E
Çevrimdışı
حدّثنا سُوَيْدُ بْنُ سَعيدٍ. حدّثنا عَلِيُّ بْنُ مُسْهِرٍ عَنْ عَاصِمٍ، عَنِ السُّمَيْدِ بْنِ السَّمِيرِ، عَنْ عِمَرَأنَ بْنَ الْحُصَيْنِ؛ قَالَ: أَتَى نَافَعُ بْنُ الأَوْرَقِ وَأصْحَابُهُ. فَقالُوات: هَلَكْتَ يَاعِمْرَانُ! قَالَ مَاهَلَكْتُ. قَالُوا: بَلَى. قَالَ مَا الَّذِي أَهْلَكَنِي؟ قَالُوا: قَالَ الله {وَقَتِلُوهُمْ حَتَّى لاَ تَكوُنَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ كَلُّه للهِ. قَالَ: قَدْ قَاتَلْنَاهُمْ حَتَّى نَفَيْنَاهُمْ. فَكَانَ الدِّينُ كُلُّهُ للهِ} إِنْ شِئْتُمْ حَدَّثْتُكُمْ حَدِيثاً سَمِعْتُهُ مِنْ رَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم قَالُوا: وَأَنْتَ سَمِعْتَهُ مِنْ رَسُولِ الله صلى الله عليه وسلم؟ قَالَ: نَعَمْ شَهِدْتُ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم، وَقَدْ بَعَثَ جَيْشاً مِنَ الْمُسْلِمِنَ إِلَى الْمُشْرِكِينَ بِالرُّمْحِ. فَلَمَّا غَشِيَةُ قَالَ: أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ. إِنِّي مُسْلِمٌ.فَطَعَنَهُ فَقَتَلَهُ. فَأَتَى رَسُول اللهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ! هَلَكْتُ.
قَالَ ((وَمَا الَّذي صَنَعْتَ؟)) مَرّأةً أَوْ مَرَّتَيْنِ. فَأَخْبَرَهُ بِالَّذِي صَنَعَ. فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم ((فَهَلاَّ شقَقْتَ عَنْ بَطْنِهِ فَعَلِمْتَ مَافِي قَلْبِهِ؟)) قَالَ يَا رسُولَ اللهِ! لَوْ شَقَقْتُ بَطْنَهُ لَكُنْتُ أَعْلَمُ مَافِي قَلْبِهِ.
قَالَ ((فَلاَ أَنْتَ قَبِلْتَ مَا تَكَلَّمَ بِهِ وَلاَ أَنْتَ تَعْلَمُ مَافِي قَلْبهِ!)).
قَالَ، فَسَكَتَ عَنْهُ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم، فَلَمْ يَلْبَثْ إِلاَّ يَسِيراً حَتَّى مَاتَ. فَدَفَنَّاهُ فَأَصْبَحَ عَلَى ظَهْرِ الأَرْضِ. فَقَالُوا: لَعَلَّ عَدُوّاً نَبَشَهُ. فَدَفَنَّاهُ. ثُمَّ أَمَرْنَا غِلْمَانِنَا يَحْرُسُونَهُ. فَأَصْبَحَ عَلَى ظَهْرِ الأَرْضِ. فَقُلْنَا: لَعَلَّ الْغِلْمَانَ نَعَسُوا. فَدَفَنَّاهُ. ثُمَّ حَرَسْنَاهُ بِأَنْفُسِنَا فَأَصْبَحَ عَلَى ظَهْرِ الأَرْضِ. فأََلْقَيْنَاهُ فِي بَعْضِ تِلْكَ الشِّعَابِ.
في الزوائد: هذا إسناد حسن. والسميط وثقه العجليّ وروى له مسلم في صحيحه. وعاصم هو الأحول، ويروى له مسلم أيضاً في صحيحه، وذكره ابن حبان في الثقات. وسويد بن سعيد مختلف فيه.
