük ve fazîletlerini anlatan kitabını yazdı Müsned-i Ali Müsned-i Mâlik ve Duafâ ve’l-Metrûkîn adlı kitaplar onun pek kıymetli eserleri arasındadır. Sonuncusu basılmıştır.

İmam-ı Nevevi



Şâfiî âlimlerinin büyüklerinden. İsmi Yahyâ bin Şeref lakabı Muhyiddîn künyesi Ebû Zekeriyyâ’dır. 1233 (H.631) senesinin Muharrem ayında Şam’ın güneyindeki Nevâ kasabasında doğdu. Doğduğu yere nisbetle evevî denmiştir. 1277 (H.676) yılının Receb ayında vefât etti.

Muhyiddîn Ebû Zekeriyyâ Yahyâ’yı babası küçük yaşta Kur’ân-ı kerîm öğrenmesi için mektebe gönderdi. Kısa zamanda Kur’ân-ı kerîm’i ezberledi.

Zamânının âlimlerinden çeşitli ilimleri tahsil etti. On dokuz yaşına gelince babası tahsil için Şam’daki Revâhiyye Medresesine götürdü. Önce tıp okudu sonra tamâmiyle din ilimleri üzerinde çalıştı. Şâfiî mezhebinin temel kitaplarından olan Et-Tenbîh ile Mühezzeb’in dörtte birini dört buçuk ayda ezberledi. Kemâleddîn Sellâr Erbilî İzzeddîn Ömer Erbilî Kemâleddîn İshâk bin Ahmed hazretlerinin derslerine devâm etti ve fıkıh ilmini öğrendi. İzzeddîn Ömer Erbilî’ye çok hizmet etti. Her gün hocalarından on iki ayrı ilim okurdu. Zamanla usûl nahiv lügat ve benzeri ilimlerin inceliklerine vâkıf oldu. Hâfız Zeyn Hâlid Nablüsî Radî bin Bürkân İbn-i Abdüddâim Ebî Muhammed İsmâil bin Ebî Yüsr ve birçok âlimden hadis ilmini öğrendi. Kısa zamanda ilimde devrinin en büyük âlimlerinden oldu ve insanlığın saâdeti için pekçok kitap yazdı. Şâfiî mezhebinin esâslarını kitaplarında bildirdi. Kendisinden; Şeyh el-Mizzî Ebü’l-Hasan Attâr ve pekçok âlim ilim tahsil ettiler.

İki kere hacca gitti. 1266 senesinde Dâr-i Hadîs-i Eşrefiyyede ders verdi. Vefâtına kadar bu vazîfesinin karşılığında hiç para almadı. Mübârek sakalında birkaç beyaz kıl vardı. Kendisindeki sekîne ve vekâr hâli herkes tarafından görünürdü.

İmâm-ı Nevevî hazretleri ömrünün sonlarına doğru üzerindeki emânetleri sâhiplerine verip borçlarını ödedi. Kitaplarını kütüphâneye verdi. Nevâ’da doğduğu evde günlerce hasta yattıktan sonra vefât etti. Türbesi ziyâret edilmekte âşıkları mübârek rûhundan feyz almaktadır.

İmâm-ı evevî hazretleri geçinmede kanâat üzere olup nefsî ve dünyevî arzu ve isteklerden geçmişti. Allahü teâlâdan çok korkardı. Doğru konuşur yerinde söyler gecelerini ibâdet ve tâatle geçirirdi. İlim tahsilinde gayretli olup sâlih ameller yapmakta sabrı çoktu. Şam halkının yediği şeylerden yemez memleketinden anne-babasının yanından getirdiği tam helâl olduğunu bildiği şeyleri yemekle kanâat ederdi. Yirmi dört saatte bir defâ yatsıdan sonra yemek yerdi. Yine günde bir defâ sahûr vaktinde su içerdi. O diyârın âdeti olan kar suyu içme âdetini yapmazdı. Bekâr idi. Hiç evlenmedi. Geceleri uyumaz ibâdet eder ve kitap yazardı. Devlet reislerine vâlilere ve diğerlerine emr-i marûf ve nehy-i münkerde bulunurdu. Allahü teâlânın emirlerini bildirir yasaklarından sakınmak lâzım olduğunu anlatırdı. Bu işte hiç müdâhene etmez ve gevşeklik göstermezdi.

İmâm-ı Nevevî hazretlerinin Kütüb-i Sitte’de geçen hadislerden topladığı Riyâd-üs-Sâlihîn isimli eseri meşhurdur.



