Ahmed b. Hanbel'den şöyle bir rivayet biliyorum Kabristana gittiğinizde Ayetel Kürsi ve Üç İhlas okuyarak şöyle dua edin ''Allahım onun ecrini şu kabir halkına ulaştır''.(İbni Kudame el-Muğni c.II,s.424 Kurtubi et-Tezkira,c.I s.96 )
بسم الله الرحمن الرحيم
İmam Ahmed
rahimehullah hatadan masum olmamakla beraber bu rivayetin imam Ahmed'e isnadı sahih değildir.
konunun delil aşağıda yazacaklarımdı
El-Hallal, şöyle rivayet etmiştir: “el-Hasen b. Ahmed el-Verrak - Ali b. Musa el-Haddad’dan – ki o çok doğru sözlü birisi idi- dedi ki: “Ahmed b. Hanbel ve Muhammed b. Kudame el-Cevheri ile birlikte bir cenazede idim. Ölü defnedilince gözleri görmeyen bir adam kabrin yanı başında oturup Kur'ân okumaya başladı. Ahmed ona: “Ey adam kabrin yanında böyle okumak bir bid'attir” dedi. Kabristandan çıkınca Muhammed b. Kudame, Ahmed b. Hanbel'e sordu: “Ey Ebu Abdillah sen Mübeşşir el-Halebi hakkında ne dersin?” Ahmed b. Hanbel: “O sikadır” dedi. “Peki ondan bir şey yazdın mı?” diye sordu. Ahmed “Evet” dedi. Muhammed bu sefer dedi ki: “Bana Mübeşşir Abdu'r-Rahman b. Alâ b. el-Leclac'dan, o babasından rivayet ettiğine göre babası şunu vasiyet etmiş. Defnedileceği vakit başı ucunda Bakara suresinin baş tarafı ile sonunun okunmasını vasiyet etmiş ve şöyle demiş:
“Ben İbn Ömer'i bunu vasiyet ederken dinledim.” Bu sefer Ahmed ona: “O halde geri dön ve adama okumasını söyle" dedi.” (Zayıfdır)
Zayıf.
el-Hallal el-Emru bi'l-Maruf ve'n-Nehyi ani'l-Munker (s.292)
İbn Hacer el-İmta (s.85)
İbn Kayyım er-Ruh (s.13)
Elbani Ahkamu’l-Cenaiz (s.192)
et-Tac ve’l-İklil Li MuhtasariHalil (2/375)
Zeylu Tarihi Bagdad (4/145) İsnadı zayıftır
El-Hasen b. Ahmed el-Verrak meçhuldür. Aynı şekilde Ali b. Musa el-Haddad da tanınmıyor. El-Verrak onun doğru sözlü biri olduğunu söylemişse de, el-Verrak’ın kendisi de meçhul olduğundan bu ta’dili kabul edilemez. Şeyh Elbani
rahimehullah, “Hasen b. Ahmed el-Verrak meçhuldür. Ebu Davud’un Ahmed b. Hanbel’den rivayetine göre o: “Kabirlerde Kuran okunmaz” demiştir ve bu el-Hallal’ın rivayetinden daha sahihtir.” Diyerek bu rivayetin İmam Ahmed’e nispetini kabul etmemiştir.
Lakin Ebu Bekr el-Hallal, rivayetin hemen ardından: “Ebu Bekir b. Sadaka – Osman b. Ahmed b. İbrahim el-Musuli’den:.. diyerek aynı kıssayı zikretti” diyerek kıssanın diğer tarikini zikretmiştir. Şeyh Elbani bu tarikten bahsetmemiştir. Derim ki: Osman b. Ahmed b. İbrahim el-Mavsili, İmam Ahmed’in ashabı arasında zikredilse de -İbn Muflih Maksadu’l-Erşed (682) Ebu Ya’la Tabakatu’l-Hanabile -(1/219)durumu meçhuldür. Ayrıca o bunu Muhammed b. Kudame el-Cevheri’den nakletmiştir. Muhammed b. Kudame el-Cevheri ise zayıftır, hüccet değildir.
İbn Kudame ile el-Merdavi
İbn Kudame ile el-Merdavi-El-İnsaf (2/391)- ve İbn Muflih gibi müteahhir Hanbeli uleması, el-Hallal’ın bu zayıf rivayetine dayanarak İmam Ahmed’in kabirlerde Kuran okumanın bidat olduğu görüşünden rücu ettiğini
nakletmişlerdir. İbn Muflih Maksadu’l-Erşed adlı eserinde (2/488) şöyle der: “Ahmed’in ashabından bunu mekruh görmeyen tek rivayet el-Hallal’ın rivayetidir.” El-Hallal’ın rivayeti vasıtalı olup, İmam Ahmed’den doğrudan rivayet eden Ebu Davud’un nakli şöyledir:
Ebu Davud, dedi ki: "Ahmed'e kabir yanında Kur'ân okunmasına dair soru sorulduğunu ve buna “Hayır“ diye cevap verdiğini dinledim."
