Bölgede para karşılığı yahudilere yerleşmeleri için merkezi idareden habersiz yer verildiği osmanlı arşivlerinde var. Bununla ilgili soruşturma açılmış hatta cezalarda verilmiş. Osmanlı yönetimi yahudilere ırakta yerleşim yeri vermeyi teklif etmiş, yayılmacı olduklarını bildikleri için parça parça ve birbirinden uzak noktalarda yerleşmelerine müsade etmişler ama yahudiler ille de bugünki bölgeyi kafaya koymuşlar, bunun için bölgede yer satışı, yahudi yerleşimcilere göz yumma gibi şeyler araplar tarafından yapılmış. Osmanlı bölgeden, ingiliz işbirliğiyle tasfiye edildikten sonra zaten ortada bir asayiş yada yönetim kalmadı, itilaf devletleri istediği gibi at koşturdu. Arap milliyetçiliği yükselince osmanlıya karşı kin oluştu, osmanlı gidince herşey düzelecek sandılar ama durum ortada. Bugünü görebilseler birliği bozmazlardı.
İhanet varmı sorusunun cevabı evettir ama arapların tümden ihanet ettiği bilgisi doğru değildir. Daha çok, güçlü aşiretler ve güçlenip sivrilmek isteyen irili ufaklı aşiretler tarafından İngilizlerle iş birliği yapma durumu var. Hatta lawrance yazdığı kitapta "bazı arapların Türk askerlerine yaptığı şeylere çok şaşırdım, bu kadarını hayal bile edemezdim" cümleleri geçiyor.
Hatta bu olaylar 1914 vakası (halifenin cihad ve birlik çağrısına karşı aşiretlerin ingilizlerle işbirliği yapıp Müslümanlarla savaşması), tarihte ümmetçilik ideolojisinin bitmesinin sebebidir. Muhtemeldir ki bu sebeple bir daha ümmetçilik ideolojisi ne yazık ki kendine yer bulamayacaktır. neyse, bundan sonra merkezi yönetimler güçlenip Müslüman ülkeler birbirinden izole olmuştur. O zaman ki olayların bugüne doğru yansımalarına bakarsak, Filistin'in gördüğü zulüm en küçük olaydır.
Herşeyden önce Müslümanlar, hristiyanların kurduğu avrupa birliği gibi kendi birliğini kurma fırsatını kaçırmıştır. Arapların önde gelenleri küçük olsun bizim olsun mantığıyla, kendi tarlasının bekçisi olmayı, kendi bölgesinde kral-prens olmayı seçmiştir. İngilizler onlara Müslüman birliği fikrini, Türk'lerin gölgesinde yaşamak olarak itelemişti.
Bugün Müslümanlar birlik olmuş olsaydı, balkanlardan çine kadar uzanan coğrafyanın bir bütün halinde sahibi olup bütün zenginliklere sahip olur, dünyayı barış halinde tutardı. Ama araplar çöl prensi olmayı, türkler anadoluyla yitinmeyi seçti.
Şimdi biz anadoluda mutlu değiliz araplar çöllerindeki kral koltuklarında mutlu değil.