Buyurdu ki;

İnsanlar Allahü teâlâya kulluk ibâdet etmek için yaratılmıştır. İnsanlar saâdete kavuşmak için yaratılış gâyelerine dikkat etmeli ve dünyâya düşkün olmaktan kaçınmalıdır. Dünyâ nîmetleri geçicidir. Dünyâ ebedî kalınacak bir yer değildir. Âhirette saâdete kavuşmak için bir binek gibidir. Sevinç yeri değil ayrılık yeridir. Akıllı kimseler bu fâni dünyâya düşkün olmayıp kulluk vazîfesini hakkıyla yapanlardır.

Gecenin on iki kısmından bir kısmını (bir saat kadar) ihyâ etmek bütün geceyi ihyâ etmek olur. Yaz ve kış geceleri için hep böyledir.



Eserleri:

İmâm-ı Nevevî hazretlerinin yazdığı eserlerin sayısı çoktur. Okuyanlar çok istifâde etmektedir. Eserlerinden bâzıları şunlardır: Ravda; fıkıhla ilgilidir. Riyâd-üs-Sâlihin; hadis üzerinedir. Hadîs-i şerîflerin şerhi hakkında Şerh-i Sahîh-i Müslim’i vardır. Hadis ricâlinin isimlerini harf sırası ile bildiren Tehzîb-ül-Esmâ adlı büyük bir kitabı ayrıca; Lügat-üt-Tenbîh Tıbyân Minhâc gibi eserleri de vardır.

İmam-ı Beyheki


Meşhur hadis ve fıkıh âlimi. İsmi Ahmed bin Hüseyin künyesi Ebu Bekir'dir. Nişabur'un Beyhek kasabasından olduğu için Beyheki diye meşhur olmuştur. Beyhek kasabasına bağlı Hüsrevcird köyünde 994 (H. 384) senesinde doğdu 1066 (H. 458)da Nişabur'da vefat etti.

Küçük yaşta ilim tahsiline başlayan Beyheki zekasının keskinliği hafızasının kuvveti öğrendiği şeyler üzerindeki arzusu ve ilim öğrenmekteki ihlası ile hocalarının dikkatlerini üzerine topladı. Beyheki; Horasan Bağdat Kufe ve Mekke gibi ilim merkezlerinde zamanın âlimlerinden akli ve nakli ilimleri tahsil etti. Yüzden fazla hocadan hadis öğrendi. Ebü'l-Feth Nasır bin Muhammed Ümeri'den fıkıh ilmini Hakim'den hadis ilmini İbn-i Fürek'ten kelâm ilmini Ebu Ali Rodbari'den tasavvuf ilmini öğrendi. Büyük âlim oldukendisine ilmin minaresi denildi. Pekçok âlim yetiştirdi. Şeyhülislam Ebu İsmail el-Ensari Zahir bin Tahir Ebu Abdullah el-Feravi oğlu İsmail bin Ahmed onun yetiştirdiği âlimlerdendir. Kelâm ilminde Ehl-i sünnet itikadına büyük hizmetler yaptı. Çeşitli ilimlerde bilhassa hadis fıkıh ve kelâm ilmine ait binden ziyade eser yazdı. Horasan'da hadis ilminde onun izni olmadan o icazet (diploma) vermeden kimse hadis ilminden söz edemezdi. Şafii fıkhı öğretmesi için Nişabur'a çağrıldı. Her ne kadar memleketine dönmek istediyse de 9 Nisan 1066 (H. 10 Cemazilevvel 458) da vefat etti. Cenazesi yakın olan Beyhek kasabasına götürüldü.

İlim ve fazilette yüksek bir zat olan Beyheki hazretleri devamlı okur araştırır tasnif eder eserlerini öğrencilerine okutur ilimle meşgul olur fakirliğe sabreder halinden hiç şikayet etmezdi. Az yer az içerdi. Kırk dört yaşından sonra vefatına kadar otuz sene bayram günleri hariç devamlı oruç tutmuştur.



Eserleri:

1) Es-Sünen-ül-Kübra: Hadis-i şerif kitabı olup on cilttir. Eshab-ı kiram ve Tabiinin isimleri senet ve ravileri içerisine alan bir fihristi vardır. 2)Es-Sünen-üs-Sugra: İki cilttir. 3)Kitabü'l-Esma ves-Sıfat: İki cilttir. 4)Delail-ün-Nübüvve: Üç cilttir. 5)Menakıb-üş-Şafi6)Marifet-üs-Sünen vel Asar: Eser dört cilttir. 7)Şu'ab-ül-İman 8)Et-Tergib vet-Terhib 9)Kitab-üz-Zühd-il-Kebir 10) El-Ba'sü ven-Nüşur 11)Fedail-üs-Sahabe 12)El-Medhal iles-Sünen-il-Kübra 13)El-Mebsut 14) El-Adab 15)El-İtikad ala Mezheb-is-Selefi Ehl-is-Sünneti vel-Cema'a 16)Ahkam-ül-Kur'an.