حدّثنا إِسْمَاعِيلُ بْنُ حَفْصٍ الأَيْليُّ. حدّثنا حَفْصُ بْنُ غِيَاثٍ عَنْ عَاصِمٍ، عَنِ السُّمَيْطِ، عَنْ عِمْرَانَ بْنِ الْحُصَيْنِ؛ قَالَ: بَعَثَنَا رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم فِي تسَرَّيةٍ. فَحَمَلَ رَجُلٌ مِنَ الْمُسْلِمِينَ عَلَى رَجُلٍ مِنَ الْمُشْرِكِينَ. فَذَكَرَ الْحَدِيثَ. وَزَادَ فِيهِ: فَنَبَذَتْهُ الأَرْضُ: فَأُخْبِرَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم
قَالَ ((إِنَّ الأَرْضَ لَتَقْبَلُ مَنْ هُوَ شَرٌ مِنْهُ. وَلكِنَّ اللهَ أَحَبَّ أَنْ يُرِيَكُمْ تَعْظِيمَ حُرْمَةِ - لاَ إلهَ إلاَّ اللهُ - )).
İmrân bin Husayn (r.a)’dan rivayete göre şöyle demiştir: Nafi b.Ezrak(haricîlerin Ezrakîler kolunun başıdır) ve arkadaşları gelerek: Ey İmran helak oldun dediler.İmran da: Ben helak olmadım küfre girmedim diye cevap verdi.Bu sefer onlar:Sen helak olup dinden çıktın dediler:İmran Beni helak eden şey nedir diye sordu.Onlarda şöyle dediler: Allah Enfal süresi 39 ayetinde: Yeryüzünde fitne kalmayıncaya kadar ve insanlar Allah’ın dininin eğemenliğini kabul edinceye kadar onlarla savaşın buyumuştur. (Halbuki sen de biz haricilerin saflarında yer alıp diğerleriyle savaşmalısın dediler) Bunun üzerine İmran: Biz müşrikleri yok edinceye kadar savaştık ve din=hayat tarzı Allah’ın oldu isterseniz size Rasülullah (s.a.v)’dan işittiğim bir hadisi aktarayım dedi.Onlar da: Bu hadisi bizzat sen Rasülullah (s.a.v)’den işittinmi dediler O da evet dedi: Rasulullah (s.a.v) müşriklere Müslümanlardan askeri bir kuvvet gönderdi Giden Müslüman askerler müşriklerle şiddetli savaş yaptılar.Sonunda müşrikler sırtlarını cevirip kaçıp gittiler.Sonra benim yakınlarımdan bir adam müşriklerden bir adama mızrakla hucum edip yanına varınca müşrik kimse ALLAH TAN BAŞKA İLAH OLMADIĞINA ŞAHADET EDERİM BEN MÜSLÜMAN’IN DEDİ fakat buna rağmen o adam mızrakla vurup onu öldürdü ve Rasülullah (s.a.v)’ın yanına geldi ve Ey Allah’ın Rasülü Ben helak oldum dedi Rasülullah (s.a.v) bir veya iki defa işlediğin günah nedir buyurdu Adam da yaptığı işi Ona anlattı Bunun üzerine Peygamber s a v o adama Sen o adamın karnını yarıp ta kalbindekini öğrenip bilebildinmi buyurdu o kimsede ey Allah’ın Rasülü Karnını yarsaydım kalbindekini bilmiş olur muydum dedi Bunun üzerine Rasülullah (s.a.v) Sen onun konuştuğunu kabul etmedin Kalbinde iman varmı yok mu onu da bilemezsin dedi:
İmran dedi ki: Rasülullah (s.a.v) o adam hakkında bir şey söylemedi sustu Adam da az bir süre yaşadı ve öldü Biz onu defnettik ertesi gün sabah onun cesedini yer yüzünde görüldü.İnsanlar Bir düşmanı bunun cesedini mezarından çıkarmış olabilir dediler Bizde onu tekrar defnettik sonra gençlerimize mezar başında bekçilik etmelerini emrettik Ertesi gün cesed yine yeryüzüne çıktı Gençlerimiz geceleyin uyumuş olabilirler tekrar defnettikten sonra bu sefer nöbeti biz tuttuk ertesi gün cesed yine yeryüzüne çıktı Artık toprağa gömmekten vazgeçip cesedi dağlar arasındaki bir yola atıverdik.
