Neler yeni
Kullanıcı:
Gelişmiş Arama…

Çözüldü İmamın Cemaatteki Kadın İçin Niyet Etmesi Gerekir mi?

Mustafa bin Yılmaz Çevrimiçi

Mustafa bin Yılmaz

''Selef,selef ve selef...''
İslam-TR Üyesi
Esselamu aleykum ve rahmetullahi ve bereketuhu. Bayramınız mübarek olsun.

Öncelikle niyetin dil ile olmadığını biliyoruz, ancak imamın cemaatteki kadın için ayrı bir niyeti gereklimidir?

Bildiğim kadarı ile bu sünnette yok sadece Hanefi mezhebi bu niyeti şart koşuyor diye biliyorum. Durum böyleyse bu konuda deliller nelerdir. Durum böyle değilse delilleri ile beraber açıklar mısınız. Cezekallahu hayr
 
Abdulmuizz Fida Çevrimiçi

Abdulmuizz Fida

فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ
Admin
Âleykum selam we rahmetullahi we berakâtuh kardeşim;
Sizin de bayramınız mubârak olsun,
Evet namazda niyet dil ile olmaz kalben hangi namazı kılmak istiyorsanız ona niyet etmeyi kalben kastetmektir.

İmamın, namaz kıldırdığı cemaatin içinde kadınlarında olabileceğine inanıyor veya biliyor ise veya daha sonra katılabileceklerini düşünüyorsa namaza niyet ederken;

Hanefi Mezhebine göre; İmamın kadınlara imamlık yapacağına niyet etmesi farzdır. Niyet kalben yapılır. Eğer kadınlara imam olma niyeti yoksa, onların namazı fasid olur (geçersiz).

İbn Abidîn şöyle der: "Kadınlar, bir erkeğin arkasında namaz kılmak isteseler, erkek imamın kadınlara da imam olmayı niyet etmesi gerekir. Aksi hâlde namazları bâtıl olur." (İbn Abidîn, Reddu’l-Muhtar, C.1, Sf: 560)
İmam Kâsânî : "Kadınlara imamlık niyeti yapılmadıysa, onların imam arkasındaki namazı geçerli değildir." (Alâuddîn Ebû Bekr b. Mes'ûd b. Ahmed el-Kâsânî – Bedâi‘u’s-Sanâi fî Tertîbi’ş-Şerâʾi, C.1, Sf: 157-158)

"İmam kadınlara da imam olmayı niyet etmediyse, Onlar arkasında cemaatle kılmış sayılmaz." (İbn Abidîn, Reddu’l-Muhtâr, C.1, Sf: 565)
"İmamın, cemaatteki kadınlara da imam olmayı niyet etmesi gerekir. Aksi hâlde Onların namazı munferid olur." (Fetâvâ’l-Hindiyye, C.1, Sf: 85)

Hanbeli Mezhebine göre; Bu meselede mezheb içerisinde ihtilaf vardır. Fakat râcih olan görüş imamın niyette kadınlara da özel olarak niyet etmesi gerektiğidir. İmam, kime imam olacağını bilerek ve niyet ederek imamlık yapmalıdır. Kadınlara da imamlık yapacaksa, bunu da niyet etmelidir. Aksi hâlde kadınların cemaatle kıldığı namaz geçersiz olur.

“Zayıf bir rivayet olarak Hanbelî kaynaklarında ‘niyet şart değildir’ görüşü zikredilmiştir. Ancak mezhebte sahih (tercih edilen) görüş, kadınlara özel olarak niyet edilmesinin şart olduğudur.”

El Muğni'de geçen fakat mezhebde zayıf kabul edilen görüş:
"وروي أنّ بعض الفقهاء قال: لا يشترط النيّة بوجه مخصوص، بل قال: لا بأس بعموم النيّة في الإمام"​
"Eğer imam kadınlara imam olmayı niyet etmemişse, cemaat yine de geçerlidir." (İbn Kudâme, el-Muğnî, C. 2, Sf: 194)