Ebu Davud Mesail (s.158)
Elbani Ahkamu’l-Cenaiz (s.193)
İbn Hâni, İmam Ahmed’in “Kabirde Kuran okumak bidattir” dediğini nakletti. İbn Hani Mesail (946)
Merdavi el-İnsaf (2/392)
Ed-Devrî, dedi ki: “Ahmed b. Hanbel’e kabir yanında ne okunur? diye sordum: “Bu konuda bir şey ezberlemedim” dedi. Ed-Devri Tarihu ibn Main (5414)
İbn Muflih, el-Mubdi adlı eserinde (2/253) şöyle der:
El-Mervezi, Ahmed b. Hanbel’den, kabir yanında Kuran okumaya adayan kimse hakkında “Bunu yerine getirmez ve yemininin kefaretini yerine getirir. (Kabirde) Kuran okumaz” dediğini nakletmiştir.-El-Füru (3/352, 12/191)- Ben de el-Furu’da bunu tercih ettim. zira kabir yanında Kuran okumak bidattir. Ne Rasulullah
sallallahu aleyhi ve sellem ne de sahabeleri bunu yapmamışlardır.”
Ebu Ya’la’nın Tabakatu’l-Hanabile’de rivayetine göre, İmam Ahmed’in öğrencilerinden Ebu Davud, Ebu Bekr el-Mervezi, Hanbel, Ebu Talib, İbn Bedina, İshak b. İbrahim ve başkaları İmam Ahmed’in kabirlerde Kuran okumayı caiz görmediğini ve bunu bidat olarak değerlendirdiğini rivayet etmişlerdir.
Bazıları İmam Ahmed’in şöyle dediğini rivayet etmişlerdir:
Muhammed b. Ahmed el-Merveruzi dedi ki: İmam Ahmed Bin Hanbel’den şöyle dediğini işittim; “Kabirlere girdiğinizde Fatiha, Felak, Nas ve İhlas surelerini okuyunuz ve sevabını kabir ehline bağışlayınız. Şüphesiz onlara ulaşır İbni Müflih Füru (2/240)
İbni Müflih Nüket (1/209)
Merdavi el-İnsaf (2/559)
İbni Kudame el-Muğni (2/224)
Dimyati İanetüt Talibin (2/143)
Mevahibul Celil (2/227)
Ebu Yala Tabakatu Hanabile (1/264)
İbni Hacer el-İmta bil-Erbain (s.85)
Şa’rani Muhtasaru’l-Tezkire (s.85)
Gazali İhya (4/878)
Suyuti Şerhus-Sudur (s.437)
İbni Hacer Askalani Fetava (s.26)
Zübeydi İthaf (10/371)
Kurtubi Tezkira (1/91)
Şa’rani Hukukil Uhuvvet (s.89)
İbni Kayyım er-Ruh (s.157)
İbn Kudame el-Muğni’de - El-Muğni (2/423) - şöyle nakleder: “Kabir yanında Kuran okumakta sakınca yoktur. Nitekim Ahmed’in: “Kabristana girdiğinizde Ayete’l-Kursi ve üç defa ihlas suresini okuyun, sonra: “Allah’ım bunun faziletini kabir ehline bağışladım” desin” dediği rivayet edilmiştir. Bunu Ebu Bekir el-Hallal’ın ilminin varisi, Gulamu’l-Hallal diye bilinen, hanbeliler imamı, güvenilir Allame Ebu Bekir Abdulaziz b. Cafer; Kitabu’ş-Şafi’de, Muhammed b. Ahmed el-Merveruzi – Ahmed b. Hanbel yoluyla zikretmiştir. Burada İmam Ahmed’in ashabından el-Merveruzi kastedilmiştir. Onu Ebu Bekir el-Hallal güvenilir saymıştır. Ebu Ya’la ve başkaları el-Hallal’ın onun hakkında güzel şeyler söylediğini zikrederek Hallal’ın onu tevsik ettiğini umarlar. Çoğunlukla buna itibar edilmez. Ona göre güvenilir bir vasıta olanın, başkasına göre meçhul olduğu vakidir.
Nitekim Ebu Ya’la Tabakat’ında der ki: “Ebu Abdillah’tan başkalarında bulunmayan meseleler rivayet etti.” Sonra el-Hallal dedi ki: “Merveruz halkından güvenilir birisidir. Esbahan halkından güvenilir ve yiğit birinden onun hakkında güzel şeyler söylerken işittim.” Böyle bir tevsik (güvenilir sayma) meçhul birinin tevsikine dayalıdır ve şüphelidir. Halbuki İbn Adiy, Muhammed b. Ahmed el-Merveruzi’yi eleştirmiş ve “Hadis uydurur. Hiç görmediği kimselerden hadis işitmiş gibi rivayet eder. Ebu Arube: “Yalancılar içinde ondan daha yüzsüzünü görmedim” demiştir.”- İbn adiy el-Kamil (6/297) Zehebi el-Mugni Fi’d-Duafa (5253)-Anlaşılan o ki, el-Hallal, tevsik’te gevşek davranarak hakkında cerh bilmediği ravileri güvenilir saymıştır. Nitekim başka kimsenin güvenilir saymadığı bir çok raviyi güvenilir saymıştır. Neticede bu sözün İmam Ahmed’e aidiyeti sahih değildir.
Ahmed b. Hanbel benim için bağlayıcı bir delildir.
İmam Ahmed'in dinde bağlayıcı delil kabul edilmesi ise tehlikeli bir sözdür. galiba maksadınızı aşan bir ifade kullandınız. bundan Allah'a sığınırız. dinde delil sadece Allah'ın kitabı ve Rasulünün sünnetidir.
Çevrimdışı
Çevrimdışı
Çevrimdışı
Çevrimdışı
