Neler yeni
İslami Forum, Dini Forum, islami site, islami sohbet, radyo, islami bilgiler

İslam-tr.org'a hoş geldiniz! Hemen üye olun ve kendi konularınızı, düşüncelerinizi paylaşarak bu platforma katılın. Oturum açtıktan sonra, İslam dini, tarih ve güncel konularla ilgili paylaşımlarda bulunabilirsiniz.

Çözüldü Hayız Nedir? Hayızın Başlangıç ve Bitme Yaş Sınırı Nedir?

I Çevrimdışı

islami bilgiler

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
Kadının rahiminde n belli günlerde kan gelmesi, doğum veya hastalık söz konusu olmaksızın, belli yaşlardaki kadının rahminden belli günlerde gelen kanı ifade eden bir fıkıh terimi.

Türkçede "hayız" yerine, âdet, aybaşı, kirlilik, ay hali ve namazsızlık gibi kelimeler de kullanılır. Bir kadının cinsel organından üç türlü kan gelebilir . a) Hayız kanı. Sağlıklı kadından belli yaşlar arasında gelir. b) Özür (istihaza) kanı. Kadın hastalığı olanlarda görülür. c) Lohusalık (nifâs) kanı. Doğumdan sonra belirli bir süre gelen kandır.

Âdet görme, yani hayız, kadını erkekten ayıran özelliklerden birisidir . O, anormal ve çirkin bir olay değil, normal ve kadının yaratılışının gereği olan doğal bir olaydır. İslâm'ın çıkış sırasında câhiliye devri Arapları âdetli kadına arkadan, Hıristiyanlar önden ilişkide bulunurla rdı. Yahudiler ve Mecusîler ise, böyle bir kadından uzak durular, hatta temizlend ikten sonra da bir hafta süreyle onlarla bir arada kalmazlar, birlikte yiyip, içmezlerdi (Müslim, Hayız, 6; Ebû Dâvûd, tahâre, 102, Nikâh, 46; ).
İslâm, kadına rûhî ve fizyoloji k sıkıntı veren ve onu küçük düşüren bu alışkanlıkları yasaklaya rak koruyucu bazı hükümler getirdi. Kur'ân-ı Kerîm'de şöyle buyurulur: "Ey Muhammed, sana kadınların hayız halinden sorarlar. De ki: O, kadına eziyet veren bir haldir. Hayız halindeyk en kadınlardan uzaklaşın ve temizleni nceye kadar da onlara yaklaşmayın. Temizlend ikten sonra onlara Allah'ın emrettiği yerden yaklaşın" (el-Bakara;2/222). Hadiste ise şöyle buyurulur: "Bu hayız, Allah'ın Âdem (a.s)'in kızlarına yazdığı bir şeydir" (Buhârî, Hayz, 1,7, Edâhî, 3, 10; Müslim, Hacc,119,120; Ebû Dâvud, Menâsik, 23). Âdet gören kadından tamamen uzak mı kalınacağını soranlara Allah elçisi şu cevabı vermiştir: "Cinsel ilişki dışındaki şeyler, normal zamanlard aki gibi yapılabilir" (Müslim, Hayz" 16; Nesaî, Tahâret, 18; İbn Mâce, Taharet, 12). Kur'ân da, âdetten "pislik" olarak değil, "eziyet" olarak söz edilmiş, bununla, sıkıntıda bulunan hayızlı kadın korunmak istenmiştir. Diğer yandan Hz. Peygamber in eşleriyle dizkapağı ve göbek arası dışındaki normal ilişkilerini sürdürdüğü bilinmekt edir (bk. Buhârî, Hayz, 5, Tahâret,175; Dârimî, Tahâret,108). Âdetli kadının temiz olmayan yönü sadece âdet kanıdır. Onun tükrüğü ve teri pis değildir. Pişirdiği yenir ve yemek artığı da temizdir. Hz. Âişe'den (ö. 57/676) şöyle dediği nakledilm ektedir: "Allah elçisinin isteği üzerine, ben adetli iken kucağıma yaslanır, Kur'ân okurdu" (Buhârî, Hayz, 2, 3; Müslîm, Hav,15; Nesâî, Tahâret, 173, 174). "Adetli iken, kemikli eti ısırır, sonra O'na verirdim. Alır ve benim ısırdığım yerden ısırırdı. Yine âdetli iken su içtiğim kabı O'na verirdim, alır ve ağzını benim ağzımı koyduğum yere koyar ve içerdi" (Müslim Hayz, 14).