İsmail b.Hafs el İyli bize aktardı: Hafs b.Gıyas Asım’dan Sümeyt’ten İmr’an b.Husany’dan rivayet ederek şöyle demiştir: Rasülullah (s.a.v) bizi askeri bir müfreze ile gönderdi.Savaşın bitiminde Müslümanlardan bir kimse müşriklerden birine hücum etti diyerek hadisin bir benzerini bize aktarmıştır ve şu ilaveyi yapmıştır:
Yer yüzü cesedi dışarı attı durum Peygamber (s.a.v)’e arzedildi O da şöyle buyurdu: Yeryüzü o adamdan daha şerli kimseleri bile kabul eder Fakat Allah La ilahe illallah kelimesinin büyüklüğünü size göstermeyi sevdi.(Sünen-i İbn Mace .s.584.No:3930)
Busuri şöyle der: Bu hadisin isnadı hasen’dir İsmail b.Hafs hakkında ihtilaf vardır Albani rahımullah bu tariki hasen diye nitelemektedir.(Busuri Misbahü’z-zücace III.222 Albani Sahihu Süneni İbn Mace III,288)
Söz konusu rivayetin ikinci kısmı İbn Ebü Şeybe(1) Ahmed b.Hanbel(2) İbn Ebi Asım(3) Rüyani(4) Taberani(5) Hakim en-Nisaburi(6) ve Beyhaki(7) tarafından Allah mümini katleden şahıstan yüz çevirmiştir şeklinde nakledilirken Taberani’nin el-Mucemu’l-kebir’inde(8) Yer o adamdan daha şerli kimseyi de şüphesiz kabul eder Fakat Allah kan akıtmanın yüceliğini sizlere öğretmek istedi şeklinde kaydedilerek isnadında İsmail b.Hafs’ın yer aldığı metne benzerlik arz etmektedir Gerek Sünen-i İbn Mace’de gerekse el-Mu’cemu’l-kebir’de yer alan bu hadis aynı tarikle aktarılmıştır Fakat Taberani İsmail b.Hafs’tan daha sika olan Muhammed b.Said el-İsfahani’den(9) rivayet etmektedir.
(1)-İbn Ebi Şeybe el-Musannef,V,558,VI,481
(2)-Ahmed b.Habel el-Müsned XI,323,Bu rivayet Ukbe b.Malik’ten iki sahih tarikle rivayet edilmektedir.
(3)-İbn Ebu Asım el-Ahad ve’l-mesani,II,196
(4)-Rüyani el-Müsned II,474
(5)-Taberani el-Mucemu’l-Kebir,XVII,356
(6)-Hakim en-Nisaburi el-Müstedrek,I,66
(7)-Beyhaki es-Sünenü’l-kübra,IX,116;Şuabu’l-iman,I,90
(8)- Taberani el-Mucemu’l-Kebir,XVIII,226
(9)-Ebu Hatim ondan Küfe’de ondan daha hafız kimseye rastlamadım şeklinde bahsetmektedir (İbn Ebu Hatim el-Cerh ve’t-tadil,VII,265) Ayrıca Buhari ve Müslim kendisinden rivayette bulunmuşlardır.(Hakim en-Nisaburi Tesmiyetu men ahrecehum,s,219)
قَالَ ((وَمَا الَّذي صَنَعْتَ؟)) مَرّأةً أَوْ مَرَّتَيْنِ. فَأَخْبَرَهُ بِالَّذِي صَنَعَ. فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم ((فَهَلاَّ شقَقْتَ عَنْ بَطْنِهِ فَعَلِمْتَ مَافِي قَلْبِهِ؟)) قَالَ يَا رسُولَ اللهِ! لَوْ شَقَقْتُ بَطْنَهُ لَكُنْتُ أَعْلَمُ مَافِي قَلْبِهِ.
قَالَ ((فَلاَ أَنْتَ قَبِلْتَ مَا تَكَلَّمَ بِهِ وَلاَ أَنْتَ تَعْلَمُ مَافِي قَلْبهِ!)).