İbn Kudâme'nin mezhebde tercih ettiği (mûteber) görüşte der ki:
"إن المرأة إذا أمت رجلاً فلا بأس، وإذا أمت امرأة فلا بأس، وإذا صلّيت بها جماعة فلا بدّ أن ينوي إيمامهنّ"
"فاعلم أنّ المأمومين يجب أن يُعرفوا من الإمام، ولا يكون ذلك إلاّ بنية..."​
"Kadınlara imam olan bir kimsenin, Onların arkasında namaz kılacağını bilerek imamlığa niyet etmesi gerekir. Bu olmazsa cemaatin namazı geçersiz olur." (İbn Kudâme, el-Muğnî, C. 2, Sf: 33; el-Merdâvî, el-İnsâf, C. 2, Sf:285)

el Merdâvî : "Bu meselede mezheb içi ihtilaf vardır; ancak sahih ve tercih edilen görüş, kadınlara imam olacağı biliniyor ve niyet ediliyorsa namaz geçerlidir, aksi takdirde kadınların cemaati bâtıldır." (Ebu’l-Hasen Alâuddîn Alî b. Suleymân b. Ahmed el-Merdâvî, el-İnṣâf fî Mârifeti’r-râciḥ Mine’l-ḫilâf ʿalâ Meẕhebi’l-İmâmi’l-Mubeccel Aḥmed b. Ḥanbel, C. 2, Sf: 285)


Mâliki Mezhebine göre; Bu meselede iki farklı görüş vardır. Tercih edilen meşhur görüşe göre İmam, kadınlara da özel olarak niyet etmelidir. Aksi takdirde kadınların namazı geçersiz olur.

Derdîr ;
وَيَشْتَرِطُ أَنْ يَنْوِيَ الْإِمَامُ الْإِمَامَةَ لِكُلِّ مَنْ يَقْتَدِي بِهِ، وَإِنْ كَانُوا نِسَاءً​
"İmamın, kendisine uyan herkes için –ister erkek olsun ister kadın– imamlık niyeti etmesi şarttır." (Ebu’l-Berakât Ahmed b. Muhammed b. Ahmed ed-Derdîr el-Adevî, eş-Şerḥu’l-Kebîr ʿalâ Muḫtaṣarı Sîdî Ḫalîl, C. 1, Sf: 226)

el-Hattâb;
وَإِنْ صَلَّى بِنِسَاءٍ وَلَمْ يَنْوِهُنَّ لَمْ تَصِحَّ صَلَاتُهُنَّ​
"İmam kadınlara da niyet etmezse, Onların namazı geçersiz olur." (Ebû Abdillâh Şemsuddîn Muhammed b. Muhammed b. Abdirrahmân el-Hattâb er-Ruaynî, Mevâhibu’l-celîl li-şerḥi Muḫtaṣarı Ḫalîl, C. 2, Sf: 39)

Mâliki mezhebinde zayıf görüşe göre imamın cemaatteki kadınlar için ayrıca niyet etmesine gerek yoktur. Cemaatin kendi niyeti yeterlidir.
وَقِيلَ لَا يُشْتَرَطُ، وَيَكْفِي نِيَّةُ الْمَأْمُومِ​
“Denilmiştir ki; şart değildir, cemaatin (kadının) kendi niyeti yeterlidir.” Bu ise zayıf ya da karşı rivayet ( قيل ) olarak aktarılmıştır.

el-Hattâb; "Cemaatin (kadının) niyetiyle, imamın arkasında namaz geçerli olur." (Ebû Abdillâh Şemsuddîn Muhammed b. Muhammed b. Abdirrahmân el-Hattâb er-Ruaynî, Mevâhibu’l-celîl li-şerḥi Muḫtaṣarı Ḫalîl, C. 2, Sf: 39 aynı sayfada iki görüşü birden verir)
Derdîr ; Bazı yorumlarda, imamın kadınlara niyet etmeden cemaatle kıldırdığı namazın sahih olacağına dair kıyasa dayalı ifadeler geçer.

Mâlikî mezhebi, niyet konusunda ibadetin iki taraflı yönünü dikkate alır. İmamın kadınlara niyet etmesini gerekli görenler, “cemaat bağının” ancak böyle kurulabileceğini söyler. Diğer görüş ise "cemaat kendi niyetiyle uyar, imamın bilmesine gerek yok" der.



Bu konuda Hanefi mezhebin delili;
إِنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ، وَإِنَّمَا لِكُلِّ امْرِئٍ مَا نَوَى
“Ameller niyetlere göredir. Herkesin niyeti neyse karşılığını ona göre alır.”
(Buhârî, Bed’u’l-vahy 1; Muslim, İmâre 155)

Cemaatin geçerli olabilmesi için imamın fiili olan imamlık niyeti gerekir. İmamın onları “cemaatine dahil ettiğini” niyetle ortaya koyması gerekir. Kadınlar gibi normalde aynı safta duramayacak kimselere, imamlık niyeti özellikle yapılmalıdır.
Kadınların arkasında namaz kıldıkları erkek ile “imam–maktedî (uyanan kişi)” ilişkisi kurulmazsa, onların namazı “münferid (tek başına)” olur.
Bir imamın niyet etmediği bir cemaatin, o imama uyduğu kabul edilmez. Çünkü “cemaatin geçerliliği” için iki tarafın da bilinçli uyma ve imam olma niyeti içinde olması gerekir. Kadınların, erkek cemaatte bulunabilmeleri ekstra bir niyete dayanır.