Kadın, âdet görmeye yaklaşık dokuz yaşlarında başlar ve ellibeş yaşına kadar devam eder. Bu yaşların dışında cinsel organdan gelecek kan "özür kanı" sayılır. Âdet gören kadın artık namaz, oruç, hac gibi bütün şer'î emir ve yasaklara muhatab olur. Erkek çocuğun ihtilâm olması da aynı sonuçları doğurur. Âdet veya ihtilâm gecikirse, çoğunluk İslâm hukukçularına göre onbeş yaşın bitmesiyl e her iki cins erginlik çağına girmiş sayılır.
Günümüz tıp bilimine göre, âdet; kadının ilk âdet kanaması (menarche) ile başlayıp, âdetten kesilene kadar (menepouse) her ay belirli süre devam eden kanamadır. Bu; âdet kanaması, aybaşı, kirlenme, meneses, regl gibi' kelimeler le de ifade edilir. Türkiye'de ilk âdet görme yaşı 12-14 yaşlarıdır. Daha erken de görülebilir. En erken görme yaşı dokuz olarak kabul edilir. Âdetten kesilme yaşı ise kırkbeş ellidir. Ancak en son altmış yaşına kadar devam edebilir.

Âdetin başlama, bitme ve düzenine etki yapan faktörler şunlardır: Şiddetli geçen hastalıklar, kronik (müzmin) hastalıklar, iklim ve çevre değişiklikleri, korku ve heyecan, aşırı bedensel faaliyet, dengesiz zayıflama rejimleri, aşırı gebe kalma isteği veya gebe kalma korkusu.
Âdet kanaması; rahmin en iç tabakası olan endometri umun 27-28 gün süreyle, hormonların etkisi altında gelişip, dördüncü hafta sonunda hormonların kandan çekilmesiyle, bu gelişen tabakanın bozulup dökülmesi olayıdır. Âdet kanı, genellikl e kadını hamile olmadığının belirtisi dir. Âdet kanının içinde bol miktarda doku artığı vardır. Akyuvarla r bakımından oldukça zengindir . Âdet kanında pıhtılaşma olmaz. İçinde bir takım enzim ve kimyasal maddeleri n miktarı artmıştır. Genel olarak 3-5 gün devam eder, 28 gün arayla yenilenir . Akan kan yaklaşık 100 gram kadardır. Bu sulu kana; üreme yollarındaki akıntılar, bu yolun iç zarlarının döküntüleri ve yabancı mikroplar karıştığı için ağır bir koku verir. Bu yüzden kadının özellikle âdet günlerinde temizliğine dikkat etmesi gereklidi r.

