Çözüldü Aldığımız Dövizin Neye Göre Değerlendiği Haram-Helalliğini Etkiler mı?

Selamunaleyküm hocam. İslam'da döviz alım-satımı caiz ama borsada haram yollar ile para kazanan şirketten hisse almak caiz değil. Bütün muteber alimlerin fetvası bu yönde. Siz de forumda bu konuda sorulan sorulara aynı cevabı vermişsiniz.

Kafama takılan soru şu;
Bizim satın aldığımız döviz de ait olduğu ülkenin ekonomik, siyasi durumuna göre değer kazanıyor ve kaybediyor. Biliyoruz ki dövizi alınıp satılan bütün devletler küfür devletleri ve ekonomilerini neredeyse tamamı İslam'a aykırı olan yollarla güçlendiriyor, hemen her ticaretinde faiz alıp veriyor vb. haramlara bulaşıyor, bizzat bu haramları teşvik ediyor. Aynı şekilde siyasi duruşlarını da dünyanın farklı yerlerindeki Müslümanları katlederek sağlamlaştırıyorlar. İçinde yaşadığımız ülke de onlardan bir tanesi..
Bizim satın aldığımız dövizin değerlenmesini ya da değer kaybetmesini sağlayan kurumlar olan döviz sahibi devletler tıpkı borsada hissesi satın alınan bir kısım şirketler gibi markasına haram ile, küfür ile, istihlal değer kazandırmış oluyor. Borsadaki şirketler harama bulaşıyor, bu devletler haramı teşvik ediyor, milletlerine şart kılıyor.
Bu durumda satın alınan döviz de haram ile değer kazanmış olmuyor mu? Bizim döviz ile kâr/zarar etmemiz caiz iken borsada kâr/zarar etmemiz neden caiz görülmüyor? Bu durum gerçekten kafamı karıştırıyor, izahını yapabilirseniz çok sevinirim. Allah razı olsun.

***
Sorunu daha iyi ifade edebilmek için şunu da ekleyeyim;
Devletlerin merkez bankaları resmi olarak Anonim Şirketi statüsündedir. Devletler de kendi merkez bankalarında hisse sahibidir. Dövizin değerini belirleyen en büyük unsurlardan biri de bu Merkez Bankası adlı anonim şirketlerdir. Para piyasalarını etkileyebilmek için faiz oranları belirler, büyük yatırımcılara getirecekleri döviz karşılığı faiz vaad ederler.
Dövizler fiilen şirketlerin borsadaki 'kağıt'ları gibi gördüğü değere ve hisse sahiplerine vaad ettiklerinin değerine paralel olarak değer kazanıyor.
Yani döviz alan kişi sadece bir devletin ortaya çıkardığı mamulü değil, direkt merkez bankalarının hissesini almış gibi oluyor. Aldığı dövizle o para birimine değer kazandırıp, sattığı ile değer kaybettiriyor. Bana borsadaki kağıt ve döviz denen şey aynıymış ama sadece isimleri farklıymış gibi geliyor hocam. Ama alimler birine caiz derken diğerine (borsada harama bulaşan şirketin kağıdını almak) caiz değil diyor.

Aleykum selam we rahmetullah kardeşim;

Nu'man b. Beşîr (r.anhuma)'dan rivayet edilmiştir; der ki: Rasûlullah (s.a.v)'ı şöyle buyururken duydum:
"Şurası muhakkak ki, haramlar apaçık bellidir, helaller de apaçık bellidir. Bu ikisi arasında (haram veya helal olduğu) şubheli olanlar vardır. İnsanlardan çoğu bunları bilmez. Bu durumda, kim şubheli şeylerden kaçınırsa, dinini de, ırzını da tebrie etmiş olur. Kim de şubheli şeylere düşerse harama düşmüş olur, tıpkı koruluğun etrafında sürüsünü otlatan çoban gibi ki, her an koruluğa düşebilecek durumdadır. Haberiniz olsun, her melikin bir koruluğu vardır, Allah'ın koruluğu da haramlarıdır. Haberiniz olsun, cesette bir et parçası var ki, eğer o sağlıklı olursa cesedin tamamı sağlıklı olur, eğer o bozulursa, cesedin tamamı bozulur. Haberiniz olsun bu et parçası kalbdir."
(Buharî, İman 39, Buyû 2; Muslim, Musakat 107, (1599); Ebu Davud, Buyû 3, (3329, 3330); Tirmizî, Buyû 1, (1205); Nesâî, Buyû 2, (7, 241), eşribe 50; İbn Mâce, fiten 14; Dârimî, buyû 1; Ahmed b. Hanbel, IV, 267, 269, 270, 271)

Borsanın sakıncası sadece kağıt sahibi firmaların haram olan ticaretlerinden dolayı ile sınırlı değildir. Yâni kağıt (hisse senedi vb.) sahibi şirketler helal ticaret yapsalar dahi; döviz, altın tasarrufu ile gelir elde etme gibi sıkıntısız değildir. Kumarı çağrıştıran işleyiş söz konusudur. Çünkü borsanın işleyişinde gelir elde etmek isteyen kişi; ait olduğu iktisadî değerden bağımsız değer kazanıb kaybeden bir hisse senedini eldeki parayı değerlendirmek, değerini korumak, iniş çıkışları gözeterek para kazanmak maksadıyla alıb satmak ki, borsadaki alışverişler daha çok bu maksada yöneliktir. Bu mânada borsaya yatırım yapmak mota mot olmasa da kumara benzemekte, çağrıştırmaktadır. Bundan dolayı borsadan uzak durulmalı kanaatindeyiz. Dövizde ise borsadaki sıkıntılar söz konusu olmadığından câizliğinda şubhe yoktur.


Kutu’l-Kulub kitabında, kimsenin adı verilmeden şu bilgiye yer verilmiştir:
“Rivayete göre (selef-i salihin) diyorlardı ki:
كُنَّا نَتْرُكُ سَبْعِيْنَ بَابًا مِنَ الحَلاَلِ خِشْيَةَ أَنْ نَقَعَ فِي الحَرَامِ
“Biz bir harama girme endişesiyle yetmiş helali terk ederdik”
(Ebu Talib el-Mekki, Kutu’l-Kulub, 2/434)

"Ebû Muhammed el Hasen ibn Ali ibn Ebû Tâlib (Allah Onlardan razı olsun) şöyle demiştir: Ben, Rasûlullah (sallallahu aleyhi vesellem)’den:
“Sana şubhe veren şeyleri bırak, şubhe vermeyene bak. Çünkü doğruluk kalbin huzurudur, yalan ise kalbi şubhe ve kuşkuya yöneltir.”
(Buharî, Bûyu 3; Tirmizî, Kıyâme, 60)

İlgili Konu:

İslam'a Göre Borsa'nın Hükmü?
https://www.islam-tr.org/konu/islama-gore-borsanin-hukmu.24433/

Allah razı olsun hocam açıklama için. Rabbim bütün Müslümanları harama bulaşmaktan muhafaza etsin.