Hanefî Mezhebi'ne göre, kadınlara imam olan kimsenin imamlığa niyet etmesi gerekir. Aksi takdirde bazı kadınların -rızası haricinde- imamın hizasında durmaları ve namazını ifsat etmeleri söz konusu olabilir. (Vehbi Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslamî, 1/614-615). Demek ki, Hanefî Mezhebi “muhazat” denilen "kadın ile erkeğin namazda yan yana / aynı hizaya düşmeleri durumunda namazın bozulacağına” dair kuralları gereğince, kadınlara imamlıkta niyeti şart koşmuşlardır.

Hanefî Mezhebi'ne göre, “muhazatı’n-nisa” (kadınların aynı cemaatte erkeklerin hizasında namaza durmaları) problemi önemli bir konudur. Çünkü bir çok kimsenin namazının bozulmasına sebep olmaktadır. Kadınların -bilmeden, yanlışlıkla da olsa- böyle bir risk oluşturmaları her zaman mümkündür. Bu sebeple, imamın kadınlar için imamlık niyeti getirmeden onlara imam sayılmaz. Böyle bir niyet olmazsa, kadınların imama uymaları geçerli olmaz. İmama uymamış sayıldıkları için de erkeklerle aynı hizada bulunmak söz konusu olmadığından erkeklerin namazını bozmuş olmazlar. Mezhebin bu şartı, habersiz bir şekilde kadınların cemaate girip -bilmeyerek- cemaatin namazını fesada vermesini önlemeye yöneliktir. Çünkü şayet imam kadınların olduğunu bilirse, Onlara gerekli uyarıları yapar ve bir yanlışın yapılmasına meydan vermez. O halde imam namaza başlarken böyle bir niyet-getirmemişse, gelip ona uyan kadınların namazı sahih olmayacağından muhazat ta gerçekleşmemiş olur. İmam niyet getirip namaza durduktan sonra bu hususu hatırlayarak «kadınlara da imam oldum» diye içinden geçirse bile kadınların uyması sahih olmaz. Çünkü imamın tam namaza niyet ederken bunu içinden geçirmesi gerekirdi.

Hanbeli Mezhebinin Görüşünün Delilleri
Genel İmamet Niyeti Yeterli Değildir (Kıyas ve mantıkî delil)
“Cemaatin sahih olabilmesi için, imamın kime imamlık yaptığını bilmesi gerekir. Kadın ve erkeklerin namaz hükümleri farklı olduğundan, imam bu farkı niyetinde gözetmelidir.”
Hanbelî fıkıh mantığına göre; Kadınların cemaatteki yeri ve sıralanışı farklı olduğu gibi, kadınlara imamlıkta niyet edilmezse imamla cemaat arasında "ittisâl" (bağlantı) ve "teâlîf" (uygunluk) oluşmaz. Bu da cemaatin sıhhatini bozar.

إِنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ، وَإِنَّمَا لِكُلِّ امْرِئٍ مَا نَوَى
“Ameller niyetlere göredir. Herkesin niyeti neyse karşılığını ona göre alır.”
(Buhârî, Bed’u’l-vahy 1; Muslim, İmâre 155)
Cemaatle kılınan namaz ayrı bir ibadet şeklidir. İmamın da bu ibadet biçimini kime yönelik yaptığı niyetle tayin edilir. Kadına imamlık da farklı bir niyet gerektirir.

"İmam, kendisine uyulmak için konulmuştur."
(Buhârî, Ezân, 18; Muslim, Salât, 82)
İmamın kendisine kimlerin uyduğunu bilerek ve niyet ederek imamlık yapması gerekir. Bilinmeden veya niyetsiz yapılan imamlık, cemaatin uymasına mani olur.

​

Kadınlara imamlık özel bir durumdur​

Hanbelîler, kadınlara imamlık meselesini istisnaî görürler. Yani bu, genel cemaat imamlığına göre özel bir haldir. Çünkü:
Kadınların safları arkada olur. Kadınların imamete katılması bazı fıkhî ihtilaflara bağlıdır. Kadına imam olacak kişinin buna özellikle niyet etmesi gerekir, aksi hâlde cemaatin bağlantısı kurulmaz.