Hanefî ve Hanbelîlere göre gebe kadın âdet görmez: Zira Evtâs'ta esir edilen kadınlar için Hz. Peygamber (s.a.s) şöyle buyurmuştur: "Savaş esirlerin den hiç bir gebe kadınla, doğuma kadar gebe olmayanla rla da hayız görünceye kadar cinsel temasta bulunulma sın" (Ebû Dâvud, Nikâh, 44; Tirmîzî, Siyer,15; Dârimî, Talâk, 1. Yine, Abdullah b. Ömer (ö. 73/692). Âdet hâlindeki eşini boşadığı zaman Allah elçisi onun hakkında şöyle buyurdu: "Eşini temiz olduğu günlerde veya gebe iken boşasın" (eş-Şevkânî, Neylü'l Evtar, VI, 221). Mâlikîler ve son dönemdeki fetvasına göre imâm Şâfiî ise gebe kadının da bazan âdet görebileceğini kabul ederler. Onlar, âdetten söz eden âyetin mutlak anlamı ile, âdetîn kadının fıtratından olduğunu bildiren bazı haberlere dayanırlar (İbn Rüşd, Bidâyetü'l-Müctehid, 1, 51).
Âdet gören kadının bu hâli, doğum yapan kadının da lohusalık hali sona erince gusül abdesti alması gerekir (el-Bakara, 2/222; eş-Şevkânî, a.g.e., I, 568).
Hayız: Bir kadının rahminden, hastalık veya doğuma bağlı olmayarak belirli günler içinde gelen kandır. Buna "Adet" hali de denir. Bu şekilde gelen bir kana "hayız kanı" denir. Bu kan sebebiyle meydana gelen şer'i engele "Hayız" denir. Böyle adet gören bir kadına ise "Hayızlı" denir. Bundan daha azı veya fazlası istihaze yani özür kanı olur. Bu halde bulunan kadınların namaz. oruç, tavaf gibi bazı sorumlulu kları kaldırılmış ya da yapılması temizlik günlerine ertelenmiştir.
Hayız; kadın büluğa erince rahminden gelen ve malum vakte kadar devam eden kanamadır.
Rengi; siyah, kırmızı, sarı ve bulanık renklerde olabilir. Fatıma binti Ebi Hubeyş’den: “İstihaze olmuştum. Rasululla hsallalla hu aleyhi ve sellem bana şöyle buyurdu:
“Kan, hayız kanı olursa siyahtır, tanınır. Böyle durumlard a namazı bırak. Başka kan olursa abdest al. Çünkü o, damardan gelen bir kandır.”
Bu hadis, hayız kanının diğer kanlardan ayırt edilmesin de, kanın sıfatına itibar edileceğini gösteriyor. Hayız kanıyla özür kanının karıştığı durumlard a, kan siyah ise hayız kanı, değilse istihaze kanıdır.
Mercane Mevla Aişe radıyallahu anha anlatıyor: "Kadınlar Hz. Aişe radıyallahu anha'ya içerisinde pamuk bulunan bez (veya kap) gönderirlerdi. Bu pamuklar hayız kanıyla sarı lekeler taşırdı. (Bu safhada) namaz kılınıp kılınmayacağını sorarlardı.
Hz. Aişe radıyallahu anha: "Beyaz akıntıyı görünceye kadar acele etmeyin!" diye cevap verirdi. Beyaz akıntıdan temizliği kastederd i."
Sarı renk ve siyaha çalan bulanık renkteki akıntılar, ancak mutad günlerinde hayız sayılır. Hayız dönemi dışında böyle bir akıntı gelirse o hayız değildir. Ümmü Atiyye radıyallahu anha anlatıyor: "(Hayız müddetimiz dolup) temizlik dönemi başladıktan sonra görülen bulanık ve sarı akıntıyı ciddiye almazdık..."
Kadının Ay Hali Yaşı; Çoğunlukla kadının ay hali olduğu asgari bir yaşı olur ve elli yaşına kadar devam eder. Yüce Allah şöyle buyurmakt adır:
“Kadınlarınız arasından ay halinden kesilmiş olanlarla asla ay hali olmamışların (iddetleri) hakkında şüphe edersiniz…” (Talak, 4)
Burada ay hali olmayan kadınlardan kasıt, elli yaşına gelmiş olanlardır. Ay hali olmamışlardan kasıt ise dokuz yaşına gelmemiş olanlardır.
Hayızın en kısa ve en uzun süresi; Ata r.a. dedi ki; “Hayzın en azı bir gün, en çoğu on beş gündür.”
Kadın hamile olduğunu ve hayız olduğunu kocasından gizleyeme z; Allah Azze ve Celle buyuruyor ki; “Eğer onlar Allah'a ve ahiret gününe gerçekten inanmışlarsa, rahimleri nde Allah'ın yarattığını gizlemele ri kendileri ne helâl olmaz.”(Bakara 228) Taberi, sahih isnad ile Zühri’nin şöyle dediğini nakleder; “Bize ulaştı ki bu ayette “Allah’ın rahimlerd e yarattığı” ile kastedile n hamilelik ve hayızdır. Bunları gizlemele ri caiz değildir. Zira iddetin bitip bitmediği böyle tespit edilir.”
Mu’temir, babasından naklediyo r; İbni Sirin’e; temizlend ikten beş gün sonra kan gören kadını sordum. Dedi ki; “Kadınlar bunu daha iyi bilirler.”