İmam-ı Taberani



Meşhur tefsir hadis ve fıkıh âlimlerinden. İsmi Süleymân bin Ahmed bin Eyyûb bin Mutayr eş-Şâmî el-Lahmî et-Taberânî; künyesi Ebü’l-Kâsım’dır. 873 (H.260) senesi Safer ayında Şam’ın Taberiyye kasabasında doğdu. İsfehan’a yerleşti. 970 (H.360) senesi Zilkâde ayının sonlarına doğru 100 yaşlarında vefât etti. İsfehan şehrinin girişinde Resûlullah’ın Eshâbından olan Hammâd ed-Devrî’nin kabri yanına defnedildi.

Taberânî; Hâşim bin Mürsed et-Taberânî Ebû Zür’a-es-Sekafî İshâk ed-Debrî İdrîs el-Attâr Beşîr bin Mûsâ Hafs bin ÖmerAbdullah bin Mahmûd bin Saîd bin Ebî Meryem Ali bin Abdülazîz el-Begâvî Mikdâm bin Dâvûd er-Re’yinî Yahyâ bin Eyyûb el-AllâtEbû Abdurrahmân en-Nesâî gibi pekçok âlimden ilim öğrendi ve hadîs-i şerîf rivâyetinde bulundu. Kendisinden de; Ebû Huleyfe el-Cemhî İbn-i Ukde Ebû Nuaym el-Hâfız Ebû Hüseyin bin Fâzişâh Abdân Câfer el-Feryâbî Ebû Abdullah bin Merde el-Hâfız ve daha birçok âlim ilim öğrendi ve hadîs-i şerîf rivâyet etti.

Büyük hadis âlimlerinden olan Taberânî hazretleri güvenilir sağlam hadîste huccet yâni üç yüz binden fazla hadîs-i şerîfi senetleriyle birlikte ezbere bilen ünvânına sâhiptir. Onun ilmi ve rivâyet ettiği hadîs-i şerîfler bütün İslâm âlemine yayıldı. Kendisine; “Bu kadar hadîs-i şerîfi ezberleme bahtiyârlığına nasıl kavuştun?” diye sorulduğunda; “Otuz sene kuru hasır üzerinde uyudum.” buyurdu.

İlim tahsili için rahatı terkederek sâde bir hayat yaşadı. Otuz üç sene ilim uğrunda seyâhat yaptı. Bu yolda fedâkârlıktan kaçınmadı. Her işini Allahü teâlânın rızâsı için yapar ve insanları Cehennem ateşinden kurtarmak için çalışırdı. Talebelerinden Ebû Abbâs ŞirâzîTaberânî ’den üç yüz bin hadîs-i şerîf yazdığını güvenilir sağlam bir muhaddis olduğunu bildirmekte ve hocasının ne derece ilim sâhibi olduğunu vesîkalandırmaktadır.


BÜYÜK HADÎS ÂLİMLERİ:

Hadîs âlimleri, çok yüksek insanlardır. Râvîleri ile berâber, yüzbin hadîs-i şerîfi ezber bilene (Hâfız) denir.

Kur’ân-ı kerîmi ezberliyene hâfız denmez, (Kâri’) denir.

Bugün, hadîs-i şerîfleri ezbere bilen bulunmadığı için, kâri’ yerine, yanlış olarak hâfız diyoruz.

İkiyüzbin hadîs-i şerîfi ezbere bilene (Şeyh-ul-hadîs) denir.

Üçyüzbin ezberliyene, (Huccet-ül-islâm) denir.

Üçyüzbinden dahâ çok hadîs-i şerîfi, râvîleri ile, senedleri ile birlikde ezber bilene (Hadîs imâmı) ve (Hadîs müctehidi) denir.

Doğru oldukları, bütün islâm âlimleri tarafından tasdîk edilmiş olan hadîs kitâblarından altı danesi, bütün dünyâda şöhret bulmuşdur. Bu altı kitâba (Kütüb-i sitte) denir. [Bu kitâblardaki hadîs-i şerîflerin sahîh oldukları, icmâ’ ile bildirildi.]

