Neler yeni
İslami Forum, Dini Forum, islami site, islami sohbet, radyo, islami bilgiler

İslam-tr.org'a hoş geldiniz! Hemen üye olun ve kendi konularınızı, düşüncelerinizi paylaşarak bu platforma katılın. Oturum açtıktan sonra, İslam dini, tarih ve güncel konularla ilgili paylaşımlarda bulunabilirsiniz.

Çözüldü Velisiz Evlenmeye Cevaz Veren Hanefilerin Delili Nedir?

G Çevrimdışı

Güllü Hilal

Üye
İslam-TR Üyesi
Esselamu Aleykum we rahmetullah.

Cumhur ulema(bildiğim kadarı ile Ebu Hanife ve Ebu Yusuf hariç herkes), bekar kadının veli izni olmadan evlenemeyeceğini söylüyor. İmam Ebu Hanife(r.aleyh) gibi bir alimin tamamen delilsiz böyle büyük bir fetva vereceğini düşünmüyorum. Bu fetvayı veren alimlerin delili nedir?
 
Abdulmuizz Fida Çevrimdışı

Abdulmuizz Fida

فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ
Admin
Âleykum selam we rahmetullahi we berakatuh;

Hanefîler hariç cumhura göre nikahta velinin izni şarttır.
Allahu Teâlâ'nın, "Eşleriyle evlenmelerine engel olmayın." (Bakara, 232) buyruğuna göre, evlilik velisiz sahih olmaz.

Şafifler şöyle demektedirler: Bu ayet velinin gerekliliğinin en açık delilidir, yoksa engel olmasının bir anlamı kalmazdı. Peygamber (s.a.v.)'ın "Velisiz nikâh olmaz" (Ebu Musa el-Eşari'den Ahmed ve Sunen musannifleri rivayet etmişlerdir. Ibnul-Medinî, Tirmizî ve İbni Hibbân tashih edib irsalinde illet olduğunu belirtmişlerdir. Subulu's-Selâm, II, 117) hadîsi bir başka şer'î hakikati nefyetmektedir.
Buna da Aişe'nin şu hadîsi delâlet etmektedir:
"Hangi kadın, velisinin izni olmadan nikahlanma, nikâhı batıldır, batıldır, batıldır. Eğer erkek onunla zifafta bulunursa uzvundan yararlandığı için kadına mehir vardır. İhtilâf ederlerse velisi olmayanın velisi sultan (hükmeden kişi)dir."
(Neseî hariç Ahmed ve dört Sunen rivayet etmişlerdir. Tirmizî, Ebu Evane, Ibni Hıbban, el-Hakim, lbni Mûin ve diğer hafızlar tahsis etmişler ve sahih olduğunu söylemişlerdir. Subutu's-Seiâm, III 127 vd)

Birinci hadîsi için kâmil manada olmadığı şeklinde anlamak sahih değildir, çünkü şâri'in sözü şer'î hakikatlere hamledilir. Velisiz şer"î bir nikâh olamayacağı gibi şeriatte de bu yoktur.
İkinci hadîsten de evliliğin sıhhatinin velinin izni ile olacağı anlaşılmaz. Çünkü genellik ifadesine haizdir, başka şekilde anlaşılmasına gerek yoktur; genelde ise kadın velinin izni olmadan evlenir. Üçüncü bir hadîs de onu doğrulamaktadır:
"Kadın, kadını ve kendisini evlendiremez."
(Ebu Hurayra'den İbnî Mace ve Dârakutnî güvenilir kişilerden rivayet etmişlerdir. Subulu's-Selâm, III, 129 vd)

Kadının kendi kendini veya bir başkasını evlendirmede velayet hakkına sahip olmadığına delâlet etmektedir. Nikâhta icab ve kabulün yerine getirilmesinde etkinliği yoktur. Kendi kendini veya başkasını velinin izniyle evlendiremez. Kendinden başkasını velayet ve vekâletle de evlendiremez. Nikâhı da ne velâyel ne de vekâletle kabul edemez.

Özet olarak: Cumhura göre nikâh kadınların sözüyle kıyılamaz. Bir kadın kendi kendini ve başkasını evlendirse veya velisinden başkasını velisinin izniyle kendisini evlendirilmeye vekil kılsa, nikâhın şartı olan velinin olmaması sebebiyle nikâhı sahih olmaz.

Ebu Hanife ve Ebu Yusuf'tan gelen rivayette (zahiru'r-rivâye) Hanefîlere göre akıllı ve baliğ olan kadın kendini ve küçük kızını evlendirebilir. Başkalarının yerine de vekil olabilir. Fakat kendine denk olmayan kabul ederse velileri itiraz edebilirler.
Durumu şöyle ifade etmektedirler:
Velisi kıymasa bile hür, akıllı ve baliğ olan kadının nikâhı kendi rızasıyla kıyılabilir. İster bakire ister evlenmemiş kadın olsun, Ebu Hanife ve Yusuf a göre durum aynıdır. Veli bulunması sadece mendup ve mustehabtır. Muhammed'e göre, mevkuf olarak akit yapılabilir.

Kur'an'dan delilleri :
Üç ayetle nikâhın kadına isnad edilmesidir:
"Bundan sonra bir kadını boşarsa, kadın başka birisiyle evlenmedikçe bir daha kendisine helâl olmaz." (Bakara, 230),
"Kadınları boşadığınızda müddetleri sona ermişse kocaları ile evlenmelerine engel olmayın." (Bakara, 232).
Hitab, cumhurun dediği gibi velilere değil, eşleredir.

"Müddetleri sona erdiğinde, onların kendi haklarında uygun şekilde yaptıklarından dolayı size sorumluluk yoktur." (Bakara, 234).

Bu ayetler açıkça göstermektedir ki, kadının evlilik kararı kendine aittir.

Sünnetten delilleri:
"Evli olmayan kadın kendi hakkında karar vermede velisinden daha önceliklidir. Bakireye sorulur, onun izni ise susmasıdır." (İbni Abbas'tan Muslim rivayet etmiştir. Subulu's-Selâm, III, 119) hadîsidir.

Bir rivayette de "Eyyim (kocasından ölüm ya da boşanmayla ayrılan)'a sorulmadan, bakireden de izin alınmadan nikâhı kıyılmaz.
Dediler ki: Ey Allah'ın Rasulu! Onun izni nasıldır?
Dedi ki: Susması."
(Ebu Hurayra'den rivayet edilmiş olup muttefekun aleyhtir. Subulu's-Selâm, III, 118)

Hadîs evli olmayan kadının, evliliğinde karar verme hakkının kendine ait olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Bakire de onun gibidir. Fakat hayasının çokluğu sebebiyle şeriat onun rızasına delâlet edecek bir şekilde izin alınmasını yeterli bulmuştur. Bu tutum onun umumi ehliyetinin olmasına rağmen akde katılma hakkım elinden almak anlamına gelmez.

Şafıîlerden fıkıh âlimi Ebu Sevr'in orta bir görüşü vardır:
"Evlilikte kadın ve velinin rıdası mutlaka birlikte olmalıdır. Onlardan biri diğerinin rıdası ve izni olmadan evliliğe tek başına karar verme hakkına sahib değildir. Ne zaman razı olurlarsa, o zaman her biri akdi kıyma hakkına sahibdir. Çünkü kadın tasarruflarında tam ehliyete sahibdir." (el-Muhezzeb, II, 35)


 
Üst Ana Sayfa Alt