Hayız Kanı:
Peygamber sallallah u aleyhi ve sellem Ebi Hubeyş kızı Fatıma’ya şöyle demiştir: “Şüphesiz ki bu (kan sızdıran) bir damardır, ay hali değildir. Ay hali vakti geldi mi namazı terk et.”
Esmâ Bintu Ebi Bekr radıyallahu anhümâ anlatıyor: "Bir kadın Rasululla h aleyhissa lâtu vesselâm'a gelerek: "(Ey Allah'ın Rasulü!) Birimizin çamaşırına hayız kanı bulaşınca ne yapmalıdır?" diye sordu. Aleyhissa lâtu vesselâm:
"Önce kazır, sonra parmak ucuyla bulaşan yeri yıkar, sonra da (kan görülmeyen yere) su çiler" buyurdu."
elbisedek i hayız kanı kaburga kemiğiyle kazınır ve sabun ile yıkanır. Sonra elbisenin diğer yerlerine su serpilir. Esmâ Bintu Ebi Bekr radıyallahu anhümâ anlatıyor: "Bir kadın Rasululla h aleyhissa lâtu vesselâm'a gelerek:
"(Ey Allah'ın Resülü!) Birimizin çamaşırına hayız kanı bulaşınca ne yapmalıdır?" diye sordu. Aleyhissa lâtu vesselâm:
"Önce kazır, sonra parmak ucuyla bulaşan yeri yıkar, sonra da (kan görülmeyen yere) su çiler" buyurdu."
 
Nazenin34 Çevrimdışı

Nazenin34

İyi Bilinen Üye
İslam-TR Üyesi
Hayizli kadının en üst yaşı 55 diye geçiyor bunda kaynak ve mezheplere göre cevap var mı acaba? Bu sorunun cevabını arıyordum
 
Abdulmuizz Fida Çevrimdışı

Abdulmuizz Fida

فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ
Admin
الآيسة
Âyis(e) : Ümidini kesmiş kadın mânasındadır. Belli bir yaşa ulaşan kadınların âdet görmesinden (hayız) ümit kesilip menopoz (çocuk doğurmaktan ve hayızdan kesilme devresi) dönemi başladığı için bu durumdaki kadınlara dinî bir terim olarak âyis veya âyise denir. İyâs kelimesi, ümidi kesilmek, ümidsiz olmak manâsına "E-ye-se" kökündendir.

İslam ulemasının bulundukları coğrafya ve devirlerde edindikleri tecrübelerin ışığında âyiseliğin ( ) başlangıç yaşı konusunda 50 ile70 yaşları arasında görüş bildirenler olsa da ekseriyetle kabul edilen kanaati 50 ve 55 yaşları arasındadır. Kesilme olarak da genellikle 62 yaş kabul edilmiştir.
İmam Şâfiî, âyiseliğin tesbitinde belli bir yaş yerine akraba kadınların durumunu dikkate alma esasını benimsemektedir.

Âyiselik çağına ulaşan kadın fiilen de âdetten kesilmişse artık âyise hükmündedir.

Hanefi mezhebinden bir kısım âlim 50 yaşı sinn-i iyâs kabul ederler. Bu, Aişe (r.anhâ)'nın mezhebidir. Bazı Hanefi alimleri bu yaşı 55 ile sınırlamışlardır. Buhara, Harzem ve Merv uleması bununla fetva vermişlerdir.

Bazıları da, "60 yaştır" demiştir. Bu söz, İmam Muhammed'den rivâyet edilmiştir. Alimlerin çoğuna göre 60 yaş muteber sayılır (M. Mevkûfatî, Mevkûfat Tercemesi, sadeleştiren, A. Davudoğlu, C. I, Sf: 79-80; Molla Husrev, Gurer ve Durer, C. 1, Sf: 82)

Mâliki mezhebine göre, kadın 50 yaşına gelince, bunun gördüğü kan için ihtisas sahibi kimselere başvurup onların görüşüne göre hareket edilir. Bu durum 70 yaşına kadar devam eder. 70 yaşını aştıktan sonra görülen kan kesinlikle istihaze kanıdır.

Şafiî mezhebinde hayız görme muddeti yoktur, sınırsızdır. Yâni hayız görme için tayin edilmiş bir muddet yoktur. Hayat devam ettikçe devam edebilir. Ama genellikle hayız görme yaşı 62 benimsenir. Bir kadın 62 yaşından sonra da kan görürse, hayız görmüş kadın hükmüne girer.

Hanbeli mezhebinde iyâs müddeti 50 yaş takdir edilmiştir. Bundan sonra gelen kan, kuvvetli de olsa hayız değil, istihazedır. (Ömer N+asuhi Bilmem, Büyük İslâm İlmihali, Sf: 68; Abdurrahman el-Cezerî, Dört Mezhebe göre İslâm Fıkhı, C. I, Sf: 161-166)

İyâs yaşına ulaşan bir kadının âyise olduğuna hükmedebilmek için onun aralıksız altı ay kadar hayız görmemesi lâzımdır. Bu hüküm iyâs yaşını 55 kabul edenlere göredir.
 
Üst Ana Sayfa Alt