قَالَ، فَسَكَتَ عَنْهُ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم، فَلَمْ يَلْبَثْ إِلاَّ يَسِيراً حَتَّى مَاتَ. فَدَفَنَّاهُ فَأَصْبَحَ عَلَى ظَهْرِ الأَرْضِ. فَقَالُوا: لَعَلَّ عَدُوّاً نَبَشَهُ. فَدَفَنَّاهُ. ثُمَّ أَمَرْنَا غِلْمَانِنَا يَحْرُسُونَهُ. فَأَصْبَحَ عَلَى ظَهْرِ الأَرْضِ. فَقُلْنَا: لَعَلَّ الْغِلْمَانَ نَعَسُوا. فَدَفَنَّاهُ. ثُمَّ حَرَسْنَاهُ بِأَنْفُسِنَا فَأَصْبَحَ عَلَى ظَهْرِ الأَرْضِ. فأََلْقَيْنَاهُ فِي بَعْضِ تِلْكَ الشِّعَابِ.
في الزوائد: هذا إسناد حسن. والسميط وثقه العجليّ وروى له مسلم في صحيحه. وعاصم هو الأحول، ويروى له مسلم أيضاً في صحيحه، وذكره ابن حبان في الثقات. وسويد بن سعيد مختلف فيه.
حدّثنا إِسْمَاعِيلُ بْنُ حَفْصٍ الأَيْليُّ. حدّثنا حَفْصُ بْنُ غِيَاثٍ عَنْ عَاصِمٍ، عَنِ السُّمَيْطِ، عَنْ عِمْرَانَ بْنِ الْحُصَيْنِ؛ قَالَ: بَعَثَنَا رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم فِي تسَرَّيةٍ. فَحَمَلَ رَجُلٌ مِنَ الْمُسْلِمِينَ عَلَى رَجُلٍ مِنَ الْمُشْرِكِينَ. فَذَكَرَ الْحَدِيثَ. وَزَادَ فِيهِ: فَنَبَذَتْهُ الأَرْضُ: فَأُخْبِرَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم
قَالَ ((إِنَّ الأَرْضَ لَتَقْبَلُ مَنْ هُوَ شَرٌ مِنْهُ. وَلكِنَّ اللهَ أَحَبَّ أَنْ يُرِيَكُمْ تَعْظِيمَ حُرْمَةِ - لاَ إلهَ إلاَّ اللهُ - )).
İmrân bin Husayn (r.a)’dan rivayete göre şöyle demiştir: Nafi b.Ezrak(haricîlerin Ezrakîler kolunun başıdır) ve arkadaşları gelerek: Ey İmran helak oldun dediler.İmran da: Ben helak olmadım küfre girmedim diye cevap verdi.Bu sefer onlar:Sen helak olup dinden çıktın dediler:İmran Beni helak eden şey nedir diye sordu.Onlarda şöyle dediler: Allah Enfal süresi 39 ayetinde: Yeryüzünde fitne kalmayıncaya kadar ve insanlar Allah’ın dininin eğemenliğini kabul edinceye kadar onlarla savaşın buyumuştur. (Halbuki sen de biz haricilerin saflarında yer alıp diğerleriyle savaşmalısın dediler) Bunun üzerine İmran: Biz müşrikleri yok edinceye kadar savaştık ve din=hayat tarzı Allah’ın oldu isterseniz size Rasülullah (s.a.v)’dan işittiğim bir hadisi aktarayım dedi.Onlar da: Bu hadisi bizzat sen Rasülullah (s.a.v)’den işittinmi dediler O da evet dedi: Rasulullah (s.a.v) müşriklere Müslümanlardan askeri bir kuvvet gönderdi Giden Müslüman askerler müşriklerle şiddetli savaş yaptılar.Sonunda müşrikler sırtlarını cevirip kaçıp gittiler.Sonra benim yakınlarımdan bir adam müşriklerden bir adama mızrakla hucum edip yanına varınca müşrik kimse ALLAH TAN BAŞKA İLAH OLMADIĞINA ŞAHADET EDERİM BEN MÜSLÜMAN’IN DEDİ fakat buna rağmen o adam mızrakla vurup onu öldürdü ve Rasülullah (s.a.v)’ın yanına geldi ve Ey Allah’ın Rasülü Ben helak oldum dedi Rasülullah (s.a.v) bir veya iki defa işlediğin günah nedir buyurdu Adam da yaptığı işi Ona anlattı Bunun üzerine Peygamber s a v o adama Sen o adamın karnını yarıp ta kalbindekini öğrenip bilebildinmi buyurdu o kimsede ey Allah’ın Rasülü Karnını yarsaydım kalbindekini bilmiş olur muydum dedi Bunun üzerine Rasülullah (s.a.v) Sen onun konuştuğunu kabul etmedin Kalbinde iman varmı yok mu onu da bilemezsin dedi:
İmran dedi ki: Rasülullah (s.a.v) o adam hakkında bir şey söylemedi sustu Adam da az bir süre yaşadı ve öldü Biz onu defnettik ertesi gün sabah onun cesedini yer yüzünde görüldü.İnsanlar Bir düşmanı bunun cesedini mezarından çıkarmış olabilir dediler Bizde onu tekrar defnettik sonra gençlerimize mezar başında bekçilik etmelerini emrettik Ertesi gün cesed yine yeryüzüne çıktı Gençlerimiz geceleyin uyumuş olabilirler tekrar defnettikten sonra bu sefer nöbeti biz tuttuk ertesi gün cesed yine yeryüzüne çıktı Artık toprağa gömmekten vazgeçip cesedi dağlar arasındaki bir yola atıverdik.