Kütüb-i sitteyi yazan altı büyük âlim:

1 — İmâm-ı Buhârî “rahmetullahi teâlâ aleyh”:

İsmi, Muhammed bin İsmâ’îldir. Kısaca (H) harfi ile gösterilir. (Sahîh-i Buhârî) ismindeki kitâbında yedibinikiyüzyetmişbeş hadîs-i şerîf vardır. Bunları, altıyüzbin hadîs arasından seçmişdir. Her hadîsi yazacağı zemân, gusl abdesti alıp, iki rek’at nemâz kılar, istihâre ederdi. (Buhârî-yi şerîf)i onaltı senede yazmışdır. [194] de Buhârâda tevellüd, [256] da fıtr bayramı gecesi, Semerkandda vefât etmişdir.

2 — İmâm-ı Ebül-Hüseyn Müslim Nîşâpûrî “rahmetullahi teâlâ aleyh”:

Kısaca (M) harfi ile gösterilir. (Câmi’us-sahîh) ismindeki kitâbını üçyüzbin hadîs-i şerîfden seçmişdir. [206] da tevellüd, [261] de vefât etdi.

3 — İmâm-ı Mâlik bin Enes:

(Mâ) harfi ile gösterilir. (Muvattâ) ismindeki kitâbı, ilk yazılan hadîs kitâbıdır. [90] da, Medîne-i münevverede tevellüd, [179] da, orada vefât etdi. (Mevdû’ât-ül’ulûm)da diyor ki, ba’zı âlimler, (Kütüb-i sitte)yi sayarken, (Muvattâ) yerine, İbni Mâcenin (Sünen) kitâbını söylemişlerdir.

4 — İmâm-ı Tirmizî “rahmetullahi teâlâ aleyh”:

İmâm-ı Muhammed bin Îsâdır. (T) harfi ile gösterilir. (Câmi’us-sahîh) ismindeki hadîs kitâbı çok kıymetlidir. [209] da tevellüd, [279] da vefât etmişdir.

5 — Ebû Dâvüd Süleymân bin Eş’as Sicstânî:

(D) harfi ile gösterilir. (Sünen) ismindeki kitâbında, dörtbinsekizyüz hadîs-i şerîf vardır. Bunları, beşyüzbin hadîs arasından seçmişdir. [202] de tevellüd, [275] de Basrada vefât etmişdir.

6 — İmâm-ı Nesâî:

Adı, Ebû Abdürrahmân Ahmed bin Alîdir. (S) harfi ile gösterilir. (Sünen-i kebîr) ve (Sünen-i sagîr) adında iki hadîs kitâbı çok kıymetlidir. (Sünen-i sagîr), kütüb-i sittedendir. [215] de tevellüd, [303] de vefât etmişdir.

(Mevdû’ât-ül’ulûm) kitâbında diyor ki,

[(Sünen) kelimesi, yalnız olarak söylenince, dört âlimin kitâblarından biri anlaşılır.

Bunlar,
Ebû Dâvüd (D),
Tirmizî (T),
Nesâî (S) ve
İbni Mâcedir.

İbni Mâce, kısa olarak (MC) harfleri ile gösterilmekdedir “rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma’în”.

Bunlardan başkasının (Sünen) kitâbı söylenirken, yazarının da adı birlikde söylenir. Meselâ, (Sünen-i Dâre Kutnî) (KTın) ve (Sünen-i kebîr-i Beyhekî) (Hek) denir].

Meşhûr ve çok kıymetli hadîs kitâblarından,

imâm-ı Ahmed bin Hanbelin (Müsned)i (HD) ve
Ebû Ya’lâ (Müsned)i (Ya’lâ) ve
Abdüllah Dârimînin (Müsned)i (DR) ve
Ahmed Bezzârın (Müsned)i (Z) ile gösterilir.

Bu kitâblara (Mesânîd) denir.

Allah razı olsun

amin nedemek nekadar çok eksiğimiz var değilmi.

MuhammedRabbani' Alıntı:

amin nedemek nekadar çok eksiğimiz var değilmi.

Genişletmek için tıkla ...

Evet ahi eksik çok zaman çok mu az mı belli değil

Bare ordayken bu adaMIn agzInI ve Burnunu bi zamet sevsene ahki ...

selamunaleykum kardeşim rize de güzel bir kardeş var kendisi ile tanışmanı isterim RABBİM,muhabbetinizi arttırır inş...

Abi gerçekten Allah razı olsun senden çevremde o kadar manyamış insan var ki bi zamandan sonra içlerinde kal kal ben de onlara uyacağım diye korkuyorum.Selefi abilerden kardeşlerden destek olmaması çok kötü bir şey gerçekten.Sapmış insanların arasında sapıtıyor insan.