Hanbelî mezhebinde usûl fıkhına göre, bir şeyin ibadet olabilmesi için:
Niyet , Tayin (kime ve ne için yapıldığı) ve İttisâl (bağ)
bu üç unsurun uyum içinde olması gerekir. Kadınlara imamlıkta bu üç unsurdan biri eksikse, ibadet sahih olmaz.

Maliki Mezhebinin Görüşünün Delilleri
Üstte zikredilen Ameller niyete göredir hadisi ana delil alınmıştır.

****


Şafii Mezhebine Göre
İmam Nevevî “İmamın cemaatle namaz kıldırmaya niyet etmesi yeterlidir. Cemaatin içinde kimlerin olduğuna dair (kadın/erkek) ayrım yapması gerekmez.” (Nevevî, el-Mecmû‘ Şerhu’l-Muhezzeb, C. 3, Sf: 296)
İmam Remlî “İmam arkasında kadınların olduğunu bilmeden cemaatle imamlık yapmışsa, yine de onların namazı geçerlidir. Çünkü niyet umumîdir.” (Ebû Abdillâh Şemsuddîn Muhammed b. Ahmed b. Ahmed b. Hamza er-Remlî el-Menûfî el-Ensârî el-Mısrî, Nihâyetu’l-Muhtâc ilâ Şerhi’l-Minhâc, C. 2, Sf: 195)
İmam Şirbînî “İmam, cemaat niyetiyle imamlığa geçtiğinde, arkasındaki herkesin (kadın/çocuk/erkek) namazı sahih olur. Hepsine tek tek niyet gerekmez.” Kadınlara imamlık yapmaya ayrıca niyet etmesi mustehabdır (Şemsuddîn Muhammed b. Ahmed el-Hatîb eş-Şirbînî el-Kāhirî, Muġni’l-Muḥtâc ilâ Mârifeti Meʿânî Elfâẓi’l-Minhâc, C. 1, Sf: 489) Bundan dolayı kendi başına namaz kılmakta olan bir erkeğe, bir kadın sonradan gelip uyabilir.
 
Mustafa bin Yılmaz Çevrimiçi

Mustafa bin Yılmaz

''Selef,selef ve selef...''
İslam-TR Üyesi
Cezekallahu hayr

Hangi görüş daha kuvvetlidir veya tercih edilir? Kuvvetli veya tercih edilen görüş İmamın niyet etmesi ise bir kaç gün önce kılınmış olan namazı kadının iade etmesi gerekir mi?
 
Abdulmuizz Fida Çevrimiçi

Abdulmuizz Fida

فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ
Admin
We entum fe cezakumullahu hayr;

İmam, cemaatteki kadınlara da imamlık yapmaya niyet etmediği biliniyorsa, imamın kadınlara da niyeti farz gören mezheb mukkallidi kadınlar namazlarını kaza ederler.
 
Cevap yazmak için giriş yap yada kayıt ol.
Benzer konular Forum Tarih
Ahıskalı İlmi Konu 4 Mezheb İmamının Tasavvufçular Hakkında Sahih Görüşleri Tasavvuf 0 1K
Ahıskalı Video 4 Mezhep İmamının ''Allah Nerede?'' Sorusuna Verdiği Yanıt Akaid / İtikad Videoları 2 1K
B Diyanet imamından Halil Konakçıya reddiye Tağut nedir? Serbest Kürsü 0 1K
Abdulmuizz Fida Video Ayasofya İmamının Maaşı, Alkol, Covid19 ve Beşer Ahkamı Güncel - Gündem 1 1K
M Çözüldü İmamın Emri ile; İstihbarat ve Suikast Amacıyla Küfür Ordusuna Sızmak Caiz ise, Aynı Maslahatlar Sebebiyle Siyasi Parti Kurmak Neden Caiz Olmasın? Üyeler Arası Soru - Cevab 6 2K
M Soru Tanımadığımız Bir Cami İmamının Arkasında Namaz Kılabilir miyiz? Üyeler Arası Soru - Cevab 15 4K
عبيد Çözüldü Küfür Hutbelerini İstemeden Okuyan İmamın Arkasında Cumua Kılınır mı? Güncel Meseleler 4 2K
Abdullah el Hanbeli Çözüldü Hanefi İmamın Arkasında Namaz Kılan Biri Bayram Namazını Nasıl Kılmalı? Namaz Soru - Cevab 1 2K

Benzer konular

Üst