İsmail b.Hafs el İyli bize aktardı: Hafs b.Gıyas Asım’dan Sümeyt’ten İmr’an b.Husany’dan rivayet ederek şöyle demiştir: Rasülullah (s.a.v) bizi askeri bir müfreze ile gönderdi.Savaşın bitiminde Müslümanlardan bir kimse müşriklerden birine hücum etti diyerek hadisin bir benzerini bize aktarmıştır ve şu ilaveyi yapmıştır:
Yer yüzü cesedi dışarı attı durum Peygamber (s.a.v)’e arzedildi O da şöyle buyurdu: Yeryüzü o adamdan daha şerli kimseleri bile kabul eder Fakat Allah La ilahe illallah kelimesinin büyüklüğünü size göstermeyi sevdi.(Sünen-i İbn Mace .s.584.No:3930)
Busuri şöyle der: Bu hadisin isnadı hasen’dir İsmail b.Hafs hakkında ihtilaf vardır Albani rahımullah bu tariki hasen diye nitelemektedir.(Busuri Misbahü’z-zücace III.222 Albani Sahihu Süneni İbn Mace III,288)
Söz konusu rivayetin ikinci kısmı İbn Ebü Şeybe(1) Ahmed b.Hanbel(2) İbn Ebi Asım(3) Rüyani(4) Taberani(5) Hakim en-Nisaburi(6) ve Beyhaki(7) tarafından Allah mümini katleden şahıstan yüz çevirmiştir şeklinde nakledilirken Taberani’nin el-Mucemu’l-kebir’inde(8) Yer o adamdan daha şerli kimseyi de şüphesiz kabul eder Fakat Allah kan akıtmanın yüceliğini sizlere öğretmek istedi şeklinde kaydedilerek isnadında İsmail b.Hafs’ın yer aldığı metne benzerlik arz etmektedir Gerek Sünen-i İbn Mace’de gerekse el-Mu’cemu’l-kebir’de yer alan bu hadis aynı tarikle aktarılmıştır Fakat Taberani İsmail b.Hafs’tan daha sika olan Muhammed b.Said el-İsfahani’den(9) rivayet etmektedir.
(1)-İbn Ebi Şeybe el-Musannef,V,558,VI,481
(2)-Ahmed b.Habel el-Müsned XI,323,Bu rivayet Ukbe b.Malik’ten iki sahih tarikle rivayet edilmektedir.
(3)-İbn Ebu Asım el-Ahad ve’l-mesani,II,196
(4)-Rüyani el-Müsned II,474
(5)-Taberani el-Mucemu’l-Kebir,XVII,356
(6)-Hakim en-Nisaburi el-Müstedrek,I,66
(7)-Beyhaki es-Sünenü’l-kübra,IX,116;Şuabu’l-iman,I,90
(8)- Taberani el-Mucemu’l-Kebir,XVIII,226
(9)-Ebu Hatim ondan Küfe’de ondan daha hafız kimseye rastlamadım şeklinde bahsetmektedir (İbn Ebu Hatim el-Cerh ve’t-tadil,VII,265) Ayrıca Buhari ve Müslim kendisinden rivayette bulunmuşlardır.(Hakim en-Nisaburi Tesmiyetu men ahrecehum,s,219)
