akhi, bu konuyu biraz araştırdım ancak çok fazla gözlemlediğim söylenemez, iki kere tamamen tesadüfen gözlemlediğim olmuştu. Kısa anlatmaya çalışayım. İbn Hazm'ın dediği gibi Sabah namazının süresi ne kadarsa akşam namazının süresi de o kadardır. Örneğin bir gün Fecri sadık güneşin doğuşundan bir buçuk saat önce giriyorsa, şafak (ufuktaki kızıllık) da aynı gün bir buçuk saat sonra kayboluyor demektir. Fecri Sadık'ın doğması güneş ufkun altında bulunduğu dereceye bağlıdır. Örneğin güneş ufkun 18° altında bulunuyorsa, diyanete göre fecri sadık başlamıştır çünkü diyanet bilimin astronomik tan dediği olaya fecri sadık diyor. Diyanetin baz aldığı vakit de ise hava şartları, bulunduğumuz bölge uygun olsa bile çıplak gözle herhangi bir aydınlanma görünmüyor, Allahu alem. Kimisi de bilimin denizci tan dediği olaya fecri sadık diyor, denizci tan güneş ufkun 12° altında olduğu andan itibaren başlar, kimisi de astronomik ve denizci tan arasında (güneş ufkun 15° altında) fecri sadıkın oluştuğunu söylüyor. Ben iki kere bunu takip edebildim, biri akşam şafağında diğeri sabah fecrinde. Birinci gözlemlemde kızıllığın güneş ufkun 12° altında olduğu anda kaybolduğunu farkettim ancak diğer gözlememde sabah işten eve gelirken kızıllıkla beraber bir aydınlığı (Fecri Sadık'ı) güneş ufkun 15° altında olduğu anda başladığını farkettim. Muhtemelen ilk gözlemlememde şartlar pek uygun değildi. Bu çeşitli sabah namazı vakitlerini Muslimpro adında bir programla cep telefonunuza yükleyebilirsiniz (
http://www.muslimpro.com/). Bahsetmiş olduğum bu üç yöntem de bu programda var, ayarlarda dereceleri değiştirirseniz sabah namazının ve yatsı namazının vaktinin değiştiğini görürsünüz. Bu programla hangi derecede fecri sadıkın oluştugunu kendiniz de gözlemleyebilirsiniz. Şu kesindir ki 18°'den daha yüksek dereceler sabah namazı vakti için çok erkendir çünkü 18°'den yüksek dereceler zaten zifiri karanlıktır ve astronomlar 18°'den yüksek derecelere gece diyor.
Muslimpro programıyla İstanbul'dan örnek vereyim: Yarının tarihine göre imsak vakitleri
Muslim World League, Islamic University Karachi'ye göre Fecr 18°: Bu durumda yarın imsak 3:28'de, bu aynı zamanda diyanetin vakti olması gerekir
North America (ISNA)'nın hesaplama yöntemine göre Fecr 15°: Bu durumda yarın imsak 3:55'de
UOIF (France)'e göre Fecr 12°: Bu durumda yarın imsak 4:19'de
Hangi derecenin imsak vakti için en doğru derece olduğunu bilmeyen, diyanete göre sahurunu yapar ve sabah namazını da UOIF'in vermiş olduğu vakitte kılar, en sağlamı bu. Gözlemleyebilen uygun şartlar altında gözlemlerse daha iyi olur, sabah namazı için 50-60 dakika beklememize gerek kalmaz sahuru bitirir bitirmez sabah namazını kılarız ve her sene kafayı karıştıran bu meseleyi de tamamen halletmiş oluruz, burada işin püf noktası güneşin ufkun altında bulunduğu derecedir, bu derece bulunursa hangi imsak vaktini kullanmamız gerektiğini de anlarız. Benim tesadüfen gözleyebildiğime göre North Amrica (ISNA)'nın hesaplama yöntemi en uygun olanıdır ancak emin değilim bu yüzden diyanete göre sahuru bitirir sabah namazını UOIF'in vermiş olduğu vakitte kılarım. Kanaatimce, evet diyanetin vakti erkendir ancak Abdulaziz Bayındırın Fecri Sadık diye tanımladığı vakit de çok geçtir, orucu tehlikeye sokabilir.
Bu yazıda da North America (ISNA)'nın vermiş olduğu derecenin en doğru derece olduğunu söylüyor:
http://ibrahimpacaci.com/index.php?option=com_content&task=view&id=75&Itemid=5